Page Text
________________ 12. 275. 1] महाभारते [12. 275.21 275 प्रज्ञामूलो हीन्द्रियाणां प्रसादः। युधिष्ठिर उवाच। मुह्यन्ति शोचन्ति यदेन्द्रियाणि शोकाहुःखाच्च मृत्योश्च त्रस्यन्ति प्राणिनः सदा / प्रज्ञालाभो नास्ति मूढेन्द्रियस्य // 11 उभयं मे यथा न स्यात्तन्मे ब्रूहि पितामह // 1 मूढस्य दर्पः स पुनर्मोह एव भीष्म उवाच मूढस्य नायं न परोऽस्ति लोकः / / न ह्येव दुःखानि सदा भवन्ति अत्रैवोदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / सुखस्य वा नित्यशो लाभ एव // 12 नारदस्य च संवादं समङ्गस्य च भारत // 2 भावात्मकं संपरिवर्तमानं नारद उवाच। न मादृशः संज्वरं जातु कुर्यात् / उरसेव प्रणमसे बाहुभ्यां तरसीव च / इष्टान्भोगान्नानुरुध्येत्सुखं वा संप्रहृष्टमना नित्यं विशोक इव लक्ष्यसे // 3 न चिन्तयेदुःखमभ्यागतं वा // 13 उद्वेगं नेह ते किंचित्सुसूक्ष्ममपि लक्षये। समाहितो न स्पृहयेत्परेषां नित्यतृप्त इव स्वस्थो बालवच्च विचेष्टसे // 4 नानागतं नाभिनन्देत लाभम् / न चापि हृष्येद्विपुलेऽर्थलाभे समङ्ग उवाच / तथार्थनाशे च न वै विषीदेत् // 14 भूतं भव्यं भविष्यच्च सर्व सत्त्वेषु मानद / न बान्धवा न च वित्तं न कौली तेषां तत्त्वानि जानामि ततो न विमना ह्यहम् // 5 __न च श्रुतं न च मश्रा न वीर्यम् / उपक्रमानहं वेद पुनरेव फलोदयान् / दुःखात्रातुं सर्व एवोत्सहन्ते लोके फलानि चित्राणि ततो न विमना ह्यहम् // 6 परत्र शीले न तु यान्ति शान्तिम् // 15 अगाधाश्चाप्रतिष्ठाश्च गतिमन्तश्च नारद / नास्ति बुद्धिरयुक्तस्य नायोगाद्विद्यते सुखम् / / अन्धा जडाश्च जीवन्ति पश्यास्मानपि जीवतः॥७ धृतिश्च दुःखत्यागश्चाप्युभयं न सुखोदयम् // 16 विहितेनैव जीवन्ति अरोगाङ्गा दिवौकसः / प्रियं हि हर्षजननं हर्ष उत्सेकवर्धनः / बलवन्तोऽबलाश्चैव तद्वदस्मान्सभाजय // 8 उत्सेको नरकायैव तस्मात्तं संत्यजाम्यहम् // 17 सहस्रिणश्च जीवन्ति जीवन्ति शतिनस्तथा। एताशोकभयोत्सेकान्मोहनान्सुखदुःखयोः / शाकेन चान्ये जीवन्ति पश्यास्मानपि जीवतः // 9 | पश्यामि साक्षिवल्लोके देहस्यास्य विचेष्टनात् // 18 यदा न शोचेमहि किं नु न स्या अर्थकामौ परित्यज्य विशोको विगतज्वरः / द्धर्मेण वा नारद कर्मणा वा। तृष्णामोहौ तु संत्यज्य चरामि पृथिवीमिमाम् // 19 कृतान्तवश्यानि यदा सुखानि न मृत्यतो न चाधर्मान्न लोभान कतश्चन / __दुःखानि वा यन्न विवर्धयन्ति // 10 पीतामृतस्येवात्यन्तमिह चामुत्र वा भयम् // 20 यस्मै प्रज्ञां कथयन्ते मनुष्याः एतद्ब्रह्मन्विजानामि महत्कृत्वा तपोऽव्ययम् / -2362 -
| SR No. | 004323 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |