________________ 9. 34. 51] महाभारते [9. 34.79 तासां तद्वचनं श्रुत्वा दक्षः सोममथाब्रवीत् / एवमुक्तस्तदा चिन्त्य प्राह वाक्यं प्रजापतिः / समं वर्तस्व भार्यासु मा त्वां शप्स्ये विरोचन॥५१ नैतच्छक्यं मम वचो व्यावर्तयितुमन्यथा / अनादृत्य तु तद्वाक्यं दक्षस्य भगवाञ्शशी / हेतुना तु महाभागा निवर्तिष्यति केनचित्॥६६ रोहिण्या सार्धमवसत्ततस्ताः कुपिताः पुनः // 52 समं वर्ततु सर्वासु शशी भार्यासु नित्यशः / गत्वा च पितरं प्राहुः प्रणम्य शिरसा तदा।। सरस्वत्या वरे तीर्थे उन्मज्जशशलक्षणः / सोमो वसति नास्मासु तस्मान्नः शरणं भव // 53 | पुनर्वर्धिष्यते देवास्तद्वै सत्यं वचो मम // 67 रोहिण्यामेव भगवन्सदा वसति चन्द्रमाः। मासाधं च क्षयं सोमो नित्यमेव गमिष्यति / तस्मान्नस्त्राहि सर्वा वै यथा नः सोम आविशेत्॥५४ मासाधं च सदा वृद्धि सत्यमेतद्वचो मम // 68 तच्छ्रुत्वा भगवान्क्रुद्धो यक्ष्माणं पृथिवीपते / सरस्वतीं ततः सोमो जगाम ऋषिशासनात् / ससर्ज रोषात्सोमाय स चोडुपतिमाविशत् // 55 प्रभासं परमं तीर्थं सरस्वत्या जगाम ह // 69 स यक्ष्मणाभिभूतात्माक्षीयताहरहः शशी / अमावास्यां महातेजास्तत्रोन्मजन्महाद्युतिः / यत्नं चाप्यकरोद्राजन्मोक्षार्थं तस्य यक्ष्मणः // 56 लोकान्प्रभासयामास शीतांशुत्वमवाप च // 70 इष्ट्वेष्टिभिर्महाराज विविधाभिर्निशाकरः / देवाश्च सर्वे राजेन्द्र प्रभासं प्राप्य पुष्कलम् / न चामुच्यत शापाद्वै क्षयं चैवाभ्यगच्छत // 57 सोमेन सहिता भूत्वा दक्षस्य प्रमुखेऽभवन् // 71 क्षीयमाणे ततः सोमे ओषध्यो न प्रजज्ञिरे।। ततः प्रजापतिः सर्वा विससर्जाथ देवताः / निरास्वादरसाः सर्वा हतवीर्याश्च सर्वशः // 58 सोमं च भगवान्प्रीतो भूयो वचनमब्रवीत् / / 72 ओषधीनां क्षये जाते प्राणिनामपि संक्षयः / मावसंस्थाः स्त्रियः पुत्र मा च विप्रान्कदाचन / कृशाश्चासन्प्रजाः सर्वाः क्षीयमाणे निशाकरे // 59 गच्छ युक्तः सदा भूत्वा कुरु वै शासनं मम // 73 ततो देवाः समागम्य सोममूचुर्महीपते। स विसृष्टो महाराज जगामाथ स्वमालयम् / किमिदं भवतो रूपमीदृशं न प्रकाशते // 60 प्रजाश्च मुदिता भूत्वा भोजने च यथा पुरा // 74 कारणं ब्रूहि नः सर्वं येनेदं ते महद्भयम् / एतत्ते सर्वमाख्यातं यथा शप्तो निशाकरः / श्रुत्वा तु वचनं त्वत्तो विधास्यामस्ततो वयम् // 61 प्रभासं च यथा तीर्थ तीर्थानां प्रवरं ह्यभूत् // 75 एवमुक्तः प्रत्युवाच सर्वांस्ताञ्शशलक्षणः / अमावास्यां महाराज नित्यशः शशलक्षणः / शापं च कारणं चैव यक्ष्माणं च तथात्मनः // 62 स्नात्वा ह्याप्यायते श्रीमान्प्रभासे तीर्थ उत्तमे // 76 देवास्तस्य वचः श्रुत्वा गत्वा दक्षमथाब्रुवन् / अतश्चैनं प्रजानन्ति प्रभासमिति भूमिप / प्रसीद भगवन्सोमे शापश्चैष निवर्त्यताम् // 63 प्रभां हि परमां लेभे तस्मिन्नन्मज्य चन्द्रमाः // 77 असौ हि चन्द्रमाः क्षीणः किंचिच्छेषो हि लक्ष्यते / ततस्तु चमसोद्भेदमच्युतस्त्वगमली। क्षयाच्चैवास्य देवेश प्रजाश्चापि गताः क्षयम् // 64 चमसोद्भेद इत्येवं यं जनाः कथयन्त्युत // 78 वीरुदोषधयश्चैव बीजानि विविधानि च / तत्र दत्त्वा च दानानि विशिष्टानि हलायुधः / तथा वयं लोकगुरो प्रसादं कर्तुमर्हसि // 65 / उषित्वा रजनीमेकां स्नात्वा च विधिवत्तदा // 79 - 1874 -