________________ 13. 132. 27 ] महाभारते [ 13. 132.55 तन्मे हि महाभाग देवदेव पिनाकधृक् // 27 तपसा वापि देवेश केनायुर्लभते महत् // 41 महेश्वर उवाच / क्षीणायुः केन भवति कर्मणा भुवि मानवः / मानसेनेह धर्मेण संयुक्ताः पुरुषाः सदा / विपाकं कर्मणां देव वक्तुमर्हस्यनिन्दित // 42 स्वर्ग गच्छन्ति कल्याणि तन्मे कीर्तयतः शृणु // 28 अपरे च महाभोगा मन्दभोगास्तथापरे। दुष्प्रणीतेन मनसा दुष्प्रणीततराकृतिः / अकुलीनास्तथा चान्ये कुलीनाश्च तथापरे // 45 बध्यते मानवो येन शृणु चान्यच्छुभानने // 29 दुर्दर्शाः केचिदाभान्ति नराः काष्ठमया इव / अरण्ये विजने न्यस्तं परस्वं वीक्ष्य ये नराः।। प्रियदर्शास्तथा चान्ये दर्शनादेव मानवाः // 44 मनसापि न हिंसन्ति ते स्वर्गगामिनः // 30 दुष्प्रज्ञाः केचिदाभान्ति केचिदाभान्ति पण्डिताः। प्रामे गृहे वा यद्रव्यं पारक्यं विजने स्थितम् / महाप्रज्ञास्तथैवान्ये ज्ञानविज्ञानदर्शिनः // 45 नाभिनन्दन्ति वै नित्यं ते नराः स्वर्गगामिनः // 31 अल्पाबाधास्तथा केचिन्महाबाधास्तथापरे / तथैव परदारान्ये कामवृत्तारहोगताम् / दृश्यन्ते पुरुषा देव तन्मे शंसितुमर्हसि // 46 मनसापि न हिंसन्ति ते नराः स्वर्गगामिनः / / 32 महेश्वर उवाच। शत्रु मित्रं च ये नित्यं तुल्येन मनसा नराः। इन्त तेऽहं प्रवक्ष्यामि देवि कर्मफलोदयम् / भजन्ति मैत्राः संगम्य ते नराः स्वर्गगामिनः // 33 मर्त्यलोके नराः सर्वे येन स्वं भुञ्जते फलम् // 47 भुतवन्तो दयावन्तः शुचयः सत्यसंगराः / प्राणातिपाती यो रौद्रो दण्डहस्तोद्यतस्तथा / स्वैरथैः परिसंतुष्टास्ते नराः स्वर्गगामिनः // 34 नित्यमुद्यतदण्डश्च हन्ति भूतगणान्नरः / / 48 अवैरा ये त्वनायासा मैत्रचित्तपराः सदा। निर्दयः सर्वभूतानां नित्यमुद्वेगकारकः / सर्वभूतदयावन्तस्ते नराः स्वर्गगामिनः // 35 अपि कीटपिपीलानामशरण्यः सुनिघृणः // 49 श्रद्धावन्तो दयावन्तश्चोक्षाश्चोक्षजनप्रियाः। एवंभूतो नरो देवि निरयं प्रतिपद्यते / धर्माधर्मविदो नित्यं ते नराः स्वर्गगामिनः // 36 विपरीतस्तु धर्मात्मा रूपवानभिजायते // 50 शुभानामशुभानां च कर्मणां फलसंचये। निरयं याति हिंसात्मा याति स्वर्गमहिंसकः / विपाकज्ञाश्च ये देवि ते नराः स्वर्गगामिनः // 37 यातनां निरये रौद्रां स कृच्छ्रां लभते नरः // 51 न्यायोपेता गुणोपेता देवद्विजपराः सदा। अथ चेन्निरयात्तस्मात्समुत्तरति कर्हिचित् / समतां समनुप्राप्तास्ते नराः स्वगंगामिनः // 38 मानुष्यं लभते चापि हीनायुस्तत्र जायते // 52 शुभैः कर्मफलैर्देवि मयैते परिकीर्तिताः / पापेन कर्मणा देवि बद्धो हिंसारतिर्नरः / स्वर्गमार्गोपगा भूयः किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि // 39 अप्रियः सर्वभूतानां हीनायुरुपजायते // 53 उमोवाच / यस्तु शुक्लाभिजातीयः प्राणिघातविवर्जकः / महान्मे संशयः कश्चिन्मान्प्रति महेश्वर। निक्षिप्तदण्डो निर्दण्डो न हिनस्ति कदाचन // 54 तस्मात्तं नैपुणेनाद्य ममाख्यातुं त्वमर्हसि // 40 न घातयति नो हन्ति नन्तं नैवानुमोदते / केनायुलभते दीर्घ कर्मणा पुरुषः प्रभो / सर्वभूतेषु सस्नेहो यथात्मनि तथापरे // 55 -2716 -