________________ 7. 118. 23] द्रोणपर्व [7. 118. 49 मम सर्वेऽपि राजानो जानन्त्येतन्महाव्रतम् / नाभ्यनन्दन्त तत्सैन्याः सात्यकिं तेन कर्मणा / न शक्यो मामको हन्तुं यो मे स्याद्वाणगोचरे // 23 अर्जुनेन हतं पूर्वं यजघान कुरूद्वहम् // 37 यूपकेतो समीक्ष्य त्वं न मां गर्हितुमर्हसि / सहस्राक्षसमं तत्र सिद्धचारणमानवाः / न हि धर्ममविज्ञाय युक्तं गर्हयितुं परम् // 24 / भूरिश्रवसमालोक्य युद्धे प्रायगतं हतम् / / 38 आत्तशस्त्रस्य हि रणे वृष्णिवीरं जिघांसतः / अपूजयन्त तं देवा विस्मितास्तस्य कर्मभिः / यदहं बाहुमच्छेत्सं न स धर्मो विगर्हितः // 25 पक्षवादांश्च बहुशः प्रावदस्तस्य सैनिकाः // 39 न्यस्तशस्त्रस्य बालस्य विरथस्य विवर्मणः / न वार्ष्णेयस्यापराधो भवितव्यं हि तत्तथा / अभिमन्योर्वधं तात धार्मिकः को न पूजयेत् // 26 तस्मान्मन्युन वः कार्यः क्रोधो दुःखकरो नृणाम् / / एवमुक्तस्तु पार्थेन शिरसा भूमिमस्पृशत् / . हन्तव्यश्चैष वीरेण नात्र कार्या विचारणा / पाणिना चैव सव्येन प्राहिणोदस्य दक्षिणम् // 27 विहितो ह्यस्य धात्रैव मृत्युः सात्यकिराहवे // 41 एतत्पार्थस्य तु वचस्ततः श्रुत्वा महाद्युतिः / सात्यकिरुवाच / यूपकेतुर्महाराज तूष्णीमासीदवाङ्मुखः // 28 न हन्तव्यो न हन्तव्य इति यन्मां प्रभाषथ / अर्जुन उवाच / धर्मवादैरधर्मिष्ठा धर्मकञ्चुकमास्थिताः // 42 या प्रीतिधर्मराजे मे भीमे च वदतां वरे / यदा बालः सुभद्रायाः सुतः शस्त्रविनाकृतः / नकुले सहदेवे च सा मे त्वयि शलाग्रज // 29 युष्माभिर्निहतो युद्धे तदा धर्मः क वो गतः॥४३ मया तु समनुज्ञातः कृष्णेन च महात्मना / मया त्वेतत्प्रतिज्ञातं क्षेपे कस्मिंश्चिदेव हि / गच्छ पुण्यकृताल्लोकाशिबिरौशीनरो यथा।। 30 यो मां निष्पिष्य संग्रामे जीवन्हन्यात्पदा रुषा। संजय उवाच। स मे वध्यो भवेच्छत्रुर्यद्यपि स्यान्मुनिव्रतः // 44 तत उत्थाय शैनेयो विमुक्तः सौमदत्तिना / चेष्टमानं प्रतीघाते सभुजं मां सचक्षुषः / खड्गमादाय चिच्छित्सुः शिरस्तस्य महात्मनः / / 31 मन्यध्वं मृतमित्येवमेतद्वो बुद्धिलाघवम् / निहतं पाण्डुपुत्रेण प्रमत्तं भूरिदक्षिणम् / युक्तो ह्यस्य प्रतीघातः कृतो मे कुरुपुंगवाः // 45 इयेष सात्यकिर्हन्तुं शलाग्रजमकल्मषम् // 32 यत्तु पार्थेन मत्स्नेहात्स्वां प्रतिज्ञां च रक्षता / निकृत्तभुजमासीनं छिन्नहस्तमिव द्विपम् / सखगोऽस्य हृतो बाहुरेतेनैवास्मि वश्चितः // 46 क्रोशतां सर्वसैन्यानां निन्द्यमानः सुदुर्मनाः // 33 भवितव्यं च यद्भावि दैवं चेष्टयतीव च / वार्यमाणः स कृष्णेन पार्थेन च महात्मना। सोऽयं हतो विमर्देऽस्मिन्किमत्राधर्मचेष्टितम् // 47 भीमेन चक्ररक्षाभ्यामश्वत्थाना कृपेण च // 34 अपि चायं पुरा गीतः श्लोको वाल्मीकिना भुवि / कर्णेन वृषसेनेन सैन्धवेन तथैव च / पीडाकरममित्राणां यत्स्यात्कर्तव्यमेव तत् // 48 विक्रोशतां च सैन्यानामवधीत्तं यतव्रतम् // 35 संजय उवाच। प्रायोपविष्टाय रणे पार्थेन छिन्नबाहवे। एवमुक्ते महाराज सर्वे कौरवपाण्डवाः। सात्यकिः कौरवेन्द्राय खड्गेनापाहरच्छिरः // 36 | न स्म किंचिदभाषन्त मनसा समपूजयन् // 49 -- 1523 -