________________ 9. 35. 25 ] महाभारते [9. 35.53 तद्भयादपसर्पन्वै तस्मिन्कूपे पपात ह / प्रययुस्तत्र यत्रासौ त्रितयज्ञः प्रवर्तते // 39 अगाधे सुमहाघोरे सर्वभूतभयंकरे // 25 ते तत्र गत्वा विबुधास्तं कूपं यत्र स त्रितः / त्रितस्ततो महाभागः कूपस्थी मुनिसत्तमः / ददृशुस्तं महात्मानं दीक्षितं यज्ञकर्मसु // 40 आर्तनादं ततश्चक्रे तौ तु शुश्रुवतुर्मुनी // 26 / दृष्ट्वा चैनं महात्मानं श्रिया परमया युतम् / तं ज्ञात्वा पतितं कूपे भ्रातरावेकतद्वितौ / ऊचुश्चाथ महाभागं प्राप्ता भागार्थिनो वयम् // 41 वृकत्रासाच्च लोभाच समुत्सृज्य प्रजग्मतुः / / 27 अथाब्रवीदृषिर्देवान्पश्यध्वं मां दिवौकसः / भ्रातृभ्यां पशुलुब्धाभ्यामुत्सृष्टः स महातपाः। अस्मिन्प्रतिभये कूपे निमग्नं नष्टचेतसम् // 42 उदपाने महाराज निर्जले पांसुसंवृते / / 28 ततस्त्रितो महाराज भागांस्तेषां यथाविधि / त्रित आत्मानमालक्ष्य कूपे वीरुत्तृणावृते / मत्रयुक्तान्समददात्ते च प्रीतास्तदाभवन् // 43 निमग्नं भरतश्रेष्ठ पापकृन्नरके यथा // 29 ततो यथाविधि प्राप्तान्भागान्प्राप्य दिवौकसः / बुद्ध्या ह्यगणयत्प्राज्ञो मृत्योर्भीतो ह्यसोमपः / प्रीतात्मानो ददुस्तस्मै वरान्यान्मनसेच्छति // 44 सोमः कथं नु पातव्य इहस्थेन मया भवेत् // 30 / स तु वने वरं देवांस्त्रातुमर्हथ मामितः / स एवमनुसंचिन्त्य तस्मिन्क्रपे महातपाः / / यश्चेहोपस्पृशेत्कूपे स सोमपगतिं लभेत् // 45 ददर्श वीरुधं तत्र लम्बमानां यदृच्छया // 31 तत्र चोर्मिमती राजन्नुत्पपात सरस्वती / पांसुग्रस्ते ततः कूपे विचिन्त्य सलिलं मुनिः।। तयोत्क्षिप्तस्त्रितस्तस्थौ पूजयंत्रिदिवौकसः // 46 अग्नीन्संकल्पयामास होत्रे चात्मानमेव च // 32 / तथेति चोक्त्वा विबुधा जग्मू राजन्यथागतम् / ततस्तां वीरुधं सोमं संकल्प्य सुमहातपाः। त्रितश्चाप्यगमत्प्रीतः स्वमेव निलयं तदा / / 47 ऋचो यजूंषि सामानि मनसा चिन्तयन्मुनिः।। क्रुद्धः स तु समासाद्य तावृषी भ्रातरौ तदा / प्रावाणः शर्कराः कृत्वा प्रचक्रेऽभिषवं नृप // 33 उवाच परुषं वाक्यं शशाप च महातपाः // 48 आज्यं च सलिलं चक्रे भागांश्च त्रिदिवौकसाम्। पशुलुब्धौ युवां यस्मान्मामुत्सृज्य प्रधावितौ / सोमस्याभिषवं कृत्वा चकार तुमुलं ध्वनिम् // 34 तस्माद्रूपेण तेषां वै दंष्ट्रिणामभितश्चरौ // 49 स चाविशदिवं राजन्स्वरः शैक्षत्रितस्य वै / भवितारौ मया शप्तौ पापेनानेन कर्मणा / समवाप च तं यज्ञं यथोक्तं ब्रह्मवादिभिः // 35 / / प्रसवश्चैव युवयोर्गोलाकॅलक्षवानराः // 50 वर्तमाने तथा यज्ञे त्रितस्य सुमहात्मनः / इत्युक्ते तु तदा तेन क्षणादेव विशां पते / आविग्नं त्रिदिवं सर्व कारणं च न बुध्यते // 36 तथाभूतावदृश्येतां वचनात्सत्यवादिनः // 51 ततः सुतुमुलं शब्दं शुश्रावाथ बृहस्पतिः / तत्राप्यमितविक्रान्तः स्पृष्ट्वा तोयं हलायुधः / श्रुत्वा चैवाब्रवीद्देवान्सर्वान्देवपुरोहितः // 37 दत्त्वा च विविधान्दायान्पूजयित्वा च वै द्विजान॥ त्रितस्य वर्तते यज्ञस्तत्र गच्छामहे सुराः / उदपानं च तं दृष्ट्वा प्रशस्य च पुनः पुनः / स हि क्रुद्धः सृजेदन्यान्देवानपि महातपाः // 38 नदीगतमदीनात्मा प्राप्तो विनशनं तदा // 53 तच्छ्रुत्वा वचनं तस्य सहिताः सर्वदेवताः। इति श्रीमहाभारते शल्यपर्वणि पञ्चत्रिंशोऽध्यायः // 35 // -1876