Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 273

14. 4. 11] आश्वमेधिकपर्व [ 14. 5.9 प्रजास्तं चान्वरज्यन्त धर्मनित्यं मनस्विनम् // 11 ततः कुण्डानि पात्रीश्च पिठराण्यासनानि च / तस्य धर्मप्रवृत्तस्य व्यशीर्यकोशवाहनम् / चक्रुः सुवर्णकर्तारो येषां संख्या न विद्यते // 26 तं क्षीणकोशं सामन्ताः समन्तात्पर्यपीडयन् // 12 तस्यैव च समीपे स यज्ञवाटो बभूव ह / स पीड्यमानो बहुभिः क्षीणकोशस्त्ववाहनः / / ईजे तत्र स धर्मात्मा विधिवत्पृथिवीपतिः / आर्तिमार्छत्परां राजा सह भृत्यैः पुरेण च // 13 मरुत्तः सहितैः सर्वैः प्रजापालैनराधिपः // 27 न चैनं परिहर्तुं तेऽशक्नुवन्परिसंक्षये / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि सम्यग्वृत्तो हि राजा स धर्मनित्यो युधिष्ठिर // 14 चतुर्थोऽध्यायः॥४॥ यदा तु परमामार्तिं गतोऽसौ सपुरो नृपः / ततः प्रदध्मौ स करं प्रादुरासीत्ततो बलम् // 15 युधिष्ठिर उवाच / ततस्तानजयत्सर्वान्प्रातिसीमानराधिपान् / कथंवीर्यः समभवत्स राजा वदतां वरः। एतस्मात्कारणाद्राजन्विश्रुतः स करंधमः // 16 / कथं च जातरूपेण समयुज्यत स द्विज // 1 तस्य कारंधमः पुत्रनेतायुगमुखेऽभवत् / / क च तत्सांप्रतं द्रव्यं भगवनवतिष्ठते / इन्द्रादनवरः श्रीमान्देवैरपि सुदुर्जयः // 17 कथं च शक्यमस्माभिस्तदवाप्तुं तपोधन // 2 तस्य सर्वे महीपाला वर्तन्ते स्म वशे तदा / व्यास उवाच। स हि सम्राडभूत्तेषां वृत्तेन च बलेन च // 18 / असुराश्चैव देवाश्च दक्षस्यासन्प्रजापतेः / अविक्षिन्नाम धर्मात्मा शौर्येणेन्द्रसमोऽभवत् / अपत्यं बहुलं तात तेऽस्पर्धन्त परस्परम् // 3 यज्ञशीलः कर्मरतिधृतिमान्संयतेन्द्रियः // 19 तथैवाङ्गिरसः पुत्रौ व्रततुल्यौ बभूवतुः / तेजसादित्यसदृशः क्षमया पृथिवीसमः। बृहस्पतिवृहत्तेजाः संवर्तश्च तपोधनः // 4 बृहस्पतिसमो बुद्ध्या हिमवानिव सुस्थिरः // 20 तावपि स्पर्धिनौ राजन्पृथगास्तां परस्परम् / कर्मणा मनसा वाचा दमेन प्रशमेन च / बृहस्पतिश्च संवतं बाधते स्म पुनः पुनः // 5 मनांस्याराधयामास प्रजानां स महीपतिः // 21 स बाध्यमानः सततं भ्रात्रा ज्येष्ठेन भारत / य ईजे हयमेधानां शतेन विधिवत्प्रभुः / अर्थानुत्सृज्य दिग्वासा वनवासमरोचयत् // 6 याजयामास यं विद्वान्स्वयमेवाङ्गिराः प्रभुः // 22 वासवोऽप्यसुरान्सन्निर्जित्य च निहत्य च / तस्य पुत्रोऽतिचक्राम पितरं गुणवत्तया / इन्द्रत्वं प्राप्य लोकेषु ततो वव्रे पुरोहितम् / मरुत्तो नाम धर्मज्ञश्चक्रवर्ती महायशाः // 23 / पुत्रमगिरसो ज्येष्ठं विप्रश्रेष्ठं बृहस्पतिम् // 7 नागायुतसमप्राणः साक्षाद्विष्णुरिवापरः / याज्यस्त्वङ्गिरसः पूर्वमासीद्राजा करंधमः। स यक्ष्यमाणो धर्मात्मा शातकुम्भमयान्युत / वीर्येणाप्रतिमो लोके वृत्तेन च बलेन च। कारयामास शुभ्राणि भाजनानि सहस्रशः // 24 शतक्रतुरिवौजस्वी धर्मात्मा संशितव्रतः // 8 मेरुं पर्वतमासाद्य हिमवत्पार्श्व उत्तरे। वाहनं यस्य योधाश्च द्रव्याणि विविधानि च / काश्चनः सुमहान्पादस्तत्र कर्म चकार सः // 25 / ध्यानादेवाभवद्राजन्मुखवातेन सर्वशः // 9 म. भा. 15 -2753 -