________________ 5. 48. 4] उद्योगपर्व [5. 48. 31 परिवार्य च विश्वेशं पर्यासत दिवौकसः // 4 एवमेतौ महावीयौ तौ पश्यत समागतौ / तेषां मनश्च तेजश्चाप्याददानौ दिवौकसाम् / वासुदेवार्जुनौ वीरौ समवेतौ महारथौ // 18 पूर्वदेवौ व्यतिक्रान्तौ नरनारायणावृषी // 5 नरनारायणौ देवौ पूर्वदेवाविति श्रुतिः / बृहस्पतिश्च पप्रच्छ ब्रह्माणं काविमाविति / अजेयौ मानुषे लोके सेन्ट्रैरपि सुरासुरैः // 19 भवन्तं नोपतिष्ठेते तो नः शंस पितामह // 6 एष नारायणः कृष्णः फल्गुनस्तु नरः स्मृतः। ब्रह्मोवाच। नारायणो नरश्चैव सत्त्वमेकं द्विधाकृतम् / / 20 यावेतौ पृथिवीं द्यां च भासयन्तौ तपस्विनौ / एतौ हि कर्मणा लोकानश्चवातेऽक्षयान्ध्रुवान् / ज्वलन्तौ रोचमानौ च व्याप्यातीतौ महाबलौ // 7 तत्र तत्रैव जायेते युद्धकाले पुनः पुनः // 21 नरनारायणावेतौ लोकाल्लोकं समास्थितौ / / तस्मात्कमैव कर्तव्यमिति होवाच नारदः / ऊर्जितौ स्वेन तपसा महासत्त्वपराक्रमौ // 8 एतद्धि सर्वमाचष्ट वृष्णिचक्रस्य वेदवित् // 22 एतौ हि कर्मणा लोकान्नन्दयामासतुर्बुवौ / शङ्खचक्रगदाहस्तं यदा द्रक्ष्यसि केशवम् / असुराणामभावाय देवगन्धर्वपूजितौ // 9 पर्याददानं चास्त्राणि भीमधन्वानमर्जुनम् // 23 . वैशंपायन उवाच / सनातनौ महात्मानौ कृष्णावेकरथे स्थितौ।। जगाम शक्रस्तच्छ्रुत्वा यत्र तो तेपतुस्तपः / दुर्योधन तदा तात स्मर्तासि वचनं मम // 24 सार्धं देवगणैः सर्वैर्वृहस्पतिपुरोगमैः // 10 नो चेदयमभावः स्यात्कुरूणां प्रत्युपस्थितः / तदा देवासुरे घोरे भये जाते दिवौकसाम् / अर्थाच्च तात धर्माच्च तव बुद्धिरुपप्लुता // 25 अयाचत महात्मानौ नरनारायणौ वरम् // 11 न चेद्रहीष्यसे वाक्यं श्रोतासि सुबहून्हतान् / तावव्रतां वृणीष्वेति तदा भरतसत्तम / तवैव हि मतं सर्वे कुरवः पर्युपासते // 26 अथैतावब्रवीच्छकः साह्यं नः क्रियतामिति // 12 त्रयाणामेव च मतं तत्त्वमेकोऽनुमन्यसे / ततस्तौ शक्रमव्रतां करिष्यावो यदिच्छसि / रामेण चैव शप्तस्य कर्णस्य भरतर्षभ // 27 ताभ्यां च सहितः शक्रो विजिग्ये दैत्यदानवान् // दुर्जातेः सूतपुत्रस्य शकुनेः सौबलस्य च। नर इन्द्रस्य संग्रामे हत्वा शत्रून्परंतपः / पौलोमान्कालखञ्जांश्च सहस्राणि शतानि च // 14 तथा क्षुद्रस्य पापस्य भ्रातुर्दुःशासनस्य च // 28 एष भ्रान्ते रथे तिष्ठन्भल्लेनापहरच्छिरः / कर्ण उवाच। जम्भस्य प्रसमानस्य यज्ञमर्जुन आहवे / / 15 नैवमायुष्मता वाच्यं यन्मामात्थ पितामह / एष पारे समुद्रस्य हिरण्यपुरमारुजत् / क्षत्रधर्मे स्थितो ह्यस्मि स्वधर्मादनपेयिवान् // 29 हत्त्वा षष्टिसहस्राणि निवातकवचारणे // 16 किं चान्यन्मयि दुर्वृत्तं येन मां परिगर्हसे / एष देवान्सहेन्द्रेण जित्वा परपुरंजयः / न हि मे वृजिनं किंचिद्धार्तराष्ट्रा विदुः कचित् // 30 अतर्पयन्महाबाहुरर्जुनो जातवेदसम् / राज्ञो हि धृतराष्ट्रस्य सर्व कार्य प्रियं मया / नारायणस्तथैवात्र भूयसोऽन्याञ्जघान ह / / 17 / तथा दुर्योधनस्यापि स हि राज्ये समाहितः॥३१ म. भा. 121 -961 -