________________ 13. 101. 36] महाभारते [13. 101. 65 देवाः प्रीणन्ति सततं मानिता मानयन्ति च। हविषा प्रथमः कल्पो द्वितीयस्त्वौषधीरसैः। अवज्ञातावधूताश्च निर्दहन्त्यधमान्नरान् // 36 वसामेदोस्थिनिर्यासैन कार्यः पुष्टिमिच्छता / / 51 अतऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि धूपदानविधौ फलम् / / गिरिप्रपाते गहने चैत्यस्थाने चतुष्पथे। धूपांश्च विविधान्साधूनसाधूंश्च निबोध मे // 37 दीपदाता भवेन्नित्यं य इच्छेद्भूतिमात्मनः // 52 निर्यासः सरलश्चैव कृत्रिमश्चैव ते त्रयः / कुलोहयोतो विशुद्धात्मा प्रकाशत्वं च गच्छति / इष्टानिष्टो भवेद्गन्धस्तन्मे विस्तरतः शृणु // 38 ज्योतिषां चैव सालोक्यं दीपदाता नरः सदा // 53 निर्यासाः सल्लकीवा देवानां दयितास्तु ते / बलिकर्मसु वक्ष्यामि गुणान्कर्मफलोदयान् / गुग्गुलुः प्रवरस्तेषां सर्वेषामिति निश्चयः // 39 देवयक्षोरगनृणां भूतानामथ रक्षसाम् / / 54 . अगुरुः सारिणां श्रेष्ठो यक्षराक्षसभोगिनाम् / येषां नाप्रभुजो विप्रा देवतातिथिबालकाः / दैत्यानां सल्लकीजश्व काशितो यश्च तद्विधः // 40 राक्षसानेव तान्विद्धि निर्वषट्कारमङ्गलान् // 55 अथ सर्जरसादीनां गन्धैः पार्थिवदारवैः / फाणितासवसंयुक्तैर्मनुष्याणां विधीयते // 41 तस्मादग्रं प्रयच्छेत देवेभ्यः प्रतिपूजितम् / देवदानवभूतानां सद्यस्तुष्टिकरः स्मृतः / शिरसा प्रणतश्चापि हरेद्वलिमतन्द्रितः // 56 येऽन्ये वैहारिकारते तु मानुषाणामिति स्मृताः // गृह्या हि देवता नित्यमाशंसन्ति गृहात्सदा। य एवोक्ताः सुमनसां प्रदाने गुणहेतवः / / बाह्याश्चागन्तवो येऽन्ये यक्षराक्षसपन्नगाः // 57 धूपेष्वपि परिज्ञेयास्त एव प्रीतिवर्धनाः / / 43 इतो दत्तेन जीवन्ति देवताः पितरस्तथा। दीपदाने प्रवक्ष्यामि फलयोगमनुत्तमम् / ते प्रीताः प्रीणयन्त्येतानायुषा यशसा धनैः // 58 यथा येन यदा चैव प्रदेया यादृशाश्च ते // 44 बलयः सह पुष्पैस्तु देवानामुपहारयेत् / ज्योतिस्तेजः प्रकाशश्चाप्यूर्ध्वगं चापि वर्ण्यते। दधिद्रप्सयुताः पुण्याः सुगन्धाः प्रियदर्शनाः // 59 प्रदानं तेजसां तस्मात्तेजो वर्धयते नृणाम् / / 45 कार्या रुधिरमांसाढ्या बलयो यक्षरक्षसाम् / अन्धं तमस्तमिस्रं च दक्षिणायनमेव च / सुरासवपुरस्कारा लाजोल्लेपनभूषिताः // 60 उत्तरायणमेतस्माज्योतिर्दानं प्रशस्यते // 46 नागानां दयिता नित्यं पद्मोत्पलविमिश्रिताः / यस्मादूर्ध्वगमेतत्तु तमसश्चैव भेषजम् / तिलान्गुडसुसंपन्नान्भूतानामुपहारयेत् // 61 तस्मादूर्ध्वगतेर्दाता भवेदिति विनिश्चयः // 47 अग्रदाताग्रभोगी स्वादलवर्णसमन्वितः / देवास्तेजस्विनो यस्मात्प्रभावन्तः प्रकाशकाः / तस्मादग्रं प्रयच्छेत देवेभ्यः प्रतिपूजितम् // 62 तामसा राक्षसाश्चेति तस्माद्दीपः प्रदीयते // 48 ज्वलत्यहरतो वेश्म याश्चास्य गृहदेवताः / आलोकदानाच्चक्षुष्मान्प्रभायुक्तो भवेन्नरः। ताः पूज्या भूतिकामेन प्रसृताग्रप्रदायिना // 63 तान्दत्त्वा नोपहिंसेत न हरेनोपनाशयेत् // 49 इत्येतदसुरेन्द्राय काव्यः प्रोवाच भार्गवः / दीपहर्ता भवेदन्ध स्तमोगतिरसुप्रभः / सुवर्णाय मनुः प्राह सुवर्णो नारदाय च // 64 दीपप्रदः स्वर्गलोके दीपमाली विराजते / / 50 / नारदोऽपि मयि प्राह गुणानेतान्महाद्युते / -2660 -