________________ 14. 2. 2] आश्वमेधिकपर्व [ 14. 3.9 अतीव मनसा शोकः क्रियमाणो जनाधिप / यथा प्रवृत्तो नृपतिर्नाधिबन्धेन युज्यते // 16 संतापयति वैतस्य पूर्वप्रेतान्पितामहान् // 2 मोक्षधर्माश्च निखिला याथातथ्येन ते श्रुताः / यजस्व विविधैर्यज्ञैर्बहुभिः स्वाप्तदक्षिणैः / असकृच्चैव संदेहाश्छिन्नास्ते कामजा मया // 17 देवांस्तर्पय सोमेन स्वधया च पितॄनपि // 3 अश्रद्दधानो दुर्मेधा लुप्तस्मृतिरसि ध्रुवम् / त्वद्विधस्य महाबुद्ध नैतदद्योपपद्यते / मैवं भव न ते युक्तमिदमज्ञानमीदृशम् // 18 विदितं वेदितव्यं ते कर्तव्यमपि ते कृतम् // 4 प्रायश्चित्तानि सर्वाणि विदितानि च तेऽनघ / श्रुताश्च राजधर्मास्ते भीष्माद्भागीरथीसुतात् / * युद्धधर्माश्च ते सर्वे दानधर्माश्च ते श्रुताः // 19 कृष्णद्वैपायनाचैव नारदाद्विदुरात्तथा // 5 . स कथं सर्वधर्मज्ञः सर्वागमविशारदः / नेमामर्हसि मूढानां वृत्तिं त्वमनुवर्तितुम् / . परिमुह्यसि भूयस्त्वमज्ञानादिव भारत / / 20 पितृपैतामही वृत्तिमास्थाय धुरमुबह // 6 इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि युक्तं हि यशसा क्षत्रं स्वर्ग प्राप्तुमसंशयम् / द्वितीयोऽध्यायः // 2 // न हि कश्चन शूराणां निहतोऽत्र पराङ्मुखः // 7 त्यज शोकं महाराज भवितव्यं हि तत्तथा / व्यास उवाच / न शक्यास्ते पुनद्रष्टुं त्वया ह्यस्मिन्रणे हताः // 8 / युधिष्ठिर तव प्रज्ञा न सम्यगिति मे मतिः / एतावदुक्त्वा गोविन्दो धर्मराज युधिष्ठिरम् / न हि कश्चित्स्वयं मर्त्यः स्ववशः कुरुते क्रियाः॥१ विरराम महातेजास्तमुवाच युधिष्ठिरः // 9 ईश्वरेण नियुक्तोऽयं साध्वसाधु च मानवः / गोविन्द मयि या प्रीतिस्तव सा विदिता मम / करोति पुरुषः कर्म तत्र का परिदेवना // 2 सौहृदेन तथा प्रेम्णा सदा मामनुकम्पसे // 18 आत्मानं मन्यसे चाथ पापकर्माणमन्ततः / प्रियं तु मे स्यात्सुमहत्कृतं चक्रगदाधर / शृणु तत्र यथा पापमपकृष्येत भारत // 3 श्रीमन्प्रीतेन मनसा सर्व यादवनन्दन // 11 तपोभिः क्रतुभिश्चैव दानेन च युधिष्ठिर / यदि मामनुजानीयाद्भवान्गन्तुं तपोवनम् / तरन्ति नित्यं पुरुषा ये स्म पापानि कुर्वते // 4 न हि शान्ति प्रपश्यामि घातयित्वा पितामहम् / यज्ञेन तपसा चैव दानेन च नराधिप / कणं च पुरुषव्याघ्र संग्रामेष्वपलायिनम् // 12 पूयन्ते राजशार्दूल नरा दुष्कृतकर्मिणः // 5 कर्मणा येन मुच्येयमस्मात्क्रूरादरिंदम / असुराश्च सुराश्चैव पुण्यहेतोर्मखक्रियाम् / कर्मणस्तद्विधत्स्वेह येन शुध्यति मे मनः // 13 प्रयतन्ते महात्मानस्तस्माद्यज्ञाः परायणम् // 6 तमेवंवादिनं व्यासस्ततः प्रोवाच धर्मवित् / यज्ञैरेव महात्मानो बभूवुरधिकाः सुराः / सान्त्वयन्सुमहातेजाः शुभं वचनमर्थवत् / / 14 ततो देवाः क्रियावन्तो दानवानभ्यधर्षयन् // 7 अकृता ते मतिस्तात पुनर्बाल्येन मुह्यसे / राजसूयाश्वमेधौ च सर्वमेधं च भारत / किमाकाशे वयं सर्वे प्रलपाम मुहुर्मुहुः // 15 नरमेधं च नृपते त्वमाहर युधिष्ठिर // 8 विदिताः क्षत्रधर्मास्ते येषां युद्धेन जीविका। यजस्व वाजिमेधेन विधिवद्दक्षिणावता / -2751 -