________________ 12. 102. 3] महाभारते [12. 103.0 गान्धाराः सिन्धुमौवीरा नखरप्रासयोधिनः / उग्रस्वना मन्युमन्तो युद्धेष्वारावसारिणः / आभीरवः सुबलिनस्तद्बलं सर्वपारगम् // 3 अधर्मज्ञावलिप्ताश्च घोरा रौद्रप्रदर्शिनः // 18 . सर्वशस्त्रेषु कुशलाः सत्त्ववन्तो घुशीनराः / त्यक्तात्मानः सर्व एते अन्त्यजा ह्यनिवर्तिनः / प्राच्या मातङ्गयुद्धेषु कुशलाः शठयोधिनः // 4 पुरस्कार्याः सदा सैन्ये हन्यन्ते नन्ति चापि ते॥१९ तथा यवनकाम्बोजा मथुरामभितश्च ये / अधार्मिका भिन्नवृत्ताः साध्वेवैषां पराभवः / एते नियुद्धकुशला दाक्षिणात्यासिचर्मिणः // 5 एवमेव प्रकुप्यन्ति राज्ञोऽप्येते ह्यभीक्ष्णशः // 20 सर्वत्र शूरा जायन्ते महासत्त्वा महाबलाः / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि प्राय एष समुद्दिष्टो लक्षणानि तु मे शृणु // 6 द्वयधिकशततमोऽध्यायः // 102 // सिंहशार्दूलवाड़ेत्राः सिंहशार्दूलगामिनः / 103 पारावतकुलिङ्गाक्षाः सर्वे शूराः प्रमाथिनः // 7 युधिष्ठिर उवाच / मृगस्वरा द्वीपिनेत्रा ऋषभाक्षास्तथापरे / जैच्या वा कानि रूपाणि भवन्ति पुरुषर्षभ / प्रवादिनः सुचण्डाश्च क्रोधिनः किंनरीस्वनाः // 8 | पृतनायाः प्रशस्तानि तानीहेच्छामि वेदितुम् // 1 मेघस्वनाः क्रुद्धमुखाः केचित्करभनिस्वनाः / भीष्म उवाच / जिह्मनासानुजङ्घाश्च दूरगा दूरपातिनः // 9 जैच्या वा यानि रूपाणि भवन्ति पुरुषर्षभ / बिडालकुब्जास्तनवस्तनुकेशास्तनुत्वचः / पृतनायाः प्रशस्तानि तानि वक्ष्यामि सर्वशः // 2 शूराश्चपलचित्ताश्च ते भवन्ति दुरासदाः // 10 दैवं पूर्व विकुरुते मानुषे कालचोदिते / गोधानिमीलिताः केचिन्मृदुप्रकृतयोऽपि च / तद्विद्वांसोऽनुपश्यन्ति ज्ञानदीपेण चक्षुषा // 3 तुरंगगतिनिर्घोषास्ते नराः पारयिष्णवः // 11 प्रायश्चित्तविधिं चात्र जपहोमाश्च तद्विदः। सुसंहताः प्रतनवो व्यूढोरस्काः सुसंस्थिताः। मङ्गलानि च कुर्वन्तः शमयन्त्यहितान्यपि // 4 प्रवादितेन नृत्यन्ति हृष्यन्ति कलहेषु च // 12 उदीर्णमनसो योधा वाहनानि च भारत / गम्भीराक्षा निःसृताक्षाः पिङ्गला भृकुटीमुखाः / यस्यां भवन्ति सेनायां ध्रुवं तस्यां जयं वदेत् // 5 नकुलाक्षास्तथा चैव सर्वे शूरास्तनुत्यजः // 13 अन्वेनां वायवो वान्ति तथैवेन्द्रधनूंषि च / जिह्माक्षाः प्रललाटाश्च निर्मांसहनवोऽपि च / अनुप्लवन्ते मेघाश्च तथादित्यस्य रश्मयः // 6 वक्रबाहङ्गलीसक्ताः कृशा धमनिसंतताः // 14 गोमायवश्चानुलोमा वडा गृध्राश्च सर्वशः / प्रविशन्त्यतिवेगेन संपरायेऽभ्युपस्थिते / आचरेयुर्यदा सेनां तदा सिद्धिरनुत्तमा // 7 वारणा इव संमत्तास्ते भवन्ति दुरासदाः // 15 प्रसन्नभाः पावक ऊर्ध्वरश्मिः दीप्तस्फुटितकेशान्ताः स्थूलपार्श्वहनूमुखाः / ___ प्रदक्षिणावर्तशिखो विधूमः / उन्नतांसाः पृथुग्रीवा विकटाः स्थूलपिण्डिकाः।। 16 पुण्या गन्धाश्चाहुतीनां प्रवान्ति उद्वृत्ताश्चैव सुग्रीवा विनता विहगा इव / जयस्यैतद्भाविनो रूपमाहुः // 8 पिण्डशीर्षा हिवक्त्राश्च वृषदंशमुखा इव // 17 गम्भीरशब्दाश्च महास्वनाश्च. -2122 -