Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 231

13. 130. 5 ] अनुशासनपर्व [ 13. 130. 33 संसिद्धैर्नियतैः सद्भिर्वनवासमुपागतः / उमोवाच / वानप्रस्थैरिदं कर्म कर्तव्यं शृणु यादृशम् / / 5 भगवन्देवदेवेश सर्वभूतनमस्कृत / त्रिकालमभिषेकार्थः पितृदेवार्चनं क्रिया / यो धर्मो मुनिसंघस्य सिद्धिवादेषु तं वद // 20 अग्निहोत्रपरिस्पन्द इष्टिहोमविधिस्तथा // 6 सिद्धिवादेषु संसिद्धास्तथा वननिवासिनः / नीवारग्रहणं चैव फलमूलनिषेवणम् / स्वैरिणो दारसंयुक्तास्तेषां धर्मः कथं स्मृतः // 21 इनुदैरण्डतैलानां स्नेहाथं च निषेवणम् / / 7 महेश्वर उवाच / योगचर्याकृतैः सिद्धैः कामक्रोधविवर्जनम् / स्वैरिणस्तापसा देवि सर्वे दारविहारिणः / वीरशय्यामुपासद्भिर्वीरस्थानोपसेविभिः // 8 तेषां मौण्ड्यं कषायश्च वासरात्रिश्च कारणम् // 22 युक्तैर्योगवहै: सद्भिीष्मे पश्चातपैस्तथा। त्रिकालमभिषेकश्च होत्रं त्वृषिकृतं महत् / मण्डूकयोगनियतैर्यथान्यायनिषेविभिः // 9 समाधिः सत्पथस्थानं यथोदितनिषेवणम् / / 23 वीरासनगतैर्नित्यं स्थण्डिले शयनैस्तथा / ये च ते पूर्वकथिता धर्मा वननिवासिनाम् / शीतयोगोऽग्नियोगश्च चर्तव्यो धर्मबुद्धिभिः // 10 / यदि सेवन्ति धर्मास्तानाप्नुवन्ति तपःफलम् // 24 अब्भक्षैर्वायुभक्षैश्च शैवालोत्तरभोजनैः।। ये च दंपतिधर्माणः स्वदारनियतेन्द्रियाः / अश्मकुट्टैस्तथा दान्तः संप्रक्षालैस्तथापरैः // 11 चरन्ति विधिदृष्टं तहतुकालाभिगामिनः / / 25 चीरवल्कलसंवीतैर्मृगचर्मनिवासिभिः / तेषामृषिकृतो धर्मो धर्मिणामुपपद्यते / कार्या यात्रा यथाकालं यथाधर्म यथाविधि / / 12 न कामकारात्कामोऽन्यः संसेव्यो धर्मदर्शिभिः // वननित्यैर्वनचरैर्वनपैर्वनगोचरैः। सर्वभूतेषु यः सम्यग्ददात्यभयदक्षिणाम् / वनं गुरुमिवासाद्य वस्तव्यं वनजीविमिः / / 13 हिंसारोषविमुक्तात्मा स वै धर्मेण युज्यते / / 27 तेषां होमक्रिया धर्मः पञ्चयज्ञनिषेवणम् / सर्वभूतानुकम्पी यः सर्वभूतार्जवव्रतः / नागपञ्चमयज्ञस्य वेदोक्तस्यानुपालनम् / / 14 सर्वभूतात्मभूतश्च स वै धर्मेण युज्यते // 28 अष्टमीयज्ञपरता चातुर्मास्यनिषेवणम् / सर्ववेदेषु वा स्नानं सर्वभूतेषु चार्जवम् / पौर्णमास्यां तु यो यज्ञो नित्ययज्ञस्तथैव च / / 15 उभे एते समे स्यातामाजवं वा विशिष्यते // 29 विमुक्ता दारसंयोगैर्विमुक्ताः सर्वसंकरैः / आर्जवं धर्म इत्याहुरधर्मो जिह्म उच्यते / विमुक्ताः सर्वपापैश्च चरन्ति मुनयो वने // 16 आर्जवेनेह संयुक्तो नरो धर्मेण युज्यते // 30 घुग्भाण्डपरमा नित्यं त्रेताग्निशरणाः सदा / आर्जतगे भुवने नित्यं वसत्यमरसंनिधौ। सन्तः सत्पथनित्या ये ते यान्ति परमां गतिम् // तस्मादार्जवनित्यः स्याद्य इच्छेद्धर्ममात्मनः / / 31 ब्रह्मलोकं महापुण्यं सोमलोकं च शाश्वतम् / क्षान्तो दान्तो जितक्रोधो धर्मभूतोऽविहिंसकः / गच्छन्ति मुनयः सिद्धा ऋषिधर्मव्यपाश्रयात् / / 18 / धर्म रतमना नित्यं नरो धर्मेण युज्यते // 32 एष धर्मो मया देवि वानप्रस्थाश्रितः शुभः / व्यपेततन्द्रो धर्मात्मा शक्त्या सत्पथमाश्रितः / विस्तरेणार्थसंपन्नो यथास्थूलमुदाहृतः / / 19 चारित्रपरमो बुद्धो ब्रह्मभूयाय कल्पते / / 33 - 2711 -