________________ 7. 12. 13] महाभारते [7. 13. 12 न स्मराम्यनृतां वाचं न स्मरामि पराजयम् / / धृष्टद्युम्नबलं तूर्णं व्यधमन्निशितैः शरैः // 27 न स्मरामि प्रतिश्रुत्य किंचिदप्यनपाकृतम् // 13 स दिशः सर्वतो रुद्धा संवृत्य खमजिह्मगैः / संजय उवाच। पार्षतो यत्र तत्रैव ममृदे पाण्डुवाहिनीम् / / 28 ततः शङ्खाश्च भेर्यश्च मृदङ्गाश्चानकैः सह / इति श्रीमहाभारते द्रोणपर्वणि प्रावाद्यन्त महाराज पाण्डवानां निवेशने // 14 द्वादशोऽध्यायः // 12 // सिंहनादश्च संजज्ञे पाण्डवानां महात्मनाम् / 13 धनुातलशब्दश्च गगनस्पृक्सुभैरवः // 15 संजय उवाच / तं श्रुत्वा शङ्खनिर्घोषं पाण्डवस्य महात्मनः / ततः स पाण्डवानीके जनयंस्तुमुलं महत् / . त्वदीयेष्वप्यनीकेषु वादित्राण्यभिजग्निरे // 16 व्यचरत्पाण्डवान्द्रोणो दहन्कक्षमिवानलः // 1 ततो व्यूढान्यनीकानि तव तेषां च भारत / निर्दहन्तमनीकानि साक्षादग्निमिवोत्थितम् / शनैरुपेयुरन्योन्यं योत्स्यमानानि संयुगे // 17 दृष्ट्वा रुक्मरथं युद्धे समकम्पन्त सृञ्जयाः // 2 ततः प्रववृते युद्धं तुमुलं लोमहर्षणम् / प्रततं चास्यमानस्य धनुषोऽस्याशुकारिणः / पाण्डवानां कुरूणां च द्रोणपाञ्चाल्ययोरपि // 18 ज्याघोषः श्रूयतेऽत्यर्थं विस्फूर्जितमिवाशनेः // 3 यतमानाः प्रयत्नेन द्रोणानीकविशातने। रथिनः सादिनश्चैव नागानश्वान्पदातिनः / न शेकुः सृञ्जया राजंस्तद्धि द्रोणेन पालितम्॥१९ रौद्रा हस्तवता मुक्ताः प्रमथ्नन्ति स्म सायकाः॥४ तथैव तव पुत्रस्य रथोदाराः प्रहारिणः / नानद्यमानः पर्जन्यः सानिलः शुचिसंक्षये। न शेकुः पाण्डवीं सेनां पाल्यमानां किरीटिना // 20 अश्मवर्षमिवावर्षत्परेपामावहद्भयम् / / 5 आस्तां ते स्तिमिते सेने रक्ष्यमाणे परस्परम् / व्यचरत्स तदा राजन्सेनां विक्षोभयन्प्रभुः। संप्रसुप्ते यथा नक्तं वनराज्यौ सुपुष्पिते // 21 वर्धयामास संत्रासं शात्रवाणाममानुषम् // 6 ततो रुक्मरथो राजन्नकेणेव विराजता। तस्य विद्यदिवाभ्रेषु चापं हेमपरिष्कृतम् / वरूथिना विनिष्पत्य व्यचरत्पृतनान्तरे // 22 भ्रमद्रथाम्बुदे तस्मिन्दृश्यते स्म पुनः पुनः // 7 तमुद्यतं रथेनैकमाशुकारिणमाहवे। स वीरः सत्यवान्प्राज्ञो धर्मनित्यः सुदारुणः / अनेकमिव संत्रासान्मेनिरे पाण्डुसञ्जयाः // 23 युगान्तकाले यन्तेव रौद्रां प्रास्कन्दयन्नदीम् // 8 तेन मुक्ताः शरा घोरा विचेरुः सर्वतोदिशम् / / अमर्षवेगप्रभवां क्रव्यादगणसंकुलाम् / त्रासयन्तो महाराज पाण्डवेयस्य वाहिनीम् // 24 बलौघैः सर्वतः पूर्णां वीरवृक्षापहारिणीम् // 9 मध्यंदिनमनुप्राप्तो गभस्तिशतसंवृतः। शोणितोदां रथावर्ता हत्यश्वकृतरोधसम् / यथादृश्यत धर्माशुस्तथा द्रोणोऽप्यदृश्यत // 25 कवचोडुपसंयुक्तां मांसपङ्कसमाकुलाम् // 10 न चैनं पाण्डवेयानां कश्चिच्छन्नोति मारिष / मेदोमज्जास्थिसिकतामुष्णीषवरफेनिलाम् / वीक्षितुं समरे क्रुद्धं महेन्द्रमिव दानवाः // 26 / संग्रामजलदापूर्णां प्रासमत्स्यसमाकुलाम् // 11 मोहयित्वा ततः सैन्यं भारद्वाजः प्रतापवान् / नरनागाश्वसंभूतां शरवेगौघवाहिनीम् / - 1354 -