________________ 13. 82. 11 ] महाभारते [ 13. 82. 38 तस्मिन्देवसमावाये सर्वभूतसमागमे / अदित्यास्तप्यमानायास्तपो घोरं सुदुश्वरम् / दिव्यवादित्रसंघुष्टे दिव्यस्त्रीचारणावृते / पुत्रार्थममरश्रेष्ठ पादेनैकेन नित्यदा // 25 इन्द्रः पप्रच्छ देवेशमभिवाद्य प्रणम्य च // 11 तां तु दृष्ट्वा महादेवीं तप्यमानां महत्तपः / देवानां भगवन्कस्माल्लोकेशानां पितामह / दक्षस्य दुहिता देवी सुरभिर्नाम नामतः // 26 उपरिष्टाद्वां लोक एतदिच्छामि वेदितुम् // 12 अतप्यत तपो घोरं हृष्टा धर्मपरायणा / / किं तपो ब्रह्मचर्य वा गोभिः कृतमिहेश्वर / कैलासशिखरे रम्ये देवगन्धर्वसेविते / / 27 देवानामुपरिष्टाद्यद्वसन्त्यरजसः सुखम् // 13 व्यतिष्ठदेकपादेन परमं योगमास्थिता / ततः प्रोवाच तं ब्रह्मा शक्रं बलनिसूदनम् / दश वर्षसहस्राणि दश वर्षशतानि च // 28 अवज्ञातास्त्वया नित्यं गावो बलनिसूदन // 14 संतप्तास्तपसा तस्या देवाः सर्षिमहोरगाः / तेन त्वमासां माहात्म्यं न वेत्थ शृणु तत्प्रभो / तत्र गत्वा मया सार्धं पर्युपासन्त तां शुभाम् // 29 गवां प्रभावं परमं माहात्म्यं च सुरर्षभ // 15 अथाहमब्रुवं तत्र देवीं तां तपसान्विताम् / यज्ञाझं कथिता गावो यश एव च वासव / किमर्थ तप्यसे देवि तपो घोरमनिन्दिते // 30 एताभिश्चाप्यते यज्ञो न प्रवर्तेत्कथंचन // 16 प्रीतस्तेऽहं महाभागे तपसानेन शोभने / धारयन्ति प्रजाश्चैव पयसा हविषा तथा / वरयस्व वरं देवि दातास्मीति पुरंदर // 31 एतासां तनयाश्चापि कृषियोगमुपासते // 17 / सुरभ्युवाच / जनयन्ति च धान्यानि बीजानि विविधानि च।। वरेण भगवन्मह्यं कृतं लोकपितामह / ततो यज्ञाः प्रवर्तन्ते हव्यं कव्यं च सर्वशः // 18 | एष एव वरो मेऽद्य यत्प्रीतोऽसि ममानघ // 32 पयो दधि घृतं चैव पुण्याश्चैताः सुराधिप / ब्रह्मोवाच / वहन्ति विविधान्भारान्क्षुत्तष्णापरिपीडिताः // 19 | तामेवं ब्रुवती देवीं सुरभी त्रिदशेश्वर / मुनींश्च धारयन्तीह प्रजाश्चैवापि कर्मणा / प्रत्यब्रुवं यद्देवेन्द्र तन्निबोध शचीपते // 33 पासवाकूटवाहिन्यः कर्मणा सुकृतेन च / अलोभकाम्यया देवि तपसा च शुभेन च / उपरिष्टात्तत्तोऽस्माकं वसन्त्येताः सदैव हि // 20 | प्रसन्नोऽहं वरं तस्मादमरत्वं ददानि ते // 34 एतत्ते कारणं शक्र निवासकृतमद्य वै / त्रयाणामपि लोकानामुपरिष्टान्निवत्स्यसि / गवां देवोपरिष्टाद्धि समाख्यातं शतक्रतो॥ 21 मत्प्रसादाच्च विख्यातो गोलोकः स भविष्यति // एता हि वरदत्ताश्च वरदाश्चैव वासव / मानुषेषु च कुर्वाणाः प्रजाः कर्म सुतास्तव / सौरभ्यः पुण्यकर्मिण्यः पावनाः शुभलक्षणाः // 22 निवत्स्यन्ति महाभागे सर्वा दुहितरश्च ते // 36 यदर्थं गा गताश्चैव सौरभ्यः सुरसत्तम / मनसा चिन्तिता भोगास्त्वया वै दिव्यमानुषाः / तच्च मे शृणु कात्स्न्येन वदतो बलसूदन // 23 / यच्च स्वर्गसुखं देवि तत्ते संपत्स्यते शुभे // 37 पुरा देवयुगे तात दैत्येन्द्रेषु महात्मसु / / तस्या लोकाः सहस्राक्ष सर्वकामसमन्विताः / त्रील्लोकाननुशासत्सु विष्णौ गर्भत्वमागते // 24 / न तत्र क्रमते मृत्युन जरा न च पावकः / - 2628 -