________________ 12. 59. 29] शान्तिपर्व [12. 59.59 यत्र धर्मस्तथैवार्थः कामश्चैवानुवर्णितः // 29 आत्मरक्षणमाश्वासः स्पशानां चान्यवेक्षणम् // 44 त्रिवर्ग इति विख्यातो गण एष स्वयंभुवा / कल्पना विविधाश्चापि नृनागरथवाजिनाम् / चतुर्थो मोक्ष इत्येव पृथगर्थः पृथग्गणः / / 30 व्यूहाश्च विविधाभिख्या विचित्रं युद्धकौशलम् // मोक्षस्यापि त्रिवर्गोऽन्यः प्रोक्तः सत्त्वं रजस्तमः / उत्पाताश्च निपाताश्च सुयुद्धं सुपलायनम् / स्थानं वृद्धिः क्षयश्चैव त्रिवर्गश्चैव दण्डजः // 31 शस्त्राणां पायनज्ञानं तथैव भरतर्षभ / 46 आत्मा देशश्च कालश्चाप्युपायाः कृत्यमेव च / बलव्यसनमुक्तं च तथैव बलहर्षणम् / सहायाः कारणं चैव षड्वर्गो नीतिजः स्मृतः // 32 पीडनास्कन्दकालश्च भयकालश्च पाण्डव // 47 त्रयी चान्वीक्षिकी चैव वार्ता च भरतर्षभ / तथा खातविधानं च योगसंचार एव च। दण्डनीतिश्च विपुला विद्यास्तत्र निदर्शिताः / / 33 चौराटव्यबलैश्चोग्रैः परराष्ट्रस्य पीडनम् // 48 अमात्यरक्षाप्रणिधी राजपुत्रस्य रक्षणम् / अग्निदैगरदैश्चैव प्रतिरूपकचारकैः / चारश्च विविधोपायः प्रणिधिश्च पृथग्विधः // 34 श्रेणिमुख्योपजापेन वीरुधश्छेदनेन च // 49 साम चोपप्रदानं च भेदो दण्डश्च पाण्डव / दूषणेन च नागानामाशङ्काजननेन च / / उपेक्षा पश्चमी चात्र कालन्येन समुदाहृता // 35 | आरोधनेन भक्तस्य पथश्चोपार्जनेन च / / 50 मन्त्रश्च वर्णितः कृत्स्नस्तथा भेदार्थ एव च / सप्ताङ्गस्य च राज्यस्य ह्रासवृद्धिसमञ्जसम् / विभ्रंशश्चैव मन्त्रस्य सिद्ध्यसिद्ध्योश्च यत्फलम् / / 36 दूतसामर्थ्ययोगश्च राष्ट्रस्य च विवर्धनम् // 51 संधिश्च विविधाभिख्यो हीनो मध्यस्तथोत्तमः / अरिमध्यस्थमित्राणां सम्यक्चोक्तं प्रपञ्चनम् / भयसत्कारवित्ताख्यः कात्न्येन परिवर्णितः // 37 अवमर्दः प्रतीघातस्तथैव च बलीयसाम् // 52 यात्राकालाश्च चत्वारस्त्रिवर्गस्य च विस्तरः / व्यवहारः सुसूक्ष्मश्च तथा कण्टकशोधनम् / विजयो धर्मयुक्तश्च तथार्थविजयश्च ह // 38 शमो व्यायामयोगश्च योगो द्रव्यस्य संचयः // 53 भासुरश्चैव विजयस्तथा कार्येन वर्णितः / अभृतानां च भरणं भृतानां चान्ववेक्षणम् / लक्षणं पञ्चवर्गस्य त्रिविधं चात्र वर्णितम् / / 39 अर्थकाले प्रदानं च ब्यसनेष्वप्रसङ्गिता // 54 प्रकाशश्चाप्रकाशश्च दण्डोऽथ परिशब्दितः / / तथा राजगुणाश्चैव सेनापतिगुणाश्च ये। प्रकाशोऽष्टविधस्तत्र गुह्यस्तु बहुविस्तरः // 40 कारणस्य च कर्तुश्च गुणदोषास्तथैव च // 55 रथा नागा हयाश्चैव पादाताश्चैव पाण्डव / दुष्टेङ्गितं च विविधं वृत्तिश्चैवानुजीविनाम् / विष्टि वश्चराश्चैव देशिकाः पथि चाष्टकम् / / 41 / शङ्कितत्वं च सर्वस्य प्रमादस्य च वर्जनम् // 56 अङ्गान्येतानि कौरव्य प्रकाशानि बलस्य तु। अलब्धलिप्सा लब्धस्य तथैव च विवर्धनम् / जङ्गमाजङ्गमाश्चोक्ताञ्चूर्णयोगा विषादयः // 42 / प्रदानं च विवृद्धस्य पात्रेभ्यो विधिवत्तथा // 57 स्पर्शे चाभ्यवहार्ये चाप्युपांशुविविधः स्मृतः / विसर्गोऽर्थस्य धर्मार्थमार्थं कामहेतुना / अरिमित्रमुदासीन इत्येतेऽप्यनुवर्णिताः / / 43 चतुर्थो व्यसनाघाते तथैवात्रानुवर्णितः / / 58 कृत्स्ना मार्गगुणाश्चैव तथा भूमिगुणाश्च ह / | क्रोधजानि तथोप्राणि कामजानि तथैव च / -2063 -