Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 585

12. 162. 10] शान्तिपर्व [12. 162.37 मिरर्थकृती नित्यमिच्छत्यर्थपरश्च यः // 10 तस्य विस्तीर्यते राष्ट्रं ज्योत्स्ना ग्रहपतेरिव // 24 वहतश्च यथाशक्ति यो न तुष्यति मन्दधीः / शास्त्रनित्या जितक्रोधा बलवन्तो रणप्रियाः / अमित्रमिव यो भुङ्क्ते सदा मित्रं नरर्षभ // 11 क्षान्ताः शीलगुणोपेताः संधेयाः पुरुषोत्तमाः॥२५ अस्थानक्रोधनो यश्च अकस्माच्च विरज्यते। ये च दोषसमायुक्ता नराः प्रोक्ता मयानघ / सुहृदश्चैव कल्याणानाशु त्यजति किल्बिषी // 12 / तेषामप्यधमो राजन्कृतघ्नो मित्रघातकः / अल्पेऽप्यपकृते मूढस्तथाज्ञानात्कृतेऽपि च / त्यक्तव्यः स दुराचारः सर्वेषामिति निश्चयः // 26 कार्योपसेवी मित्रेषु मित्रद्वेषी नराधिप // 13 युधिष्ठिर उवाच / शत्रुमित्रमुखो यश्च जिह्मप्रेक्षी विलोभनः / विस्तरेणार्थसंबन्धं श्रोतुमिच्छामि पार्थिव / न रज्यति च कल्याणे यस्त्यजेत्तादृशं नरम् // 14 मित्रद्रोही कृतघ्नश्च यः प्रोक्तस्तं च मे वद // 27 पानपो द्वेषणः करो निघृणः परुषस्तथा / ___ भीष्म उवाच / परोपतापी मित्रधुक्तथा प्राणिवधे रतः // 15 हन्त ते वर्तयिष्येऽहमितिहासं पुरातनम् / कृतघ्नश्चाधमो लोके न संधेयः कथंचन / उदीच्यां दिशि यद्वृत्तं म्लेच्छेषु मनुजाधिप // 28 छिद्रान्वेषी न संधेयः संधेयानपि मे शृणु // 16 ब्राह्मणो मध्यदेशीयः कृष्णाङ्गो ब्रह्मवर्जितः / कुलीना वाक्यसंपन्ना ज्ञानविज्ञानकोविदाः।। ग्रामं प्रेक्ष्य जनाकीणं प्राविशद्भक्षकाया // 29 मित्रज्ञाश्च कृतज्ञाश्च सर्वज्ञाः शोकवर्जिताः // 17 तत्र दस्युर्धनयुतः सर्ववर्णविशेषवित् / माधुर्यगुणसंपन्नाः सत्यसंधा जितेन्द्रियाः। ब्रह्मण्यः सत्यसंधश्च दाने च निरतोऽभवत् // 30 व्यायामशीलाः सततं भृतपुत्राः कुलोद्गताः // 18 तस्य क्षयमुपागम्य ततो भिक्षामयाचत / रूपवन्तो गुणोपेतास्तथालुब्धा जितश्रमाः / प्रतिश्रयं च वासार्थं भिक्षां चैवाथ वार्षिकीम् // दोषैर्वियुक्ताः प्रथितैस्ते ग्राह्याः पार्थिवेन ह // 19 प्रादात्तस्मै स विप्राय वस्त्रं च सदृशं नवम् / यथाशक्तिसमाचाराः सन्तस्तुष्यन्ति हि प्रभो। नारीं चापि वयोपेतां भर्ता विरहितां तदा // 32 नास्थाने क्रोधवन्तश्च न चाकस्माद्विरागिणः // 20 एतत्संप्राप्य हृष्टात्मा दस्योः सर्वं द्विजस्तदा / विरक्ताश्च न रुष्यन्ति मनसाप्यर्थकोविदाः / तस्मिन्गृहवरे राजस्तया रेमे स गौतमः // 33 आत्मानं पीडयित्वापि सुहृत्कार्यपरायणाः / कुटुम्बार्थेषु दस्योः स साहाय्यं चाप्यथाकरोत् / न विरज्यन्ति मित्रेभ्यो वासो रक्तमिवाविकम् // 21 तत्रावसत्सोऽथ वर्षाः समृद्धे शबरालये। दोषांश्च लोभमोहादीनर्थेषु युवतिष्वथ / बाणवेध्ये परं यत्नमकरोच्चैव गौतमः // 34 न दर्शयन्ति सुहृदां विश्वस्ता बन्धुवत्सलाः // 22 वक्राङ्गांस्तु स नित्यं वै सर्वतो बाणगोचरे / लोष्टकाञ्चनतुल्यार्थाः सुहृत्स्वशठबुद्धयः / जघान गौतमो राजन्यथा दस्युगणस्तथा / / 35 ये चरन्त्यनभीमाना निसृष्टार्थविभूषणाः / हिंसापरो घृणाहीनः सदा प्राणिवधे रतः / संगृह्णन्तः परिजनं स्वाम्यर्थपरमाः सदा // 23 गौतमः संनिकर्षेण दस्युभिः समतामियात् / / 36 ईदृशैः पुरुषश्रेष्ठैः संधिं यः कुरुते नृपः / | तथा तु वसतस्तस्य दस्युग्रामे सुखं तदा / -2213 -