________________ 13. 103. 23 ] अनुशासनपर्व [13. 104. 10 इत्युक्तः स तदा तेन सर्पो भूत्वा पपात ह। दिव्यं चक्षुरवाप्नोति प्रेत्य दीपप्रदायकः / अदृष्टेनाथ भृगुणा भूतले भरतर्षभ // 23 पूर्णचन्द्रप्रतीकाशा दीपदाश्च भवन्त्युत // 36 भृगुं हि यदि सोऽद्राक्षीन्नहुषः पृथिवीपते / यावदक्षिनिमेषाणि ज्वलते तावतीः समाः / न स शक्तोऽभविष्यद्वै पातने तस्य तेजसा // 24 रूपवान्धनवांश्चापि नरो भवति दीपदः // 37 स तु तैस्तैः प्रदानैश्च तपोभिर्नियमैस्तथा। इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि पतितोऽपि महाराज भूतले स्मृतिमानभूत् / / ध्यधिकशततमोऽध्यायः // 103 // प्रसादयामास भृगुं शापान्तो मे भवेदिति // 25 104 ततोऽगस्त्यः कृपाविष्टः प्रासादयत तं भृगुम् / युधिष्ठिर उवाच / शापान्तार्थ महाराज स च प्रादात्कृपान्वितः // 26 ब्राह्मणस्वानि ये मन्दा हरन्ति भरतर्षभ / भृगुरुवाच / नृशंसकारिणो मूढाः क ते गच्छन्ति मानवाः // 1 राजा युधिष्ठिरो नाम भविष्यति कुरूद्वहः / भीष्म उवाच / स त्वां मोक्षयिता शापादित्युक्त्वान्तरधीयत // 27 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / अगस्त्योऽपि महातेजाः कृत्वा कार्य शतक्रतोः।। चण्डालस्य च संवादं क्षत्रबन्धोश्च भारत // 2 खमाश्रमपदं प्रायात्पूज्यमानो द्विजातिभिः / / 28 राजन्य उवाच / नहुषोऽपि त्वया राजस्तस्माच्छापात्समुद्धृतः / वृद्धरूपोऽसि चण्डाल बालवच्च विचेष्टसे / जगाम ब्रह्मसदनं पश्यतस्ते जनाधिप // 29 श्वखराणां रजःसेवी कस्मादुद्विजसे गवाम् // 3 तदा तु पातयित्वा तं नहुषं भूतले भृगुः / साधुभिर्गर्हितं कर्म चण्डालस्य विधीयते / जगाम ब्रह्मसदनं ब्रह्मणे च न्यवेदयत् / / 30 कस्माद्गोरजसा ध्वस्तमपां कुण्डे निषिश्चसि // 4 तत शक्रं समानाय्य देवानाह पितामहः / चण्डाल उवाच / वरदानान्मम सुरा नहुषो राज्यमाप्तवान् / ब्राह्मणस्य गवां राजन्हियतीनां रजः पुरा / स चागस्त्येन क्रुद्धेन भ्रंशितो भूतलं गतः / / 31 / सोममुद्धसयामास तं सोमं येऽपिबन्द्विजाः // 5 न च शक्यं विना राज्ञा सुरा वर्तयितुं कचित् / दीक्षितश्च स राजापि क्षिप्रं नरकमाविशत् / तस्मादयं पुनः शक्रो देवराज्येऽभिषिच्यताम् // 32 सह तैर्याजकैः सर्वैर्ब्रह्मस्वमुपजीव्य तत् // 6 एवं संभाषमाणं तु देवाः पार्थ पितामहम् / येऽपि तत्रापिबन्क्षीरं घृतं दधि च मानवाः / एवमस्त्विति संहृष्टाः प्रत्यूचुस्ते पितामहम् // 33 ब्राह्मणाः सहराजन्याः सर्वे नरकमाविशन् // 7 सोऽभिषिक्तो भगवता देवराज्येन वासवः / जघ्नुस्ताः पयसा पुत्रांस्तथा पौत्रान्विधुन्वतीः / ब्रह्मणा राजशार्दूल यथापूर्व व्यरोचत // 34 पशूनवेक्षमाणाश्च साधुवृत्तेन दंपती // 8 एवमेतत्पुरावृत्तं नहुषस्य व्यतिक्रमात् / अहं तत्रावसं राजन्ब्रह्मचारी जितेन्द्रियः / स च तैरेव संसिद्धो नहुषः कर्मभिः पुनः // 35 / तासां मे रजसा ध्वस्तं भैक्षमासीन्नराधिप // 9 तस्माद्दीपाः प्रदातव्याः सायं वै गृहमेधिभिः। चण्डालोऽहं ततो राजन्भुक्त्वा तदभवं मृतः / -2663 -