________________ 13. 61.9 ] अनुशासनपर्व [ 13. 61. 37 पुनाति दत्ता पृथिवी दातारमिति शुश्रुम // 9 यथा जनित्री क्षीरेण स्वपुत्रं भरते सदा। अपि पापसमाचारं ब्रह्मनमपि वानृतम् / अनुगृह्णाति दातारं तथा सर्वरसैर्मही / / 23 सैव पापं पावयति सैव पापात्प्रमोचयेत् // 10 मृत्योर्वे किंकरो दण्डस्तापो वह्नः सुदारुणः / अपि पापकृतां राज्ञां प्रतिगृह्णन्ति साधवः / घोराश्च वारुणाः पाशा नोपसर्पन्ति भूमिदम् // 24 पृथिवीं नान्यदिच्छन्ति पावनं जननी यथा // 11 / पितॄश्च पितृलोकस्थान्देवलोके च देवताः / नामास्याः प्रियदत्तेति गुह्यं देव्याः सनातनम् / संतर्पयति शान्तात्मा यो ददाति वसुंधराम् // 25 दानं वाप्यथ वा ज्ञानं नाम्नोऽस्याः परमं प्रियम् / कृशाय म्रियमाणाय वृत्तिम्लानाय सीदते / तस्मात्प्राप्यैव पृथिवीं दद्याद्विप्राय पार्थिवः // 12 भूमिं वृत्तिकरी दत्त्वा सत्री भवति मानवः // 26 नाभूमिपतिना भूमिरधिष्ठेया कथंचन / यथा धावति गौर्वत्सं क्षीरमभ्युत्सृजन्त्युत / न वा पात्रेण वा गूहेदन्तर्धानेन वा चरेत्।। एवमेव महाभाग भूमिर्भवति भूमिदम् // 27 ये चान्ये भूमिमिच्छेयुः कुर्युरेवमसंशयम् / / 13 हलकृष्टां महीं दत्त्वा सबीजां सफलामपि / यः साधोभूमिमादत्ते न भूमि विन्दते तु सः।। उदीणं वापि शरणं तथा भवति कामदः // 28 भूमिं तु दत्त्वा साधुभ्यो विन्दते भूमिमेव हि / ब्राह्मणं वृत्तसंपन्नमाहिताग्निं शुचितम् / प्रेत्येह च स धर्मात्मा संप्राप्नोति महद्यशः // 14 नरः प्रतिग्राह्य महीं न याति यमसादनम् // 29 यस्य विप्रानुशासन्ति साधोभूमि सदैव हि / यथा चन्द्रमसो वृद्धिरहन्यहनि जायते / न तस्य शत्रवो राजन्प्रशासन्ति वसुंधराम् / / 15 तथा भूमिकृतं दानं सस्ये सस्ये विवर्धते / / 30 यत्किंचित्पुरुषः पापं कुरुते वृत्तिकर्शितः। अत्र गाथा भूमिगीताः कीर्तयन्ति पुराविदः / अपि गोचर्ममात्रेण भूमिदानेन पूयते // 16 याः श्रुत्वा जामदग्न्येन दत्ता भूः काश्यपाय वै // येऽपि संकीर्णकर्माणो राजानो रौद्रकर्मिणः / मामेवादत्त मां दत्त मां दत्त्वा मामवाप्स्यथ / तेभ्यः पवित्रमाख्येयं भूमिदानमनुत्तमम् // 17 अस्मिल्लोके परे चैव ततश्चाजनने पुनः // 32 अल्पान्तरमिदं शश्वत्पुराणा मेनिरे जनाः / य इमां व्याहृति वेद ब्राह्मणो ब्रह्मसंश्रितः / यो यजेदश्वमेधेन दद्याद्वा साधवे महीम् // 18 श्राद्धस्य हूयमानस्य ब्रह्मभूयं स गच्छति // 33 अपि चेत्सुकृतं कृत्वा शङ्करन्नपि पण्डिताः / कृत्यानामभिशस्तानां दुरिष्टशमनं महत् / अशक्यमेकमेवैतद्भूमिदानमनुत्तमम् // 19 प्रायश्चित्तमहं कृत्वा पुनात्युभयतो दश // 34 सुवर्ण रजतं वस्त्रं मणिमुक्तावसूनि च / पुनाति य इदं वेद वेद चाहं तथैव च / सर्वमेतन्महाप्राज्ञ ददाति वसुधां ददत् // 20 प्रकृतिः सर्वभूतानां भूमिवै शाश्वती मता // 35 तपो यज्ञः श्रुतं शीलमलोभः सत्यसंधता। अभिषिच्यैव नृपतिं श्रावयेदिममागमम् / गुरुदैवतपूजा च नातिवर्तन्ति भूमिदम् // 21 यथा श्रुत्वा महीं दद्यान्नादद्यात्साधुतश्च ताम् // 36 भर्तुनिःश्रेयसे युक्तास्यक्तात्मानो रणे हताः / सोऽयं कृत्स्नो ब्राह्मणार्थो राजार्थश्चाप्यसंशयम् / ब्रह्मलोकगताः सिद्धा नातिक्रामन्ति भूमिदम् // 22 / राजा हि धर्मकुशलः प्रथमं भूतिलक्षणम् // 37 -2597 -