Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 33

13. 12. 1] अनुशासनपर्व [ 13. 12. 27 एतन्मे संशयं राजन्यथावद्वक्तुमर्हसि / / 1 महता त्वथ खेदेन आरुह्याश्वं नराधिपः / भीष्म उवाच / पुनरायात्पुरं तात स्त्रीभूतो नृपसत्तम // 15 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम / पुत्रा दाराश्च भृत्याश्च पौरजानपदाश्च ते। भङ्गाश्वनेन शक्रस्य यथा वैरमभूत्पुरा // 2 किं न्विदं त्विति विज्ञाय विस्मयं परमं गताः // 16 पुरा भङ्गाश्वनो नाम राजर्षिरतिधार्मिकः / अथोवाच स राजर्षिः स्त्रीभूतो वदतां वरः / अपुत्रः स नरव्याघ्र पुत्रार्थ यज्ञमाहरत् // 3 मृगयामस्मि निर्यातो बलैः परिवृतो दृढम् / अग्निष्टुं नाम राजर्षिरिन्द्रद्विष्टं महाबलः / . उद्धान्तः प्राविशं घोरामटवीं दैवमोहितः // 17 प्रायश्चित्तेषु मानां पुत्रकामस्य चेष्यते // 4 अटव्यां च सुघोरायां तृष्णार्तो नष्टचेतनः / इन्द्रो ज्ञात्वा तु तं यज्ञं महाभागः सुरेश्वरः / सरः सुरुचिरप्रख्यमपश्यं पक्षिभिर्वृतम् // 18 अन्तरं तस्य राजरन्विच्छन्नियतात्मनः // 5 तत्रावगाढः स्त्रीभूतो व्यक्तं दैवान्न संशयः / कस्यचित्त्वथ कालस्य मृगयामटतो नृप / अतृप्त इव पुत्राणां दाराणां च धनस्य च // 19 इदमन्तरमित्येव शक्रो नृपममोहयत् // 6 उवाच पुत्रांश्च ततः स्त्रीभूतः पार्थिवोत्तमः / एकाश्वेन च राजर्पिर्धान्त इन्द्रेण मोहितः / संप्रीत्या भुज्यतां राज्यं वनं यास्यामि पुत्रकाः / न दिशोऽविन्दत नृपः क्षुत्पिपासादितस्तदा / / 7 अभिषिच्य स पुत्राणां शतं राजा वनं गतः // 20 इतश्चेतश्च वै धाक श्रमतृष्णार्दितो नृपः / तामाश्रमे स्त्रियं तात तापसोऽभ्यवपद्यत। सरोऽपश्यत्सुरुचिरं पूर्णं परमवारिणा / तापसेनास्य पुत्राणामाश्रमेऽप्यभवच्छतम् // 21 सोऽवगाह्य सरस्तात पाययामास वाजिनम् / / 8 अथ सा तान्सुतान्गृह्य पूर्वपुत्रानभाषत / अथ पीतोदकं सोऽश्वं वृक्षे बद्धा नृपोत्तमः / पुरुषत्वे सुता यूयं स्त्रीत्वे चेमे शतं सुताः // 22 अवगाह्य ततः स्नातो राजा स्त्रीत्वमवाप ह // 9 एकत्र भुज्यतां राज्यं भ्रातृभावेन पुत्रकाः / आत्मानं स्वीकृतं. दृष्ट्वा ब्रीडितो नृपसत्तमः / सहिता भ्रातरस्तेन राज्यं बुभुजिरे तदा // 23 चिन्तानुगतसर्वात्मा व्याकुलेन्द्रियचेतनः // 10 तान्दृष्ट्वा भ्रातृभावेन भुञ्जानान्राज्यमुत्तमम् / आरोहिष्ये कथं त्वश्वं कथं यास्यामि वै पुरम् / चिन्तयामास देवेन्द्रो मन्युनामिपरिप्लुतः। अग्निष्टुं नाम इष्टं मे पुत्राणां शतमौरसम् // 11 उपकारोऽस्य राजर्षेः कृतो नापकृतं मया // 24 जातं महाबलानां वै तान्प्रवक्ष्यामि किं त्वहम् / ततो ब्राह्मणरूपेण देवराजः शतक्रतुः / दारेषु चास्मदीयेषु पौरजानपदेषु च / / 12 भेदयामास तान्गत्वा नगरं वै नृपात्मजान् // 25 मृदुत्वं च तनुत्वं च विल्लवत्वं तथैव च / भ्रातृणां नास्ति सौभ्रानं येऽप्येकस्य पितुः सुताः। स्त्रीगुणा ऋषिभिः प्रोक्ता धर्मतत्त्वार्थदर्शिभिः / राज्यहेतोर्विवदिताः कश्यपस्य सुरासुराः // 26 व्यायामः कर्कशत्वं च वीर्यं च पुरुपे गुणाः // 13 / यूयं भङ्गाश्वनापत्यास्तापसस्येतरे सुताः। पौरुषं विप्रनष्टं मे स्त्रीत्वं केनापि मेऽभवत् / कश्यपस्य सुराश्चैव असुराश्च सुतास्तथा / स्त्रीभावात्कथमश्वं तु पुनरारोढुमुत्सहे / / 14 / युष्माकं पैतृकं राज्यं भुज्यते तापसात्मजैः॥२७ म.भा.३१५ -- 2513 -