________________ 9. 63. 1] शल्यपर्व [9. 63. 28 63 को वा समयभेत्तारं बुधः संमन्तुमर्हति // 13 अधर्मेण जयं लब्ध्वा को नु हृष्येत पण्डितः / धृतराष्ट्र उवाच। यथा संहृष्यते पापः पाण्डुपुत्रो वृकोदरः // 14 अधिष्ठितः पदा मूर्ध्नि भग्नसक्थो महीं गतः / किं नु चित्रमतस्त्वद्य भनसक्थस्य यन्मम / शौटीरमानी पुत्रो मे कान्यभाषत संजय // 1 क्रुद्धेन भीमसेनेन पादेन मृदितं शिरः // 15 अत्यर्थ कोपनो राजा जातवैरश्च पाण्डुषु / प्रतपन्तं श्रिया जुष्टं वर्तमानं च बन्धुषु / व्यसनं परमं प्राप्तः किमाह परमाहवे // 2 एवं कुर्यान्नरो यो हि स वै संजय पूजितः // 16 संजय उवाच / अभिज्ञा क्षत्रधर्मस्य मम माता पिता च मे / शृणु राजन्प्रवक्ष्यामि यथावृत्तं नराधिप। . तौ हि संजय दुःखार्ती विज्ञाप्यौ वचनान्मम // 17 राज्ञा यदुक्तं भग्नेन तस्मिन्व्यसन आगते // 3 इष्टं भृत्या भृताः सम्यग्भूः प्रशास्ता ससागरा / भनसक्थो नृपो राजन्पांसुना सोऽवगुण्ठितः / मूर्ध्नि स्थितममित्राणां जीवतामेव संजय // 18 यमयन्मूर्धजांस्तत्र वीक्ष्य चैव दिशो दश // 4 दत्ता दाया यथाशक्ति मित्राणां च प्रियं कृतम् / केशान्नियम्य यत्नेन निःश्वसन्नुरगो यथा। अमित्रा बाधिताः सर्वे को नु स्वन्ततरो मया // 19 संरम्भाश्रुपरीताभ्यां नेत्राभ्यामभिवीक्ष्य माम् // 5 यातानि परराष्ट्राणि नृपा भुक्ताश्च दासवत् / बाहू धरण्यां निष्पिष्य मुहुर्मत्त इव द्विपः / प्रियेभ्यः प्रकृतं साधु को नु स्वन्ततरो मया // 20 प्रकीर्णान्मूर्धजान्धुन्वन्दन्तैर्दन्तानुपस्पृशन् / मानिता बान्धवाः सर्वे मान्यः संपूजितो जनः / गर्हयन्पाण्डवं ज्येष्ठं निःश्वस्येदमथाब्रवीत् // 6 त्रितयं सेवितं सर्वं को नु स्वन्ततरो मया // 21 भीष्मे शांतनवे नाथे कर्णे चास्त्रभृतां वरे / आज्ञप्तं नृपमुख्येषु मानः प्राप्तः सुदुर्लभः / गौतमे शकुनौ चापि द्रोणे चास्त्रभृतां वरे // 7 आजानेयैस्तथा यातं को नु स्वन्ततरो मया // 22 अश्वत्थानि तथा शल्ये शूरे च कृतवर्मणि / अधीतं विधिवदत्तं प्राप्तमायुर्निरामयम् / इमामवस्थां प्राप्तोऽस्मि कालो हि दुरतिक्रमः॥ 8 स्वधर्मेण जिता लोकाः को नु स्वन्ततरो मया // 23 एकादशचमूभर्ता सोऽहमेतां दशां गतः / दिष्टया नाहं जितः संख्ये परान्प्रेष्यवदाश्रितः / कालं प्राप्य महाबाहो न कश्चिदतिवर्तते // 9 दिष्टया मे विपुला लक्ष्मीमते त्वन्यं गता विभो॥२४ आख्यातव्यं मदीयानां येऽस्मिञ्जीवन्ति संगरे / यदिष्टं क्षत्रबन्धूनां स्वधर्ममनुतिष्ठताम् / यथाहं भीमसेनेन व्युत्क्रम्य समयं हतः // 10 निधनं तन्मया प्राप्तं को नु स्वन्ततरो मया // 25 बहूनि सुनृशंसानि कृतानि खलु पाण्डवैः / दिष्टया नाहं परावृत्तो वैरात्प्राकृतवज्जितः / भूरिश्रवसि कर्णे च भीष्मे द्रोणे च श्रीमति // 11 | दिष्टया न विमति कांचिद्भजित्वा तु पराजितः // 26 इदं चाकीर्तिजं कर्म नृशंसैः पाण्डवैः कृतम् / सुप्तं वाथ प्रमत्तं वा यथा हन्याद्विषेण वा / येन ते सत्सु निर्वेदं गमिष्यन्तीति मे मतिः // 12 / एवं व्युत्क्रान्तधर्मेण व्युत्क्रम्य समयं हतः // 27 का प्रीतिः सत्त्वयुक्तस्य कृत्वोपधिकृतं जयम् / अश्वत्थामा महाभागः कृतवर्मा च सात्वतः। - 1927 -