________________ 12. 99. 39] शान्तिपर्व [12. 100. 16 अप्रतिष्ठं स नरकं याति नास्त्यत्र संशयः // 39 यज्ञोपवीती संग्रामे जनको मैथिलो यथा / यस्य शोणितवेगेन नदी स्यात्समभिप्लुता / योधानुद्धर्षयामास तन्निबोध युधिष्ठिर // 2 केशमांसास्थिसंकीर्णा स गच्छेत्परमां गतिम् // 40 जनको मैथिलो राजा महात्मा सर्वतत्त्ववित् / यस्तु सेनापतिं हत्वा तद्यानमधिरोहति / योधान्स्वान्दर्शयामास स्वर्ग नरकमेव च // 3 स विष्णुविक्रमकामी बृहस्पतिसमः क्रतुः // 41 अभीतानामिमे लोका भास्वन्तो हन्त पश्यत / नायकं वा प्रमाणं वा यो वा स्यात्तत्र पूजितः / / पूर्णा गन्धर्वकन्याभिः सर्वकामदुहोऽक्षयाः // 4 जीवनाहं निगृह्णाति तस्य लोका यथा मम // 42 इमे पलायमानानां नरकाः प्रत्युपस्थिताः / आहवे निहतं शूरं न शोचेत कदाचन। / अकीर्तिः शाश्वती चैव पतितव्यमनन्तरम् // 5 अशोच्यो हि हतः शूरः स्वर्गलोके महीयते // 43 तान्दृष्ट्वारीन्विजयतो भूत्वा संत्यागबुद्धयः / न ह्यन्नं नोदकं तस्य न स्नानं नाप्यशौचकम् / नरकस्याप्रतिष्ठस्य मा भूत वशवर्तिनः // 6 हतस्य कर्तुमिच्छन्ति तस्य लोकाशृणुष्व मे // 44 त्यागमूलं हि शूराणां स्वर्गद्वारमनुत्तमम् / पराप्सरःसहस्राणि शरमायोधने हतम / / इत्युक्तास्ते नृपतिना योधाः परपुरंजय / / 7 त्वरमाणा हि धावन्ति मम भर्ता भवेदिति // 45 व्यजयन्त रणे शत्रून्हर्षयन्तो जनेश्वरम् / एतत्तपश्च पुण्यं च धर्मश्चैव सनातनः / तस्मादात्मवता नित्यं स्थातव्यं रणमूर्धनि // 8 चत्वारश्चाश्रमास्तस्य यो युद्धे न पलायते // 46 गजानां रथिनो मध्ये रथानामनु सादिनः / वृद्धं बलं न हन्तव्यं नैव स्त्री न च वै द्विजः / सादिनामन्तरा स्थाप्यं पादातमिह दंशितम् // 9 तृणपूर्णमुखश्चैव तवास्मीति च यो वदेत् // 47 य एवं व्यूहते राजा स नित्यं जयते द्विषः / अहं वृत्रं बलं पाकं शतमायं विरोचनम् / तस्मादेवं विधातव्यं नित्यमेव युधिष्ठिर // 10 दुरावार्य च नमुचिं नैकमायं च शम्बरम् // 48 सर्वे सुकृतमिच्छन्तः सुयुद्धेनातिमन्यवः / विप्रचित्तिं च दैतेयं दनोः पुत्रांश्च सर्वशः / / क्षोभयेयुरनीकानि सागरं मकरा इव // 11 प्रह्लादं च निहत्याजौ ततो देवाधिपोऽभवम् // 49 हर्षयेयुर्विषण्णांश्च व्यवस्थाप्य परस्परम् / . भीष्म उवाच / जितां च भूमि रक्षेत भग्नान्नात्यनुसारयेत् // 12 इत्येतच्छक्रवचनं निशम्य प्रतिगृह्य च। पुनरावर्तमानानां निराशानां च जीविते / योधानामात्मनः सिद्धिमम्बरीषोऽभिपन्नवान् / / 50 न वेगः सुसहो राजस्तस्मान्नात्यनुसारयेत् // 13 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि न हि प्रहर्तुमिच्छन्ति शूराः प्राद्रवतां भयात् / एकोनशततमोऽध्यायः॥ 99 // तस्मात्पलायमानानां कुर्यान्नात्यनुसारणम् // 14 100 चराणामचरा ह्यन्नमदंष्ट्रा दंष्ट्रिणामपि / भीष्म उवाच / अपाणयः पाणिमतामन्नं शूरस्य कातराः // 15 अत्राप्युदाहरतीममितिहासं पुरातनम् / समानपृष्ठोदरपाणिपादाः प्रतर्दनो मैथिलश्च संग्रामं यत्र चक्रतुः // 1 ___ पश्चाच्छूरं भीरवोऽनुव्रजन्ति / - 2119 -