Page Text
________________ 12. 88. 19] महाभारते [12. 89.8 राष्ट्रमप्यतिदुग्धं हि न कर्म कुरुते महत् / / 19 तस्मात्तेषु विशेषेण मृदुपूर्व समाचरेत् // 34 यो राष्ट्रमनुगृह्णाति परिगृह्य स्वयं नृपः / सान्त्वनं रक्षणं दानमवस्था चाप्यभीक्ष्णशः / संजातमुपजीवन्स लभते सुमहत्फलम् // 20 गोमिनां पार्थ कर्तव्यं संविभागाः प्रियाणि च // 35 आपदर्थ हि निचयानराजान इह चिन्वते / / अजस्रमुपयोक्तव्यं फलं गोमिषु सर्वतः / राष्ट्रं च कोशभूतं स्यात्कोशो वेश्मगतस्तथा // 21 प्रभावयति राष्ट्रं च व्यवहारं कृषि तथा // 36 पौरजानपदान्सर्वान्संश्रितोपाश्रितांस्तथा / तस्माद्गोमिषु यत्नेन प्रीतिं कुर्याद्विचक्षणः / यथाशक्त्यनुकम्पेत सर्वानभ्यन्तरानपि // 22 दयावानप्रमत्तश्च करान्संप्रणयन्मृदून् // 37 बाह्यं जनं भेदयित्वा भोक्तव्यो मध्यमः सुखम् / सर्वत्र क्षेमचरणं सुलभं तात गोमिभिः / एवं न संप्रकुप्यन्ते जनाः सुखितदुःखिताः॥२३ / न ह्यतः सदृशं किंचिद्धनमस्ति युधिष्ठिर // 38 प्रागेव तु करादानमनुभाष्य पुनः पुनः / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि संनिपत्य स्वविषये भयं राष्ट्र प्रदर्शयेत् // 24 ___ अष्टाशीतितमोऽध्यायः // 8 // इयमापत्समुत्पन्ना परचक्रभयं महत् / अपि नान्ताय कल्पेत वेणोरिव फलागमः // 25 अरयो मे समुत्थाय बहुभिर्दस्युभिः सह / युधिष्ठिर उवाच / इदमात्मवधायैव राष्ट्रमिच्छन्ति बाधितुम् // 26 / यदा राजा समर्थोऽपि कोशार्थी स्यान्महामते / अस्यामापदि घोरायां संप्राप्ते दारुणे भये। कथं प्रवर्तेत तदा तन्मे ब्रूहि पितामह // 1 परित्राणाय भवतां प्रार्थयिष्ये धनानि वः // 27 भीष्म उवाच / प्रतिदास्ये च भवतां सर्वं चाहं भयक्षये। यथादेशं यथाकालमपि चैव यथाबलम् / नारयः प्रतिदास्यन्ति यद्धरेयुर्बलादितः // 28 अनुशिष्यात्प्रजा राजा धर्मार्थी तद्धिते रतः॥२ कलत्रमादितः कृत्वा नश्येत्स्वं स्वयमेव हि / यथा तासां च मन्येत श्रेय आत्मन एव च / अपि चेत्पुत्रदारार्थमर्थसंचय इष्यते // 29 तथा धाणि सर्वाणि राजा राष्ट्र प्रवर्तयेत् // 3 नन्दामि वः प्रभावेन पुत्राणामिव चोदये / मधुदोहं दुहेद्राष्ट्र भ्रमरान्न विपातयेत् / यथाशक्त्यनुगृह्णामि राष्ट्रस्यापीडया च वः // 30 वत्सापेक्षी दुहेच्चैव स्तनांश्च न विकुट्टयेत् // 4 आपत्स्वेव च वोढव्यं भवद्भिः सद्गवैरिव / जलौकावत्पिबेद्राष्ट्रं मृदुनैव नराधिप / न वः प्रियतरं कार्यं धनं कस्यांचिदापदि // 31 व्याघ्रीव च हरेत्पुत्रमदष्ट्वा मा पतेदिति / / 5 इति वाचा मधुरया श्लक्ष्णया सोपचारया। अल्पेनाल्पेन देयेन वर्धमानं प्रदापयेत् / स्वरश्मीनभ्यवसृजेद्युगमादाय कालवित् // 32 ततो भूयस्ततो भूयः कामं वृद्धिं समाचरेत् // 6 प्रचारं भृत्यभरणं व्ययं गोग्रामतो भयम् / दमयन्निव दम्यानां शश्वद्भारं प्रवर्धयेत् / योगक्षेमं च संप्रेक्ष्य गोमिनः कारयेत्करान् // 33 मृदुपूर्व प्रयत्नेन पाशानभ्यवहारयेत् // 7 उपेक्षिता हि नश्येयुर्गोमिनोऽरण्यवासिनः / / सकृत्पाशावकीर्णास्ते न भविष्यन्ति दुर्दमाः / -2106 -
| SR No. | 004323 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |