________________ 13. 61. 38 ] महाभारते [13. 61. 67 अथ येषामधर्मज्ञो राजा भवति नास्तिकः / न भूमिदानादेवेन्द्र परं किंचिदिति प्रभो। न ते सुखं प्रबुध्यन्ते न सुखं प्रस्वपन्ति च // 38 / विशिष्टमिति मन्यामि यथा प्राहुर्मनीषिणः // 53 सदा भवन्ति चोद्विग्नास्तस्य दुश्चरितैनराः / ये शूरा निहता युद्धे स्वता दानगृद्धिनः / योगक्षेमा हि बहवो राष्ट्र नास्याविशन्ति तत // 39 / सर्वे ते विबुधश्रेष्ठ नातिकामन्ति भूमिदम् // 54 अथ येषां पुनः प्राज्ञो राजा भवति धार्मिकः।। भर्तुनिःश्रेयसे युक्तास्यक्तात्मानो रणे हताः / सुखं ते प्रतिबुध्यन्ते सुसुखं प्रस्वपन्ति च // 40 ब्रह्मलोकगताः शूरा नातिकामन्ति भूमिदम् // 55 तस्य राज्ञः शुभैरार्यैः कर्मभिर्निर्वृताः प्रजाः / पश्च पूर्वादिपुरुषाः षट् च ये वसुधां गताः / योगक्षेमेण वृष्ट्या च विवर्धन्ते स्वकर्मभिः // 41 एकादश ददद्भूमि परित्रातीह मानवः // 56 स कुलीनः स पुरुषः स बन्धुः स च पुण्यकृत् / रत्नोपकीर्णां वसुधां यो ददाति पुरंदर / स दाता स च विक्रान्तो यो ददाति वसुंधराम् // 42 स मुक्तः सर्वकलुषैः स्वर्गलोके महीयते // 5.7 आदित्या इव दीप्यन्ते तेजसा भुवि मानवाः / / महीं स्फीतां ददद्राजा सर्वकामगुणान्विताम् / ददन्ति वसुधां स्फीतां ये वेदविदुपि द्विजे // 43 राजाधिराजो भवति तद्धि दानमनुत्तमम् // 58 यथा बीजानि रोहन्ति प्रकीर्णानि महीतले / सर्वकामसमायुक्तां काश्यपी यः प्रयच्छति / तथा कामाः प्ररोहन्ति भूमिदानसमार्जिताः // 44 सर्वभूतानि मन्यन्ते मां ददातीति वासव // 59 आदित्यो वरुणो विष्णुब्रह्मा सोमो हुताशनः / सर्वकामदुघां धेनुं सर्वकामपुरोगमाम् / शूलपाणिश्च भगवान्प्रतिनन्दन्ति भूमिदम् // 45 ददाति यः सहस्राक्ष स स्वर्ग याति मानवः // 60 भूमौ जायन्ति पुरुषा भूमौ निष्ठी व्रजन्ति च / मधुसर्पिःप्रवाहिन्यः पयोदधिवहास्तथा। चतुर्विधो हि लोकोऽयं योऽयं भूमिगुणात्मकः।। 46 सरितस्तर्पयन्तीह सुरेन्द्र वसुधाप्रदम् // 61 एषा माता पिता चैव जगतः पृथिवीपते / भूमिप्रदानान्पतिर्मुच्यते राजकिल्बिषात् / नानया सदृशं भूतं किंचिदस्ति जनाधिप / / 47 न हि भूमिप्रदानेन दानमन्यद्विशिष्यते // 62 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / ददाति यः समुद्रान्तां पृथिवीं शस्त्रनिर्जिताम् / बृहस्पतेश्च संवादमिन्द्रस्य च युधिष्ठिर // 48 तं जनाः कथयन्तीह यावद्धरति गौरियम् // 63 इट्वा क्रतुशतेनाथ महता दक्षिणायता / पुण्यामृद्धरसां भूमिं यो ददाति पुरंदर / मघवा वाग्विदां श्रेष्ठं पप्रच्छेदं बृहस्पतिम् // 49 न तस्य लोकाः क्षीयन्ते भूमिदानगुणार्जिताः // 64 भगवन्केन दानेन खर्गतः सुखमेधते / सर्वथा पार्थिवेनेह सततं भूतिमिच्छता। यदक्षयं महाघ च तद्भूहि वदतां वर // 50 भूर्देया विधिवच्छक पात्रे सुखमभीप्सता // 65 इत्युक्तः स सुरेन्द्रेण ततो देवपुरोहितः / अपि कृत्वा नरः पापं भूमिं दत्त्वा द्विजातये / बृहस्पतिर्महातेजाः प्रत्युवाच शतक्रतुम् / / 51 समुत्सृजति तत्पापं जीर्णां त्वचमिवोरगः // 66 सुवर्णदानं गोदानं भूमिदानं च वृत्रहन् / सागरान्सरितः शैलान्काननानि च सर्वशः / ददेतान्महाप्राज्ञः सर्वपापैः प्रमुच्यते // 52 सर्वमेतन्नरः शक्र ददाति वसुधां ददत् // 67 - 2598 -