________________ 12. 279. 21] शान्तिपर्व [12. 280. 21 [12. नायं परस्य सुकृतं दुष्कृतं वापि सेवते / तस्मात्पापं न सेवेत कर्म दुःखफलोदयम् // 6 करोति यादृशं कर्म तादृशं प्रतिपद्यते // 21 पापानुबन्धं यत्कर्म यद्यपि स्यान्महाफलम्। सुखदुःखे समाधाय पुमानन्येन गच्छति / न तत्सेवेत मेधावी शुचिः कुसलिलं यथा // 7 अन्येनैव जनः सर्वः संगतो यश्च पार्थिव // 22 किंकष्टमनुपश्यामि फलं पापस्य कर्मणः / परेषां यदसूयेत न तत्कुर्यात्स्वयं नरः। प्रत्यापन्नस्य हि सतो नात्मा तावद्विरोचते // 8 यो ह्यसूयुस्तथायुक्तः सोऽवहासं नियच्छति / / 23 प्रत्यापत्तिश्च यस्येह बालिशस्य न जायते / भीरू राजन्यो ब्राह्मणः सर्वभक्षो तस्यापि सुमहांस्तापः प्रस्थितस्योपजायते // 9 ___ वैश्योऽनीहावान्हीनवर्णोऽलसश्च / विरक्तं शोध्यते वस्त्रं न तु कृष्णोपसंहितम् / विद्वांश्चाशीलो वृत्तहीनः कुलीनः प्रयत्नेन मनुष्येन्द्र पापमेवं निबोध मे // 10 सत्याग्रष्टो ब्राह्मणः स्त्री च दुष्टा // 24 स्वयं कृत्वा तु यः पापं शुभमेवानुतिष्ठति / रागी मुक्तः पचमानोऽऽत्महेतो प्रायश्चित्तं नरः कर्तुमुभयं सोऽभुते पृथक् // 11 ___o वक्ता नृपहीनं च राष्ट्रम् / अज्ञानात्तु कृतां हिंसामहिंसा व्यपकर्षति / एते सर्वे शोच्यतां यान्ति राज ब्राह्मणाः शास्त्रनिर्देशादित्याहुब्रह्मवादिनः // 12 न्यश्चायुक्तः स्नेहहीनः प्रजासु // 25 तथा कामकृतं चास्य विहिंसैवापकर्षति / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि इत्याहुर्धर्मशास्त्रज्ञा ब्राह्मणा वेदपारगाः // 13 एकोनाशीत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः // 279 // अहं तु तावत्पश्यामि कर्म यद्वर्तते कृतम् / 280 गुणयुक्तं प्रकाशं च पापेनानुपसंहितम् // 14 पराशर उवाच / यथा सूक्ष्माणि कर्माणि फलन्तीह यथातथम् / मनोरथरथं प्राप्य इन्द्रियार्थहयं नरः / बुद्धियुक्तानि तानीह कृतानि मनसा सह // 15 रश्मिभिर्ज्ञानसंभूतैर्यो गच्छति स बुद्धिमान् // 1 भवत्यल्पफलं कर्म सेवितं नित्यमुल्बणम् / सेवाश्रितेन मनसा वृत्तिहीनस्य शस्यते / अबुद्धिपूर्वं धर्मज्ञ कृतमुग्रेण कर्मणा // 16 द्विजातिहस्तान्निवृत्ता न तु तुल्यात्परस्परम् // 2 कृतानि यानि कर्माणि दैवतैर्मुनिभिस्तथा / आयुर्नसुलभं लब्ध्वा नावकर्षद्विशां पते / नाचरेत्तानि धर्मात्मा श्रुत्वा चापि न कुत्सयेत् // उत्कर्षार्थं प्रयतते नरः पुण्येन कर्मणा // 3 संचिन्त्य मनसा राजन्विदित्वा शक्तिमात्मनः / वर्णेभ्योऽपि परिभ्रष्टः स वै संमानमर्हति / करोति यः शुभं कर्म स वै भद्राणि पश्यति // 18 न तु यः सत्क्रियां प्राप्य राजसं कर्म सेवते // 4 नवे कपाले सलिलं संन्यस्तं हीयते यथा / वर्णोत्कर्षमवाप्नोति नरः पुण्येन कर्मणा / नवेतरे तथाभावं प्राप्नोति सुखभावितम् // 19 दुर्लभं तमलब्धा हि हन्यात्पापेन कर्मणा // 5 सतोयेऽन्यत्तु यत्तोयं तस्मिन्नेव प्रसिच्यते / अज्ञानाद्धि कृतं पापं तपसैवाभिनिर्णदेत् / वृद्धे वृद्धिमवाप्नोति सलिले सलिलं यथा // 20 पापं हि कर्म फलति पापमेव स्वयं कृतम् / एवं कर्माणि यानीह बुद्धियुक्तानि भूपते / म, भा, 297 -2369 -