________________ 12. 285. 19 ] शान्तिपर्व [12. 286. 1 तथा सामान्यधर्मांश्च सर्वत्र कुशलो ह्यसि // 19 / संदेहो मे समुत्पन्नस्तन्मे व्याख्यातुमर्हसि // 31 पराशर उवाच / पराशर उवाच / प्रतिग्रहो याजनं च तथैवाध्यापनं नृप / असंशयं महाराज उभयं दोषकारकम् / विशेषधर्मो विप्राणां रक्षा क्षत्रस्य शोभना / / 20 कर्म चैव हि जातिश्च विशेषं तु निशामय // 32 कृषिश्च पाशुपाल्यं च वाणिज्यं च विशामपि / जात्या च कर्मणा चैव दुष्टं कर्म निषेवते / द्विजानां परिचर्या च शूद्रकर्म नराधिप // 21 जात्या दुष्टश्च यः पापं न करोति स पूरुषः // 33 विशेषधर्मा नृपते वर्णानां परिकीर्तिताः। . जात्या प्रधानं पुरुषं कुर्वाणं कर्म धिकृतम् / धर्मान्साधारणांस्तात विस्तरेण शृणुष्व मे // 22 / कर्म तझ्षयत्येनं तस्मात्कर्म नशोभनम् // 34 आनृशंस्यमहिंसा चाप्रमादः संविभागिता। जनक उवाच / श्राद्धकर्मातिथेयं च सत्यमक्रोध एव च // 23 कानि कर्माणि धाणि लोकेऽस्मिन्द्विजसत्तम / स्वेषु दारेषु संतोषः शौचं नित्यानसूयता। न हिंसन्तीह भूतानि क्रियमाणानि सर्वदा // 35 आत्मज्ञानं तितिक्षा च धर्माः साधारणा नृप // 24 पराशर उवाच / ब्राह्मणाः क्षत्रिया वैश्यास्त्रयो वर्णा द्विजातयः। शृणु मेऽत्र महाराज यन्मां त्वं परिपृच्छसि / अत्र तेषामधीकारो धर्मेषु द्विपदां वर // 25 यानि कर्माण्यहिंस्राणि नरं त्रायन्ति सर्वदा // 36 विकर्मावस्थिता वर्णाः पतन्ति नृपते त्रयः / संन्यस्याग्नीनुपासीनाः पश्यन्ति विगतज्वराः / उन्नमन्ति यथासन्तमाश्रित्येह स्वकर्मसु // 26 नैःश्रेयसं धर्मपथं समारुह्य यथाक्रमम् // 37 न चापि शूद्रः पततीति निश्चयो प्रश्रिता विनयोपेता दमनित्याः सुसंशिताः / न चापि संस्कारमिहार्हतीति वा / प्रयान्ति स्थानमजरं सर्वकर्मविवर्जिताः // 38 श्रुतिप्रवृत्तं न च धर्ममाप्नुते सर्वे वर्णा धर्मकार्याणि सम्यन'चास्य धर्मे प्रतिषेधनं कृतम् // 27 कृत्वा राजन्सत्यवाक्यानि चोक्त्वा / वैदेहकं शूद्रमुदाहरन्ति त्यक्त्वाधर्म दारुणं जीवलोके ___द्विजा महाराज श्रुतोपपन्नाः / यान्ति स्वर्ग नात्र कार्यो विचारः // 39 अहं हि पश्यामि नरेन्द्र देवं इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि विश्वस्य विष्णुं जगतः प्रधानम् // 28 पञ्चाशीत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः // 285 // सतां वृत्तमनुष्ठाय निहीना उज्जिहीर्षवः / मनवजं न दुष्यन्ति कुर्वाणाः पौष्टिकीः क्रियाः // पराशर उवाच / यथा यथा हि सद्वृत्तमालम्बन्तीतरे जनाः / पिता सखायो गुरवः स्त्रियश्च तथा तथा सुखं प्राप्य प्रेत्य चेह च शेरते // 30 ____न निर्गुणा नाम भवन्ति लोके / जनक उवाच / अनन्यभक्ताः प्रियवादिनश्च किं कर्म दूषयत्येनमथ जातिर्महामुने / हिताश्च वश्याश्च तथैव राजन् // 1 -- 2375 - 286