________________ 12. 117. 27 ] महाभारते [12. 118. 10 कदाचिद्रममाणस्य हस्तिनः सुमुखं तदा / व्याघ्रो नागो मदपटुर्नागः सिंहत्वमाप्तवान् // 4 // ऋषेस्तस्योटजस्थस्य कालोऽगच्छन्निशानिशम् // 27 / सिंहोऽतिबलसंयुक्तो भूयः शरभतां गतः / अथाजगाम तं देश केसरी केसरारुणः / मया स्नेहपरीतेन न विमृष्टः कुलान्वयः // 42 गिरिकन्दरजो भीमः सिंहो नागकुलान्तकः / / 28 / यस्मादेवमपापं मां पाप हिंसितुमिच्छसि। तं दृष्ट्वा सिंहमायान्तं नागः सिंहभयाकुलः / तस्मात्स्वयोनिमापन्नः श्वैव त्वं हि भविष्यसि // 4 ऋषिं शरणमापेदे वेपमानो भयातुरः // 29 ततो मुनिजनद्वेषाद्दुष्टात्मा श्वाकृतोऽबुधः / ततः स सिंहतां नीतो नागेन्द्रो मुनिना तदा / ऋषिणा शरभः शप्तः स्वं रूपं पुनराप्तवान् // 44 वन्यं नागणयसिंहं तुल्यजातिसमन्वयात् // 30 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि दृष्ट्वा च सोऽनशत्सिंहो वन्यो भीसन्नवाग्बलः / सप्तदशाधिकशततमोऽध्यायः॥ 117 स चाश्रमेऽवसत्सिंहस्तस्मिन्नेव वने सुखी // 31 न त्वन्ये क्षुद्रपशवस्तपोवननिवासिनः / __ भीष्म उवाच। व्यदृश्यन्त भयत्रस्ता जीविताकाङ्गिणः सदा॥३२ / स श्वा प्रकृतिमापन्नः परं दैन्यमुपागमत् / कदाचित्कालयोगेन सर्वप्राणिविहिंसकः। ऋषिणा हुंकृतः पापस्तपोवनबहिष्कृतः // 1 बलवान्क्षतजाहारो नानासत्त्वभयंकरः // 33 एवं राज्ञा मतिमता विदित्वा शीलशौचताम् / अष्टपादू चरणः शरभो वनगोचरः / आर्जवं प्रकृतिं सत्त्वं कुलं वृत्तं श्रुतं दमम् // 2 तं सिंहं हन्तुमागच्छन्मुनेस्तस्य निवेशनम् / / 34 / अनुक्रोशं बलं वीर्यं भावं संप्रशमं क्षमाम् / तं मुनिः शरभं चक्रे बलोत्कटमरिंदम / भृत्या ये यत्र योग्याः स्युस्तत्र स्थाप्याः सुशिक्षिताः ततः स शरभो वन्यो मुने शरभमग्रतः / नापरीक्ष्य महीपालः प्रकर्तुं भृत्यमर्हति / दृष्ट्वा बलिनमत्युग्रं द्रुतं संप्राद्रवद्भयात् // 35 अकुलीननराकीर्णो न राजा सुखमेधते // 4 स एवं शरभस्थाने न्यस्तो वै मुनिना तदा / कुलजः प्रकृतो राजा तत्कुलीनतया सदा / मुनेः पार्श्वगतो नित्यं शारभ्यं सुखमाप्तवान् // 36 न पापे कुरुते बुद्धिं निन्द्यमानोऽप्यनागसि // ततः शरभसंत्रस्ताः सर्वे मृगगणा वनात् / अकुलीनस्तु पुरुषः प्रकृतः साधुसंक्षयात् / दिशः संप्राद्रवन्राजन्भयाजीवितकाङ्क्षिणः // 37 / दुर्लभैश्वर्यता प्राप्तो निन्दितः शत्रुतां व्रजेत् // / शरभोऽप्यतिसंदुष्टो नित्यं प्राणिवधे रतः / कुलीनं शिक्षितं प्राज्ञं ज्ञानविज्ञानकोविदम् / फलमूलाशनं शान्तं नैच्छत्स पिशिताशनः // 38 सर्वशास्त्रार्थतत्त्वज्ञं सहिष्णुं देशजं तथा // 7 ततो रुधिरतर्षेण बलिना शरभोऽन्वितः। कृतज्ञं बलवन्तं च क्षान्तं दान्तं जितेन्द्रियम् / इयेष तं मुनि हन्तुमकृतज्ञः श्वयोनिजः // 39 | अलुब्धं लब्धसंतुष्टं स्वामिमित्रबुभूषकम् // 8 ततस्तेन तपःशक्त्या विदितो ज्ञानचक्षुषा / सचिवं देशकालज्ञं सर्वसंग्रहणे रतम् / विज्ञाय च महाप्राज्ञो मुनिः श्वानं तमुक्तवान् // 40 | सत्कृतं युक्तमनसं हितैषिणमतन्द्रितम् // 9 श्वा त्वं द्वीपित्वमापन्नो द्वीपी व्याघ्रत्वमागतः। / युक्ताचारं स्वविषये संधिविग्रहकोविदम् / -2142 -