________________ 12. 226. 1] महाभारते [12. 226.20 226 अर्हतामनुरूपाणां नादेयं ह्यस्ति किंचन / व्यास उवाच। उच्चैःश्रवसमप्यश्वं प्रापणीयं सतां विदुः // 15 भूतग्रामे नियुक्तं यत्तदेतत्कीर्तितं मया / अनुनीय तथा काव्यः सत्यसंधो महाव्रतः / ब्राह्मणस्य तु यत्कृत्यं तत्ते वक्ष्यामि पृच्छते // 1 स्वैः प्रागैाह्मणप्राणान्परित्राय दिवं गतः // 16 जातकर्मप्रभृत्यस्य कर्मणां दक्षिणावताम् / रन्तिदेवश्च सांकृत्यो वसिष्ठाय महात्मने / क्रिया स्यादा समावृत्तेराचार्ये वेदपारगे // 2 अपः प्रदाय शीतोष्णा नाकपृष्ठे महीयते // 10 अधीत्य वेदानखिलान्गुरुशुश्रूषणे रतः / आत्रेयश्चन्द्रदमयोरर्हतोर्विविधं धनम् / गुरूणामनृणो भूत्वा समावर्तेत यज्ञवित् // 3 दत्त्वा लोकान्ययौ धीमाननन्तान्स महीपतिः॥१८ आचार्येणाभ्यनुज्ञातश्चतुर्णामेकमाश्रमम् / शिबिरौशीनरोऽङ्गानि सुतं च प्रियमौरसम् / आ विमोक्षाच्छरीरस्य सोऽनुतिष्ठेद्यथाविधि // 4 ब्राह्मणार्थमुपाकृत्य नाकपृष्ठमितो गतः / / 19. . प्रजासर्गेण दारैश्च ब्रह्मचर्येण वा पुनः / प्रतर्दनः काशिपतिः प्रदाय नयने स्वके / वने गुरुसकाशे वा यतिधर्मेण वा पुनः // 5 ब्राह्मणायातुलां कीर्तिमिह चामुत्र चाश्नुते // 20 गृहस्थस्त्वेव सर्वेषां चतुर्णा मूलमुच्यते / दिव्यं मृष्टशलाकं तु सौवर्णं परमर्द्धिमत् / तत्र पक्ककषायो हि दान्तः सर्वत्र सिध्यति // 6 छत्रं देवावृधो दत्त्वा सराष्ट्रोऽभ्यपतद्दिवम् // 21 प्रजावाञ्श्रोत्रियो यज्वा मुक्तो दिव्यैत्रिभिऋणैः / सांकृतिश्च तथात्रेयः शिष्येभ्यो ब्रह्म निर्गुणम्। : अथान्यानाश्रमान्पश्चात्पूतो गच्छति कर्मभिः / / 7 उपदिश्य महातेजा गतो लोकाननुत्तमाम् // 22 यत्पृथिव्यां पुण्यतमं विद्यास्थानं तदावसेत्। अम्बरीषो गवां दत्त्वा ब्राह्मणेभ्यः प्रतापवान् / यतेत तस्मिन्प्रामाण्यं गन्तुं यशसि चोत्तमे // 8 अर्बुदानि दशैकं च सराष्ट्रोऽभ्यपतद्दिवम् / / 23 तपसा वा सुमहता विद्यानां पारणेन वा। सावित्री कुण्डले दिव्ये शरीरं जनमेजयः। इज्यया वा प्रदानैर्वा विप्राणां वर्धते यशः // 9 ब्राह्मणार्थे परित्यज्य जग्मतुर्लोकमुत्तमम् // 24 यावदस्य भवत्यस्मिल्लोके कीर्तिर्यशस्करी / सर्वरत्नं वृषादर्भो युवनाश्वः प्रियाः स्त्रियः। तावस्पुण्यकृताल्लोकाननन्तान्पुरुषोऽश्नुते // 10 रम्यमावसथं चैव दत्त्वामुं लोकमास्थितः // 25 अध्यापयेदधीयीत याजयेत यजेत च / निमी राष्ट्रं च वैदेहो जामदग्न्यो वसुंधराम् / न वृथा प्रतिगृह्णीयान्न च दद्यात्कथंचन // 11 ब्राह्मणेभ्यो ददौ चापि गयश्चोवीं सपत्तनाम् // 26 याज्यतः शिष्यतो वापि कन्यया वा धनं महत् / अवर्षति च पर्जन्ये सर्वभूतानि चासकृत् / यद्यागच्छेद्यजेद्दद्यान्नकोऽश्नीयात्कथंचन // 12 वसिष्ठो जीवयामास प्रजापतिरिव प्रजाः // 27 गृहमावसतो ह्यस्य नान्यत्तीर्थं प्रतिग्रहात् / करंधमस्य पुत्रस्तु मरुत्तो नृपतिस्तथा। देवर्षिपितृगुर्वथं वृद्धातुरबुभुक्षताम् // 13 कन्यामङ्गिरसे दत्त्वा दिवमाशु जगाम ह // 28 अन्तर्हिताभितप्तानां यथाशक्ति बुभषताम् / ब्रह्मदत्तश्च पाश्चाल्यो राजा बुद्धिमतां वरः / द्रव्याणामतिशक्त्यापि देयमेषां कृतादपि // 14 / / निधि शङ्ख द्विजाग्रेभ्यो दत्त्वा लोकानवाप्तवान् // =2300