________________ 12. 256. 1] महाभारते [ 12. 257.5 प्रत्यक्षं क्रियतां साधु ततो ज्ञास्यसि तद्यथा // 1 / वयं जिज्ञासमानास्त्वा संप्राप्ता धर्मदर्शनात् // 15 एते शकुन्ता बहवः समन्ताद्विचरन्ति हि / स्पर्धा जहि महाप्राज्ञ ततः प्राप्स्यसि यत्परम् / तवोत्तमाङ्गे संभूताः श्येनाश्चान्याश्च जातयः // 2 श्रद्धावाञ्श्रद्दधानश्च धर्माश्चैवेह वाणिजः / आह्वयैनान्महाब्रह्मन्विशमानांस्ततस्ततः / स्ववर्त्मनि स्थितश्चैव गरीयानेष जाजले // 16 . पश्येमान्हस्तपादेषु श्लिष्टान्देहे च सर्वशः // 3 एवं बहुमतार्थं च तुलाधारेण भाषितम् / संभावयन्ति पितरं त्वया संभाविताः खगाः। सम्यक्चैवमुपालब्धो धर्मश्चोक्तः सनातनः // 10 असंशयं पिता च त्वं पुत्रानाह्वय जाजले // 4 तस्य विख्यातवीर्यस्य श्रुत्वा वाक्यानि स द्विजः / भीष्म उवाच / तुलाधारस्य कौन्तेय शान्तिमेवान्वपद्यत // 18 ततो जाजलिना तेन समाहूताः पतत्रिणः / ततोऽचिरेण कालेन तुलाधारः स एव च / वाचमुच्चारयन्दिव्यां धर्मस्य वचनात्किल // 5 दिवं गत्वा महाप्राज्ञौ विहरेतां यथासुखम् / अहिंसादिकृतं कर्म इह चैव परत्र च। स्वं स्वं स्थानमुपागम्य स्वकर्मफलनिर्जितम् // 19 स्पर्धा निहन्ति वै ब्रह्मन्साहता हन्ति तं नरम् // 6 समानां श्रद्दधानानां संयतानां सुचेतसाम् / श्रद्धावृद्धं वाङ्मनसी न यज्ञस्त्रातुमर्हति / कुर्वतां यज्ञ इत्येव न यज्ञो जातु नेष्यते // 20 अत्र गाथा ब्रह्मगीताः कीर्तयन्ति पुराविदः // 7 श्रद्धा वै सात्त्विकी देवी सूर्यस्य दुहिता नृप। शुचेरश्रद्दधानस्य श्रद्दधानस्य चाशुचेः / सावित्री प्रसवित्री च जीवविश्वासिनी तथा // 21 देवाश्चित्तममन्यन्त सदृशं यज्ञकर्मणि // 8 वाग्वृद्धं त्रायते श्रद्धा मनोवृद्धं च भारत / श्रोत्रियस्य कदर्यस्य वदान्यस्य च वाधुषेः / यथौपम्योपदेशेन किं भूयः श्रोतुमिच्छसि // 22 मीमांसित्वोभयं देवाः सममन्नमकल्पयन् // 9 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि प्रजापतिस्तानुवाच विषमं कृतमित्युत / षटपञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः॥ 256 // श्रद्धापूतं वदान्यस्य हतमश्रद्धयेतरत् / 257 भोज्यमन्नं वदान्यस्य कदर्यस्य न वाधुषेः // 10 भीष्म उवाच / अश्रद्दधान एवैको देवानां नाहते हविः। अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / तस्यैवान्नं न भोक्तव्यमिति धर्मविदो विदुः // 11 प्रजानामनुकम्पार्थ गीतं राज्ञा विचख्नुना // 1 अश्रद्धा परमं पापं श्रद्धा पापप्रमोचनी / छिन्नस्थूणं वृषं दृष्ट्वा विरावं च गवां भृशम् / जहाति पापं श्रद्धावान्सो जीर्णामिव त्वचम् // 12 गोग्रहे यज्ञवाटस्य प्रेक्षमाणः स पार्थिवः // 2 ज्यायसी या पवित्राणां निवृत्तिः श्रद्धया सह / स्वस्ति गोभ्योऽस्तु लोकेषु ततो निर्वचनं कृतम् / निवृत्तशीलदोषो यः श्रद्धावान्पूत एव सः // 13 हिंसायां हि प्रवृत्तायामाशीरेषानुकल्पिता // 3 किं तस्य तपसा कार्य किं वृत्तेन किमात्मना / / अव्यवस्थितमर्यादैर्विमूढैर्नास्तिकैनरैः / श्रद्धामयोऽयं पुरुषो यो यच्छ्रद्धः स एव सः॥१४ संशयात्मभिरव्यक्तैर्हिसा समनुकीर्तिता // 4 इति धर्मः समाख्यातः सद्भिर्धर्मार्थदर्शिभिः। सर्वकर्मस्वहिंसा हि धर्मात्मा मनुरब्रवीत् / -2332