________________ I. 4. 611 शल्पपर्व 19.49.1 जगाम तीर्थ सुसमाहितात्मा तत्र निर्जित्य संग्रामे मानुषान्दैवतांस्तथा / शक्रस्य वृष्णिप्रवरस्तदानीम् / / 61 वरं क्रतुं समाजढे वरुणः परवीरहा // 12 इति श्रीमहाभारते शल्यपर्वणि तस्मिन्क्रतुवरे वृत्ते संग्रामः समजायत / सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः // 7 // देवानां दानवानां च त्रैलोक्यस्य क्षयावहः // 13 राजसूये ऋतुश्रेष्ठे निवृत्ते जनमेजय / वैशंपायन उवाच / जायते सुमहाघोरः संग्रामः क्षत्रियान्प्रति // 14 इन्द्रतीर्थं ततो गत्वा यदूनां प्रवरो बली। सीरायुधस्तदा रामस्तस्मिंस्तीर्थवरे तदा / विप्रेभ्यो धनरत्नानि ददौ स्नात्वा यथाविधि // 1 तत्र स्नात्वा च दत्त्वा च द्विजेभ्यो वसु माधवः।।१५ तत्र ह्यमरराजोऽसावीजे ऋतुशतेन ह / वनमाली ततो हृष्टः स्तूयमानो द्विजातिभिः / बृहस्पतेश्च देवेशः प्रददौ विपुलं धनम् // 2 तस्मादादित्यतीर्थं च जगाम कमलेक्षणः // 16 निरर्गलान्सजारूथ्यान्सर्वान्विविधदक्षिणान् / यत्रेष्ट्वा भगवाझ्योतिर्भास्करो राजसत्तम / आजहार क्रतूंस्तत्र यथोक्तान्वेदपारगैः // 3 ज्योतिषामाधिपत्यं च प्रभावं चाभ्यपद्यत // 17 तान्क्रतून्भरतश्रेष्ठ शतकृत्वो महाद्युतिः / तस्या नद्यास्तु तीरे वै सर्वे देवाः सवासवाः / पूरयामास विधिवत्ततः ख्यातः शतक्रतुः // 4 विश्वेदेवाः समरुतो गन्धर्वाप्सरसश्च ह // 18 तस्य नाम्ना च तत्तीर्थं शिवं पुण्यं सनातनम् / द्वैपायनः शुकश्चैव कृष्णश्च मधुसूदनः / इन्द्रतीर्थमिति ख्यातं सर्वपापप्रमोचनम् // 5 यक्षाश्च राक्षसाश्चैव पिशाचाश्च विशां पते / / 19 उपस्पृश्य च तत्रापि विधिवन्मुसलायुधः / एते चान्ये च बहवो योगसिद्धाः सहस्रशः / ब्राह्मणान्पूजयित्वा च पानाच्छादनभोजनैः / तस्मिंस्तीर्थे सरस्वत्याः शिवे पुण्ये परंतप // 20 शुभं तीर्थवरं तस्माद्रामतीथं जगाम ह // 6 तत्र हत्वा पुरा विष्णुरसुरौ मरुकैटभौ / यत्र रामो महाभागो भार्गवः सुमहातपाः। आप्लुतो भरतश्रेष्ठ तीर्थप्रवर उत्तमे // 21 असकृत्पृथिवीं सर्वां हतक्षत्रियपुंगवाम् // 7 द्वैपायनश्च धर्मात्मा तत्रैवाप्लुत्य भारत / उपाध्यायं पुरस्कृत्य कश्यपं मुनिसत्तमम् / संप्राप्तः परमं योगं सिद्धिं च परमां गतः // 22 अयजद्वाजपेयेन सोऽश्वमेधशतेन च / असितो देवलश्चैव तस्मिन्नेव महातपाः / प्रददौ दक्षिणार्थं च पृथिवीं वै ससागराम् // 8 परमं योगमास्थाय ऋषिर्योगमवाप्तवान् // 23 रामो दत्त्वा धनं तत्र द्विजेभ्यो जनमेजय / / इति श्रीमहाभारते शल्यपर्वणि उपरपृश्य यथान्यायं पूजयित्वा तथा द्विजान् // 9 अष्टचत्वारिंशोऽधायः॥१८॥ पुण्ये तीर्थे शुभे देशे वसु दत्त्वा शुभाननः / मुनींश्चैवाभिवाद्याथ यमुनातीर्थमागमत् / / 10 वैशंपायन उवाच यत्रानयामास तदा राजसूयं महीपते / तस्मिन्नेव तु धर्मात्मा वसति स्म तपोधनः / पुत्रोऽदितेर्महाभागो वरुणो वै सितप्रभः // 11 / गार्हस्थ्यं धर्ममास्थाय असितो देवलः पुरा // 1 - 1901 -