Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 303

14. 28.5] आश्वमेधिकपर्व [ 14. 28. 28 नित्यस्य चैतस्य भवन्ति नित्या प्रत्यक्षतः साधयामो न परोक्षमुपास्महे // 18 निरीक्षमाणस्य बहून्स्वभावान् / ... अध्वर्युरुवाच / न सज्जते कर्मसु भोगजालं भूमेर्गन्धगुणान्मुझे पिबस्यापोमयारसान / दिवीव सूर्यस्य मयूखजालम् // 5 ज्योतिषां पश्यसे रूपं स्पृशस्यनिलजान्गुणान् // 19 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / शृणोष्याकाशजं शब्दं मनसा मन्यसे मतिम् / अध्वर्युयतिसंवादं तं निवोध यशस्विनि // 6 सर्वाण्येतानि भूतानि प्राणा इति च मन्यसे // 20 प्रोक्ष्यमाणं पशुं दृष्ट्वा यज्ञकर्मण्यथाब्रवीत् / . प्राणादाने च नित्योऽसि हिंसायां वर्तते भवान् / यतिरध्वर्युमासीनो हिंसेयमिति कुत्सयन् // 7 नास्ति चेष्टा विना हिंसां किं वा त्वं मन्यसे द्विज // तमध्वर्युः प्रत्युवाच नायं छागो विनश्यति / श्रेयसा योक्ष्यते जन्तुर्यदि श्रुतिरियं तथा // 8 यतिरुवाच / यो ह्यस्य पार्थिवो भागः पृथिवीं स गमिष्यति / अक्षरं च क्षरं चैव द्वैधीभावोऽयमात्मनः / यदस्य वारिज किंचिदपस्तत्प्रतिपद्यते // 9 अक्षरं तत्र सद्भावः स्वभावः क्षर उच्यते // 22 सूर्य चक्षुर्दिशः श्रोत्रे प्रापोऽस्य दिवमेव च / प्राणो जिह्वा मनः सत्त्वं स्वभावो रजसा सह / आगमे वर्तमानस्य न मे दोषोऽस्ति कश्चन // 10 भावैरेतैर्विमुक्तस्य निद्वंद्वस्य निराशिषः // 23 यतिरुवाच / समस्य सर्वभूतेषु निर्ममस्य जितात्मनः / प्राणैर्वियोगे छागस्य यदि श्रेयः प्रपश्यसि / समन्तात्परिमुक्तस्य न भयं विद्यते क्वचित् // 24 छागार्थे वर्तते यज्ञो भवतः किं प्रयोजनम् // 11 अध्वर्युरुवाच। अनु त्वा मन्यतां माता पिता भ्राता सखापि च / सद्भिरेवेह संवासः कार्यो मतिमतां वर / मश्रयस्वैनमुन्नीय परवन्तं विशेषतः // 12 भवतो हि मतं श्रुत्वा प्रतिभाति मतिर्मम // 25 य एवमनुमन्येरंस्तान्भवान्प्रष्टुमर्हति / भगवन्भगवद्बुद्ध्या प्रतिबुद्धो ब्रवीम्यहम् / तेषामनुमतं श्रुत्वा शक्या कर्तुं विचारणा // 13 मतं मन्तुं क्रतुं कर्तुं नापराधोऽस्ति मे द्विज // 26 प्राणा अप्यस्य छागस्य प्रापितास्ते स्वयोनिषु / ब्राह्मण उवाच / शरीरं केवलं शिष्टं निश्चेष्टमिति मे मतिः // 14 इन्धनस्य तु तुल्येन शरीरेण विचेतसा / उपपत्त्या यतिस्तूष्णीं वर्तमानस्ततः परम् / हिंसा निर्देष्टुकामानामिन्धनं पशुसंज्ञितम् // 15 अध्वर्युरपि निर्मोहः प्रचचार महामखे // 27 अहिंसा सर्वधर्माणामिति वृद्धानुशासनम् / एवमेतादृशं मोक्षं सुसूक्ष्मं ब्राह्मणा विदुः / यदहिस्रं भवेत्कर्म तत्कार्यमिति विद्महे // 16 विदित्वा चानुतिष्ठन्ति क्षेत्रज्ञेनानुदर्शिना / / 28 अहिंसेति प्रतिज्ञेयं यदि वक्ष्याम्यतः परम् / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि शक्यं बहुविधं वक्तुं भवतः कार्यदूषणम् // 17 अष्टाविंशोऽध्यायः // 28 // अहिंसा सर्वभूतानां नित्यमस्मासु रोचते।। - 2783 -