________________ 15. 3. 8] महाभारते [ 15. 5.1 सदा च प्रातरुत्थाय कृतजप्यः शुचिर्नृपः / अप्रकाशान्यप्रियाणि चकारास्य वृकोदरः। आशास्ते पाण्डुपुत्राणां समरेष्वपराजयम् // 8 आज्ञां प्रत्यहरच्चापि कृतकैः पुरुषैः सदा // 4 ब्राह्मणान्वाचयित्वा च हुत्वा चैव हुताशनम् / अथ भीमः सुहृन्मध्ये बाहुशब्दं तथाकरोत् / आयुष्यं पाण्डुपुत्राणामाशास्ते स नराधिपः // 9 संश्रवे धृतराष्ट्रस्य गान्धार्याश्चाप्यमर्षणः // 5 न तां प्रीतिं परामाप पुत्रेभ्यः स महीपतिः / स्मृत्वा दुर्योधनं शत्रु कर्णदुःशासनावपि। यां प्रीतिं पाण्डुपुत्रेभ्यः समवाप तदा नृपः // 10 प्रोवाचाथ सुसंरब्धो भीमः स परुषं वचः // 6 ब्राह्मणानां च वृद्धानां क्षत्रियाणां च भारत / अन्धस्य नृपतेः पुत्रा मया परिघबाहुना / तथा विटशूद्रसंघानामभवत्सुप्रियस्तदा // 11 नीता लोकममुं सर्वे नानाशस्त्रात्तजीविताः // 7 यच्च किंचित्पुरा पापं धृतराष्ट्रसुतैः कृतम् / इमौ तौ परिघप्रख्यौ भुजौ मम दुरासदौ / अकृत्वा हृदि तद्राजा तं नृपं सोऽन्ववर्तत // 12 ययोरन्तरमासाद्य धार्तराष्ट्राः क्षयं गताः // 8 यश्च कश्चिन्नरः किंचिदप्रियं चाम्बिकासुते / ताविमौ चन्दनेनाक्तौ वन्दनीयौ च मे भुजौ / कुरुते द्वेष्यतामेति स कौन्तेयस्य धीमतः // 13 याभ्यां दुर्योधनो नीतः क्षयं ससुतबान्धवः // 9 न राज्ञो धृतराष्ट्रस्य न च दुर्योधनस्य वै।। एताश्चान्याश्च विविधाः शल्यभूता जनाधिपः / उवाच दुष्कृतं किंचिद्युधिष्ठिरभयान्नरः // 14 वृकोदरस्य ता वाचः श्रुत्वा निर्वेदमागमत् // 10 धृत्या तुषो नरेन्द्रस्य गान्धारी विदुरस्तथा। सा च बुद्धिमती देवी कालपर्यायवेदिनी / शौचेन चाजातशत्रोर्न तु भीमस्य शत्रुहन् // 15 गान्धारी सर्वधर्मज्ञा तान्यलीकानि शुश्रुवे // 11 अन्ववर्तत मीमोऽपि निष्टनन्धर्मजं नृपम् / ततः पञ्चदशे वर्षे समतीते नराधिपः / धृतराष्ट्रं च संप्रेक्ष्य सदा भवति दुर्मनाः // 16 राजा निर्वेदमापेदे भीमवाग्बाणपीडितः // 12 राजानमनुवर्तन्तं धर्मपुत्रं महामतिम् / नान्वबुध्यत तद्राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः। अन्ववर्तत कौरव्यो हृदयेन पराङ्मुखः // 17 श्वेताश्वो वाथ कुन्ती वा द्रौपदी वा यशस्विनी / / इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि माद्रीपुत्रौ च भीमस्य चित्तज्ञावन्वमोदताम् / तृतीयोऽध्यायः // 3 // राज्ञस्तु चित्तं रक्षन्तौ नोचतुः किंचिदप्रियम् // 14 ततः समानयामास धृतराष्ट्रः सुहृज्जनम् / वैशंपायन उवाच / बाष्पसंदिग्धमत्यर्थमिदमाह वचो भृशम् // 15 युधिष्ठिरस्य नृपतेदुर्योधनपितुस्तथा / इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि नान्तरं ददृशू राजन्पुरुषाः प्रणयं प्रति // 1 चतुर्थोऽध्यायः // 4 // यदा तु कौरवो राजा पुत्रं सस्मार बालिशम् / तदा भीमं हृदा राजन्नपध्याति स पार्थिवः // 2 धृतराष्ट्र उवाच / तथैव भीमसेनोऽपि धृतराष्ट्र जनाधिपम् / विदितं भवतामेतद्यथा वृत्तः कुरुक्षयः / नामर्षयत राजेन्द्र सदेवातुष्टवद्धृदा // 3 ममापराधात्तत्सर्वमिति ज्ञेयं तु कौरवाः // 1 -2862 -