________________ 14. 54. 4] महाभारते [ 14. 54. 30 वैशंपायन उवाच / भीषणं बद्धनिस्त्रिंशं बाणकार्मुकधारिणम् / ततः स तस्मै प्रीतात्मा दर्शयामास तद्वपुः / तस्याधः स्रोतसोऽपश्यद्वारि भूरि द्विजोत्तम // 16 शाश्वतं वैष्णवं धीमान्ददृशे यद्धनंजयः // 4 स्मरन्नेव च तं प्राह मातङ्गः प्रहसन्निव / स ददर्श महात्मानं विश्वरूपं महाभुजम् / एयुत्तङ्क प्रतीच्छस्व मत्तो वारि भृगूद्वह / विस्मयं च ययौ विप्रस्तदृष्ट्वा रूपमैश्वरम् // 5 कृपा हि मे सुमहती त्वां दृष्ट्वा तृट्समाहतम् // 15 उत्तङ्क उवाच / इत्युक्तस्तेन स मुनिस्तत्तोयं नाभ्यनन्दत। / विश्वकर्मन्नमस्तेऽस्तु यस्य ते रूपमीदृशम् / चिक्षेप च स तं धीमान्वाग्भिरुग्राभिरच्युतम् // 18 पद्भयां ते पृथिवी व्याप्ता शिरसा चावृतं नमः // पुनः पुनश्च मातङ्गः पिबस्वेति तमब्रवीत् / द्यावापृथिव्योर्यन्मध्यं जठरेण तदावृतम् / / न चापिबत्स सक्रोधः क्षुभितेनान्तरात्मना // 19 भुजाभ्यामावृताश्चाशास्त्वमिदं सर्वमच्युत // 7 स तथा निश्चयात्तेन प्रत्याख्यातो महात्मना। संहरस्व पुनर्देव रूपमक्षय्यमुत्तमम् / श्वभिः स महाराज तत्रैवान्तरधीयत // 20 पुनस्त्वां स्वेन रूपेण द्रष्टुमिच्छामि शाश्वतम् // 8 उत्तङ्कस्तं तथा दृष्ट्वा ततो वीडितमानसः / मेने प्रलब्धमात्मानं कृष्णेनामित्रघातिना // 21 वैशंपायन उवाच। अथ तेनैव मार्गेण शङ्खचक्रगदाधरः / तमुवाच प्रसन्नात्मा गोविन्दो जनमेजय / आजगाम महाबाहुरुत्तङ्कश्चैनमब्रवीत् / / 22 . वरं वृणीष्वेति तदा तमुत्तकोऽब्रवीदिदम् // 9 न युक्तं तादृशं दातुं त्वया पुरुषसत्तम / पर्याप्त एष एवाद्य वरस्त्वत्तो महाद्युते / सलिलं विप्रमुख्येभ्यो मातङ्गस्रोतसा विभो // 23 यत्ते रूपमिदं कृष्ण पश्यामि प्रभवाप्ययम् // 10 इत्युक्तवचनं धीमान्महाबुद्धिर्जनार्दनः / तमब्रवीत्पुनः कृष्णो मा त्वमत्र विचारय / उत्तवं श्क्ष्णया वाचा सान्त्वयन्निदमब्रवीत् // 24 अवश्यमेतत्कर्तव्यममोघं दर्शनं मम // 11 यादृशेनेह रूपेण योग्यं दातुं वृतेन वै / उत्तङ्क उवाच / तादृशं खलु मे दत्तं त्वं तु तन्नावबुध्यसे // 25 अवश्यकरणीयं वै यद्येतन्मन्यसे विभो / मया त्वदर्थमुक्तो हि वज्रपाणिः पुरंदरः / तोयमिच्छामि यत्रेष्टं मरुष्वेतद्धि दुर्लभम् // 12 उत्तङ्कायामृतं देहि तोयरूपमिति प्रभुः // 26 वैशंपायन उवाच / स मामुवाच देवेन्द्रो न मोऽमर्त्यतां व्रजेत् / ततः संहृत्य तत्तेजः प्रोवाचोत्तङ्कमीश्वरः / अन्यमस्मै वरं देहीत्यसकृद्धगुनन्दन / / 27 एष्टव्ये सति चिन्त्योऽहमित्युक्त्वा द्वारकां ययौ // | अमृतं देयमित्येव मयोक्तः स शचीपतिः। ततः कदाचिद्भगवानुत्तङ्कस्तोयकाया। स मां प्रसाद देवेन्द्रः पुनरेवेदमब्रवीत् / / 28 तृषितः परिचक्राम मरौ सस्मार चाच्युतम् // 14 / यदि देयमवश्यं वै मातङ्गोऽहं महाद्युते / ततो दिग्वाससं धीमान्मातङ्गं मलपङ्किनम् / भूत्वामृतं प्रदास्यामि भार्गवाय महात्मने // 29 अपश्यत मरौ तस्मिञ्श्वयूथपरिवारितम् / / 15 / यद्येवं प्रतिगृह्णाति भार्गवोऽमृतमद्य वै / - 2812 -