Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 547

12. 137. 70] शान्तिपर्व [12. 137.97 सदा न विश्वसेद्राजन्पापं कृत्वेह कस्यचित् / नित्यं बुद्धिमतो ह्यर्थः स्वल्पकोऽपि विवर्धते / अपकृत्य परेषां हि विश्वासाहुःखमनुते // 70 दाक्ष्येण कुरुते कर्म संयमात्प्रतितिष्टति / / 84 ब्रह्मदत्त उवाच / गृहस्नेहावबद्धानां नराणामल्पमेधसाम् / नाविश्वासाच्चिन्वतेऽर्थान्नेहन्ते चापि किंचन / कुस्त्री खादति मांसानि माघमा सेगवामिव // 85 भयादेकतरान्नित्यं मृतकल्पा भवन्ति च / / 71 गृहं क्षेत्राणि मित्राणि स्वदेश इति चापरे / पूजन्युवाच। इत्येवमवसीदन्ति नरा बुद्धिविपर्यये // 86 यस्येह व्रणिनौ पादौ पद्भ्यां च परिसर्पति / उत्पतेत्सरुजाद्देशाद्व्याधिदुर्भिक्षपीडितात् / क्षण्येते तस्य तौ पादौ सुगुप्तमभिधावतः // 72 अन्यत्र वस्तुं गच्छेद्वा वसेद्वा नित्यमानितः // 87 नेत्राभ्यां सरुजाभ्यां यः प्रतिवातमुदीक्षते / / तस्मादन्यत्र यास्यामि वस्तुं नाहमिहोत्सहे / तस्य वायुरुजात्यर्थं नेत्रयोर्भवति ध्रुवम् / / 73 कृतमेतदनाहार्य तव पुत्रेण पार्थिव // 88 दुष्टं पन्थानमाश्रित्य यो मोहादभिपद्यते / कुभार्यां च कुपुत्रं च कुराजानं कुसौहृदम् / आत्मनो बलमज्ञात्वा तदन्तं तस्य जीवितम् / / 74 कुसंबन्धं कुदेशं च दूरतः परिवर्जयेत् // 89 यस्तु वर्षमविज्ञाय क्षेत्रं कृषति मानवः / कुमित्रे नास्ति विश्वासः कुभार्यायां कुतो रतिः / हीनं पुरुषकारेण सस्यं नैवाप्नुते पुनः // 75 कुराज्ये निवृतिर्नास्ति कुदेशे न प्रजीव्यते // 90 यश्च तिक्तं कषायं वाप्यास्वादविधुरं हितम् / कुमित्रे संगतं नास्ति नित्यमस्थिरसौहृदे / आहारं कुरुते नित्यं सोऽमृतत्वाय कल्पते // 76 अवमानः कुसंबन्धे भवत्यर्थविपर्यये // 91 पथ्यं भुक्त्वा नरो लोभाद्योऽन्यदनाति भोजनम्। सा भार्या या प्रियं ब्रूते स पुत्रो यत्र निर्वृतिः / परिणाममविज्ञाय तदन्तं तस्य जीवितम् // 77 / / तन्मित्रं यत्र विश्वासः स देशो यत्र जीव्यते // 92 दैव पुरुषकारश्च स्थितावन्योन्यसंश्रयात् / यत्र नास्ति बलात्कारः स राजा तीव्रशासनः / उदात्तानां कर्म तत्रं दैवं क्लीबा उपासते / / 78 न चैव ह्यभिसंबन्धो दरिद्रं यो बुभूषति // 93 कर्म चात्महितं कार्य तीक्ष्णं वा यदि वा मृदु। भार्या देशोऽथ मित्राणि पुत्रसंबन्धिबान्धवाः / प्रस्यतेऽकर्मशीलस्तु सदानथै रकिंचनः // 79 एतत्सर्वं गुणवति धर्मनेत्रे महीपतौ // 94 तस्मात्संशयितेऽप्यर्थे कार्य एव पराक्रमः। अधर्मज्ञस्य विलयं प्रजा गच्छन्त्यनिग्रहात् / सर्वस्वमपि संत्यज्य कार्यमात्महितं नरैः // 80 राजा मूलं त्रिवर्गस्य अप्रमत्तोऽनुपालयन् // 95 विद्या शौर्यं च दाक्ष्यं च बलं धैर्य च पञ्चकम् / बलिषड्भागमुद्धृत्य बलिं तमुपयोजयेत् / मित्राणि सहजान्याहुर्वर्तयन्तीह यैर्बुधाः // 81 / न रक्षति प्रजाः सम्यग्यः स पार्थिवतस्करः // 96 निवेशनं च कुप्यं च क्षेत्रं भार्या सुहृज्जनः। दत्त्वाभयं यः स्वयमेव राजा एतान्युपचितान्याहुः सर्वत्र लभते पुमान् // 82 __ न तत्प्रमाणं कुरुते यथावत् / सर्वत्र रमते प्राज्ञः सर्वत्र च विरोचते / स सर्वलोकादुपलभ्य पापन विभीषयते कंचिद्भीषितो न बिभेति च // 83 | मधर्मबुद्धिर्निरयं प्रयाति / / 97 - 2175 -