________________ 14. 35. 4 ] आश्वमेधिकपर्व [ 14. 35. 31 याचे त्वां शिरसा विप्र यद्यां तद्विचक्ष्व मे // 4 / ददृशुर्ब्रह्मभवने ब्रह्माणं वीतकल्मषम् // 17 तमेवंवादिनं पार्थ शिष्यं गुरुरुवाच ह / तं प्रणम्य महात्मानं सुखासीनं महर्षयः / कथयस्व प्रवक्ष्यामि यत्र ते संशयो द्विज // 5 पप्रच्छर्विनयोपेता निःश्रेयसमिदं परम् // 18 इत्युक्तः स कुरुश्रेष्ठ गुरुणा गुरुवत्सलः / कथं कर्म क्रियात्साधु कथं मुच्येत किल्बिषात् / प्राञ्जलिः परिपप्रच्छ यत्तच्छृणु महामते // 6 के नो मार्गाः शिवाश्च स्युः किं सत्यं किं च दुष्कृतम्।। शिष्य उवाच। केनोभौ कर्मपन्थानौ महत्त्वं केन विन्दति / कुतश्चाहं कुतश्च त्वं सत्सत्यं ब्रूहि यत्परम् / . प्रलयं चापवर्ग च भूतानां प्रभवाप्ययौ // 20 कुतो जातानि भूतानि स्थावराणि चराणि च // 7 इत्युक्तः स मुनिश्रेष्ठैर्यदाह प्रपितामहः / केन जीवन्ति भूतानि तेषामायुः किमात्मकम् / तत्तेऽहं संप्रवक्ष्यामि शृणु शिष्य यथागमम् // 21 किं सत्यं किं तपो विप्र के गुणाः सद्भिरीरिताः। ब्रह्मोवाच। के पन्थानः शिवाः सन्ति किं सुखं किं च दुष्कृतम्॥ सत्याद्भूतानि जातानि स्थावराणि चराणि च / एतान्मे भगवन्प्रश्नान्याथातथ्येन सत्तम। तपसा तानि जीवन्ति इति तद्वित्त सुव्रताः // 22 वक्तुमईसि विप्रर्षे यथावदिह तत्त्वतः // 9 स्वां योनि पुनरागम्य वर्तन्ते स्वेन कर्मणा / वासुदेव उवाच / सत्यं हि गुणसंयुक्तं नियतं पश्चलक्षणम् // 23 तस्मै संप्रतिपन्नाय यथावत्परिपृच्छते / ब्रह्म सत्यं तपः सत्यं सत्यं चैव प्रजापतिः / शिष्याय गुणयुक्ताय शान्ताय गुरुवर्तिने / सत्याद्भूतानि जातानि भूतं सत्यमयं महत् // 24 छायाभूताय दान्ताय यतये ब्रह्मचारिणे // 10 तस्मात्सत्याश्रया विप्रा नित्यं योगपरायणाः / तान्प्रश्नानब्रवीत्पार्थ मेधावी स धृतव्रतः / अतीतक्रोधसंतापा नियता धर्मसेतयः // 25 . गुरुः कुरुकुलश्रेष्ठ सम्यक्सर्वानरिंदम // 11 अन्योन्यनियतान्वैद्यान्धर्मसेतुप्रवर्तकान् / ब्रह्मप्रोक्तमिदं धर्ममृषिप्रवरसेवितम् / / तानहं संप्रवक्ष्यामि शाश्वतान्लोकभावनान् // 26 वेदविद्यासमावाप्यं तत्त्वभूतार्थभावनम् // 12 चातुर्विद्यं तथा वर्णाश्चतुरश्वाश्रमान्पृथक् / भूतभव्यभविष्यादिधर्मकामार्थनिश्चयम् / धर्ममेकं चतुष्पादं नित्यमाहुर्मनीषिणः // 27 सिद्धसंघपरिज्ञातं पुराकल्पं सनातनम् // 13 पन्थानं वः प्रवक्ष्यामि शिवं क्षेमकरं द्विजाः / प्रवक्ष्येऽहं महाप्राज्ञ पदमुत्तममद्य ते / नियतं ब्रह्मभावाय यातं पूर्व मनीषिभिः // 28 बुद्धा यदिह संसिद्धा भवन्तीह मनीषिणः // 14 गदतस्तं ममायेह पन्थानं दुर्विदं परम् / उपगम्यर्षयः पूर्व जिज्ञासन्तः परस्परम् / निबोधत महाभागा निखिलेन परं पदम् // 29 बृहस्पतिभरद्वाजौ गौतमो भार्गवस्तथा // 15 ब्रह्मचारिकमेवाहुराश्रमं प्रथमं पदम् / वसिष्ठः काश्यपश्चैव विश्वामित्रोऽत्रिरेव च। / गार्हस्थ्यं तु द्वितीयं स्याद्वानप्रस्थमतः परम् / मार्गान्सर्वान्परिक्रम्य परिश्रान्ताः स्वकर्मभिः // 16 / ततः परं तु विज्ञेयमध्यात्म परमं पदम् // 30 ऋषिमाङ्गिरसं वृद्धं पुरस्कृत्य तु ते द्विजाः। ज्योतिराकाशमादित्यो वायुरिन्द्रः प्रजापतिः / -2789 -