________________ 9. 1. 23 ] शल्यपर्व [9. 1. 49 वान्यैश्च सुहृद्भिश्च ज्ञातिभिश्च हितैषिभिः।। कालेन निहतं सर्वं जगद्वै भरतर्षभ / तमेव चार्थं ध्यायन्तं कर्णस्य निधनं प्रति // 23 दुर्योधनं वै पुरतः कृत्वा वैरस्य भारत // 36 रखनेवाब्रवीद्वाक्यं राजानं जनमेजय / एतच्छ्रुत्वा वचः क्रूरं धृतराष्ट्रो जनेश्वरः / जातिहृष्टमनाः सूतो बाष्पसंदिग्धया गिरा // 24 निपपात महाराज गतसत्त्वो महीतले // 37 इंजयोऽहं. नरव्याघ्र नमस्ते भरतर्षभ। तस्मिन्निपतिते भूमौ विदुरोऽपि महायशाः / द्राधिपो हतः शल्यः शकुनिः सौबलस्तथा / निपपात महाराज राजव्यसनकर्शितः // 38 मलूकः पुरुषव्याघ्र कैतव्यो दृढविक्रमः // 25 गान्धारी च नृपश्रेष्ठ सर्वाश्च कुरुयोषितः / संशप्तका हताः सर्वे काम्बोजाश्च शकैः सह / / पतिताः सहसा भूमौ श्रुत्वा क्रूरं वचश्च ताः // 39 म्लेच्छाश्च पार्वतीयाश्च यवनाश्च निपातिताः // 26 निःसंज्ञं पतितं भूमौ तदासीद्राजमण्डलम् / प्राच्या हता महाराज दाक्षिणात्याश्च सर्वशः / प्रलापयुक्ता महती कथा न्यस्ता पटे यथा // 40 उदीच्या निहताः सर्वे प्रतीच्याश्च नराधिप / कृच्छ्रेण तु ततो राजा धृतराष्ट्रो महीपतिः / राजानो राजपुत्राश्च सर्वतो निहता नृप / / 27 शनैरलभत प्राणान्पुत्रव्यसनकर्शितः // 41 दुर्योधनो हतो राजन्यथोक्तं पाण्डवेन च। लब्ध्वा तु स नृपः संज्ञां वेपमानः सुदुःखितः। मनसक्थो महाराज शेते पांसुषु रूषितः / / 28 उदीक्ष्य च दिशः सर्वाः क्षत्तारं वाक्यमब्रवीत् // पृष्टद्युम्नो हतो राजशिखण्डी चापराजितः / विद्वन्क्षत्तर्महाप्राज्ञ त्वं गतिर्भरतर्षभ। उत्तमौजा युधामन्युस्तथा राजन्प्रभद्रकाः // 29 ममानाथस्य सुभृशं पुत्रींनस्य सर्वशः / पाञ्चालाश्च नरव्याघ्राश्चेदयश्च निषूदिताः / एवमुक्त्वा ततो भूयो विसंज्ञो निपपात ह // 43 तव पुत्रा हताः सर्वे द्रौपदेयाश्च भारत / तं तथा पतितं दृष्ट्वा बान्धवा येऽस्य केचन / वर्णपुत्रो हतः शूरो वृषसेनो महाबलः // 30 शीतैस्ते सिषिचुस्तोयैर्विव्यजुर्व्यजनैरपि // 44 गरा विनिहताः सर्वे गजाश्च विनिपातिताः / स तु दीर्पण कालेन प्रत्याश्वस्तो महीपतिः / थिनश्च नरव्याघ्र हयाश्च निहता युधि / / 31 तूष्णीं दध्यौ महीपालः पुत्रव्यसनकर्शितः / चिच्छेषं च शिबिरं तावकानां कृतं विभो। निःश्वसञ्जिमग इव कुम्भक्षिप्तो विशां पते // 45 गण्डवानां च शूराणां समासाद्य परस्परम् // 32 संजयोऽप्यरुदत्तत्र दृष्ट्वा राजानमातुरम् / प्रयः स्त्रीशेषमभवज्जगत्कालेन मोहितम् / तथा सर्वाः स्त्रियश्चैव गान्धारी च यशस्विनी // 46 साप्त पाण्डवतः शेषा धार्तराष्ट्रास्तथा त्रयः // 33 ततो दीर्पण कालेन विदुरं वाक्यमब्रवीत् / / चैव भ्रातरः पञ्च वासुदेवोऽथ सात्यकिः / धृतराष्ट्रो नरव्याघ्रो मुह्यमानो मुहुर्मुहुः // 47 पश्च कृतवर्मा च द्रौणिश्च जयतां वरः // 34 गच्छन्तु योषितः सर्वा गान्धारी च यशस्विनी / वाप्येते महाराज रथिनो नृपसत्तम / तथेमे सुहृदः सर्वे भ्रश्यते मे मनो भृशम् // 48 पक्षौहिणीनां सर्वासां समेतानां जनेश्वर / एवमुक्तस्ततः क्षत्ता ताः स्त्रियो भरतर्षभ / ते शेषा महाराज सर्वेऽन्ये निधनं गताः // 35 / विसर्जयामास शनैर्वेपमानः पुनः पुनः॥ 49 - 1805 -