________________ 7. 64. 1] महाभारते [7. 64. 29 शूलपाणिरिवाक्षोभ्यो वरुणः पाशवानिव / संजय उवाच / युगान्ताग्निरिवार्चिष्मान्प्रधक्ष्यन्वै पुनः प्रजाः // 15 ततो व्यूढेष्वनीकेषु समुत्क्रुष्टेषु मारिष / क्रोधामर्षबलोद्भूतो निवातकवचान्तकः / ताड्यमानासु भेरीषु मृदङ्गेषु नदत्सु च // 1 जयो जेता स्थितः सत्ये पारयिष्यन्महाव्रतम् // 16 अनीकानां च संहादे वादित्राणां च निस्वने / आमुक्तकवचः खड्गी जाम्बूनदकिरीटभृत् / प्रध्मापितेषु शोषु संनादे लोमहर्षणे // 2 शुभ्रवर्माम्बरधरः स्वङ्गदी चारुकुण्डली // 17 अभिहारयत्सु शनकैर्भरतेषु युयुत्सुषु / रथप्रवरमास्थाय नरो नारायणानुगः / / रौद्रे मुहूर्ते संप्राप्ते सव्यसाची व्यदृश्यत // 3 विधुन्वन्गाण्डिवं संख्ये बभौ सूर्य इवोदितः // 18 वडानां वायसानां च पुरस्तात्सव्यसाचिनः / सोऽपानीकस्य महत इषुपाते धनंजयः / बहुलानि सहस्राणि प्राक्रीडंस्तत्र भारत // 4 व्यवस्थाप्य रथं सजं शङ्ख दध्मौ प्रतापवान् // 19 मृगाश्च घोरसंनादाः शिवाश्चाशिवदर्शनाः / अथ कृष्णोऽप्यसंभ्रान्तः पार्थेन सह मारिष / दक्षिणेन प्रयातानामस्माकं प्राणदंस्तथा // 5 प्राध्मापयत्पाञ्चजन्यं शङ्खप्रवरमोजसा // 20 सनिर्घाता ज्वलन्त्यश्च पेतुरुल्काः समन्ततः / तयोः शङ्खप्रणादेन तव सैन्ये विशां पते / चचाल च मही कृत्स्ना भये घोरे समुत्थिते॥६ आसन्संहृष्टरोमाणः कम्पिता गतचेतसः // 21 / विष्वग्वाताः सनिर्घाता रूक्षाः शर्करवर्षिणः / यथा त्रसन्ति भूतानि सर्वाण्यशनिनिस्वनात् / ववुरायाति कौन्तेये संग्रामे समुपस्थिते // 7 तथा शङ्खपणादेन वित्रेसुस्तव सैनिकाः // 22 नाकुलिस्तु शतानीको धृष्टद्युम्नश्च पार्षतः / प्रसुवुः शकुन्मूत्रं वाहनानि च सर्वशः / पाण्डवानामनीकानि प्राज्ञौ तौ व्यूहतुस्तदा // 8 एवं सवाहनं सर्वमाविग्नमभवद्बलम् // 23 . . ततो रथसहस्रेण द्विरदानां शतेन च / व्यषीदन्त नरा राजशङ्खशब्देन मारिष / त्रिभिरश्वसहस्रैश्च पदातीनां शतैः शतैः // 9 विसंज्ञाश्चाभवन्केचित्केचिद्राजन्वितत्रसुः // 24 अध्यर्धमात्रे धनुषां सहस्र तनयस्तव / ततः कपिमहानादं सह भूतैर्ध्वजालयैः / अग्रतः सर्वसैन्यानां स्थित्वा दुर्मर्षणोऽब्रवीत् // 10 अकरोद्व्यादितास्यश्च भीषयंस्तव सैनिकान् // 25 अद्य गाण्डीवधन्वानं तपन्तं युद्धदुर्मदम् / ततः शङ्खाश्च भेर्यश्च मृदङ्गाश्चानकैः सह / अहमावारयिष्यामि वेलेव मकरालयम् // 11 / पुनरेवाभ्यहन्यन्त तव सैन्यप्रहर्षणाः // 26 अद्य पश्यन्तु संग्रामे धनंजयममर्षणम् / नानावादित्रसंहादैः स्वेडितास्फोटिताकुलैः / विषक्तं मयि दुर्धर्षमश्मकूटमिवाश्मनि // 12 सिंहनादैः सवादित्रैः समाहूतैर्महारथैः // 27 एवं ब्रुवन्महाराज महात्मा स महामतिः / तस्मिन्सुतुमुले शब्दे भीरूणां भयवर्धने / महेष्वासैर्वृतो राजन्महेष्वासो व्यवस्थितः // 13 अतीव हृष्टो दाशार्हमब्रवीत्पाकशासनिः // 28 ततोऽन्तक इव क्रुद्धः सवज्र इव वासवः / चोदयाश्वान्हृषीकेश यत्र दुर्मर्षणः स्थितः / दण्डपाणिरिवासह्यो मृत्युः कालेन चोदितः॥ 14 / एतद्भित्त्वा गजानीकं प्रवेक्ष्याम्यरिवाहिनीम् // 29 - 1428 -