________________ 12. 272. 13] महाभारते [12. 272.39 ततः समभवद्युद्धं त्रैलोक्यस्य भयंकरम् / भीष्म उवाच / शक्रस्य च सुरेन्द्रस्य वृत्रस्य च महात्मनः / / 13 / / एवं संबोध्यमानस्य वसिष्ठेन महात्मना / असिभिः पट्टिशैः शूलैः शक्तितोमरमुद्रैः। अतीव वासवस्यासीद्वलमुत्तमतेजसः // 27 शिलाभिर्विविधाभिश्च कार्मुकैश्च महास्वनैः // 14 ततो बुद्धिमुपागम्य भगवान्पाकशासनः / अस्त्रैश्च विविधैर्दिव्यैः पावकोल्काभिरेव च / योगेन महता युक्तस्तां मायां व्यपकर्षत // 28 देवासुरैस्ततः सैन्यैः सर्वमासीत्समाकुलम् // 15 ततोऽङ्गिरःसुतः श्रीमांस्ते चैव परमर्षयः / / पितामहपुरोगाश्च सर्वे देवगणास्तथा / दृष्ट्वा वृत्रस्य विक्रान्तमुपगम्य महेश्वरम / / ऋषयश्च महाभागास्ताद्धं द्रष्टुमागमन् // 16 ऊचुर्वृत्रविनाशार्थ लोकानां हितकाम्यया // 29 विमानायैर्महाराज सिद्धाश्च भरतर्षभ। ततो भगवतस्तेजो ज्वरो भूत्वा जगत्पतेः / गन्धर्वाश्च विमानाग्र्यैरप्सरोभिः समागमन् // 17 समाविशन्महारौद्रं वृत्रं दैत्यवरं तदा // 30. ततोऽन्तरिक्षमावृत्य वृत्रो धर्मभृतां वरः / विष्णुश्च भगवान्देवः सर्वलोकाभिपूजितः / अश्मवर्षेण देवेन्द्र पर्वतात्समवाकिरत् // 18 ऐन्द्रं समाविशद्वनं लोकसंरक्षणे रतः // 31 ततो देवगणाः क्रुद्धाः सर्वतः शस्त्रवृष्टिभिः / ततो बृहस्पति(मानुपागम्य शतक्रतुम् / अश्मवर्षमपोहन्त वृत्रप्रेरितमाहवे // 19 वसिष्ठश्च महातेजाः सर्वे च परमर्षयः // 32 वृत्रश्च कुरुशार्दूल महामायो महाबलः / ते समासाद्य वरदं वासवं लोकपूजितम् / मोहयामास देवेन्द्रं मायायुद्धेन सर्वतः // 20 ऊचुरेकाग्रमनसो जहि वृत्रमिति प्रभो // 33 तस्य वृत्रादितस्याथ मोह आसीच्छतक्रतोः / महेश्वर उवाच। रथंतरेण तं तत्र वसिष्ठः समबोधयत् // 21 एष वृत्रो महाशक्र बलेन महता वृतः। वसिष्ठ उवाच / विश्वात्मा सर्वगश्चैव बहुमायश्च विश्रुतः // 34 तदेनमसुरश्रेष्ठं त्रैलोक्येनापि दुर्जयम् / देवश्रेष्ठोऽसि देवेन्द्र सुरारिविनिबर्हण / जहि त्वं योगमास्थाय मावसंस्थाः सुरेश्वर // 35 त्रैलोक्यबलसंयुक्तः कस्माच्छक विषीदसि // 22 अनेन हि तपस्तप्तं बलार्थममराधिप। एष ब्रह्मा च विष्णुश्च शिवश्चैव जगत्प्रभुः / / षष्टिं वर्षसहस्राणि ब्रह्मा चास्मै वरं ददौ // 36 सोमश्च भगवान्देवः सर्वे च परमर्षयः // 23 महत्त्वं योगिनां चैव महामायत्वमेव च / मा कार्षीः कश्मलं शक्र कश्चिदेवेतरो यथा। महाबलत्वं च तथा तेजश्चाग्र्यं सुरेश्वर // 37 आया युद्धे मतिं कृत्वा जहि शत्रु सुरेश्वर // 24 एतद्वै मामकं तेजः समाविशति वासव / एष लोकगुरुरुयक्षः सर्वलोकनमस्कृतः / वृत्रमेनं त्वमप्येवं जहि वत्रेण दानवम् // 38 निरीक्षते त्वां भगवांस्त्यज मोहं सुरेश्वर // 25 शक्र उवाच / एते ब्रह्मर्षयश्चैव बृहस्पतिपुरोगमाः / भगवंस्त्वत्प्रसादेन दितिजं सुदुरासदम् / स्तवेन शक्र दिव्येन स्तुवन्ति त्वां जयाय वै // 26 / वज्रेण निहनिष्यामि पश्यतस्ते सुरर्षभ // 39 -2356 -