________________ 12. 328. 41] शान्तिपर्व [12. 329.5 ऋषयः प्राहुरेवं मां त्रितकूपाभिपातितम् / योनित्वाच्च परस्परं महयन्तो लोकान्धारयत इति पृश्निगर्भ त्रितं पाहीत्येकतद्वितपातितम् // 41 ततः स ब्रह्मणः पुत्र आद्यो ऋषिवरत्रितः। इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि उत्ततारोदपानाद्वै पृश्निगर्भानुकीर्तनात् / / 42 भष्टाविंशत्यधिकत्रिशततमोऽध्यायः // 28 // सूर्यस्य तपतो लोकानग्नेः सोमस्य चाप्युत / अंशवो ये प्रकाशन्ते मम ते केशसंज्ञिताः / अर्जुन उवाच। सर्वज्ञाः केशवं तस्मान्मामाहुर्द्विजसत्तमाः // 43 / अग्नीषोमौकथं पूर्वमेकयोनी प्रवर्तितौ / स्वपल्यामाहितो गर्भ उतथ्येन महात्मना / एष मे संशयो जातस्तं छिन्धि मधुसूदन // 1 उतथ्येऽन्तर्हिते चैव कदाचिद्देवमायया / श्रीभगवानुवाच / बृहस्पतिरथाविन्दत्तां पत्नीं तस्य भारत // 44 / हन्त ते वर्तयिष्यामि पुराणं पाण्डुनन्दन / ततो वै तमृषिश्रेष्ठं मैथुनोपगतं तथा / आत्मतेजोद्भवं पार्थ शृणुष्वैकमना मम // 2 उवाच गर्भः कौन्तेय पश्चभूतसमन्वितः // 45 ___ संप्रक्षालनकालेऽतिक्रान्ते चतुर्थे युगसहस्रान्ते पूर्वागतोऽहं वरद नाहस्यम्बां प्रबाधितुम्। / 1 / अव्यक्ते सर्वभूतप्रलये स्थावरजङ्गमे / 2 / एतद्वृहस्पतिः श्रुत्वा चुक्रोध च शशाप च // 46 | ज्योतिर्धरणिवायुरहितेऽन्धे तमसि जलैकार्णवे लोके मैथुनोपगतो यस्मात्त्वयाहं विनिवारितः। / 3 / तम इत्येवाभिभूतेऽसंज्ञकेऽद्वितीये प्रतिष्ठिते तस्मादन्धो जास्यसि त्वं मच्छापान्नात्र संशयः // / 4 / नैव रात्र्यां न दिवसे न सति नासति न स शापादृषिमुख्यस्य दीर्घ तम उपेयिवान् / व्यक्ते नाव्यक्ते व्यवस्थिते / 5 / एतस्यामवस्थायां स हि दीर्घतमा नाम नाम्ना मासीदृषिः पुरा // नारायणगुणाश्रयादक्षयादजरादनिन्द्रियादग्राह्यादसंवेदानवाप्य चतुरः साङ्गोपाङ्गासनातनान् / भवात्सत्यादहिंस्राल्ललामाद्विविधप्रवृत्तिविशेषात् / / अक्षयादजरामरादमूर्तितः सर्वव्यापिनः सर्वकर्तुः प्रयोजयामास तदा नाम गुह्यमिदं मम // 49 शाश्वतात्तमसः पुरुषः प्रादुर्भूतो हरिरव्ययः / 7 // 3 आनुपूर्येण विधिना केशवेति पुनः पुनः / स चक्षुष्मान्समभवद्गौतमश्चाभवत्पुनः // 50 निदर्शनमपि ह्यत्र भवति / 1 / नासीदहो न एवं हि वरदं नाम केशवेति ममार्जुन। रात्रिरासीत् / 2 / न सदासीन्नासदासीत् / / / देवानामथ सर्वेषामृषीणां च महात्मनाम् // 51 तम एव पुरस्तादभवद्विश्वरूपम् / 4 / सा विश्वस्य जननीत्येवमस्यार्थोऽनुभाष्यते / 5 // 4 अग्निः सोमेन संयुक्त एकयोनि मुखं कृतम् / / अग्नीषोमात्मकं तस्माज्जगत्कृत्स्नं चराचरम् // 52 ___तस्येदानीं तमःसंभवस्य पुरुषस्य पद्मयोने ब्रह्मणः प्रादुर्भाषे स पुरुषः प्रजाः सिसक्षमाणो अपि हि पुराणे भवति / 1 / एकयोन्यात्मका- | नेत्राभ्यामग्नीषोमौ ससर्ज / 1 / ततो भूतसर्गे वग्नीषोमौ / 2 / देवाश्चाग्निमुखा इति / 3 / एक- | प्रवृत्ते प्रजाक्रमवशाद्ब्रह्मक्षत्रमुपातिष्ठत् / 2 / यः - 2459 -