________________ 12. 139. 1] शान्तिपर्व [ 12. 139. 29 139 त्रेतानिर्मोक्षसमये द्वापरप्रतिपादने // 14 युधिष्ठिर उवाच / न ववर्ष सहस्राक्षः प्रतिलोमोऽभवद्गुरुः / हीने परमके धर्मे सर्वलोकातिलचिनि / जगाम दक्षिणं मागं सोमो व्यावृत्तलक्षणः // 15 अधर्मे धर्मतां नीते धर्मे चाधर्मतां गते // 1 नावश्यायोऽपि राज्यन्ते कुत एवाभ्रराजयः / मर्यादासु प्रभिन्नासु क्षुभिते धर्मनिश्चये। नद्यः संक्षिप्ततोयौघाः कचिदन्तर्गताभवन् // 16 राजभिः पीडिते लोके चोरैर्वापि विशां पते // 2 सरांसि सरितश्चैव कूपाः प्रस्रवणानि च / सर्वाश्रमेषु मूढेषु कर्मसूपहतेषु च / हतत्विट्वान्यलक्ष्यन्त निसर्गादेवकारितात् // 17 कामान्मोहाच्च लोभाच्च भयं पश्यत्सु भारत // 3 उपशुष्कजलस्थाया विनिवृत्तसभाप्रपा / अविश्वस्तेषु सर्वेषु नित्यभीतेषु पार्थिव / निवृत्तयज्ञस्वाध्याया निर्वषट्कारमङ्गला // 18 निकृत्या हन्यमानेषु वश्चयत्सु परस्परम् // 4 उत्सन्नकृषिगोरक्ष्या निवृत्तविपणापणा। संप्रदीप्तेषु देशेषु ब्राह्मण्ये चाभिपीडिते। निवृत्तपूगसमया संप्रनष्टमहोत्सवा // 19 अवर्षति च पर्जन्ये मिथो भेदे समुत्थिते / / 5 अस्थिकङ्कालसंकीर्णा हाहाभूतजनाकुला / सर्वस्मिन्दस्युसाद्भते पृथिव्यामुपजीवने / शून्यभूयिष्ठनगरा दग्धग्रामनिवेशना // 20 केन स्विद्राह्मणो जीवेजघन्ये काल आगते // 6 कचिच्चोरैः क्वचिच्छौः क्वचिद्राजभिरातुरैः / अतित्यक्षुः पुत्रपौत्राननुक्रोशान्नराधिप / परस्परभयाच्चैव शून्यभूयिष्ठनिर्जना // 21 कथमापत्सु वर्तेत तन्मे ब्रूहि पितामह / / 7 गतदैवतसंकल्पा वृद्धबालविनाकृता / कथं च राजा वर्तेत लोके कलुषतां गते / गोजाविमहिषैीना परस्परहराहरा // 22 कथमर्थाच्च धर्माच्च न हीयेत परंतप // 8 हतविप्रा हतारक्षा प्रनष्टौषधिसंचया। भीष्म उवाच / श्यावभूतनरप्राया बभूव वसुधा तदा // 23 राजमूला महाराज योगक्षेमसुवृष्टयः / तस्मिन्प्रतिभये काले क्षीणे धर्मे युधिष्ठिर / प्रजासु व्याधयश्चैव मरणं च भयानि च // 9 बभ्रमुः क्षुधिता माः खादन्तः स्म परस्परम् // कृतं त्रेता द्वापरश्च कलिश्च भरतर्षभ / ऋषयो नियमांस्त्यक्त्वा परित्यक्ताग्निदेवताः / राजमूलानि सर्वाणि मम नास्त्यत्र संशयः // 10 आश्रमान्संपरित्यज्य पर्यधावन्नितस्ततः // 25 तस्मिंस्त्वभ्यागते काले प्रजानां दोषकारके / विश्वामित्रोऽथ भगवान्महर्षिरनिकेतनः। विज्ञानबलमास्थाय जीवितव्यं तदा भवेत् // 11 / / क्षुधा परिगतो धीमान्समन्तात्पर्यधावत // 26 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / स कदाचित्परिपतञ्श्वपचानां निवेशनम् / विश्वामित्रस्य संवादं चण्डालस्य च पक्कणे // 12 / हिंस्राणां प्राणिहन्तॄणामाससाद वने कचित् // 27 त्रेताद्वापरयोः संधौ पुरा दैवविधिक्रमात् / विभिन्नकलशाकीर्णं श्वचर्माच्छादनायुतम् / अनावृष्टिरभूद्वोरा राजन्द्वादशवार्षिकी // 13 वराहखरभग्नास्थिकपालघटसंकुलम् / / 28 प्रजानामभिवृद्धानां युगान्ते पर्युपस्थिते / मृतचेलपरिस्तीग निर्माल्यकृतभूषणम् / -2179