________________ 7. 10. 41 ] महाभारते [7. 11. 17 एकात्मानौ द्विधाभूतौ दृश्येते मानवैर्भुवि // 41 सेनापत्येन मां राजन्नद्य सत्कृतवानसि // 3 मनसापि हि दुर्धर्षों सेनामेतां यशस्विनौ। सदृशं कर्मणस्तस्य फलं प्राप्नहि पार्थिव / नाशयेतामिहेच्छन्ती मानुषत्वात्तु नेच्छतः // 42 करोमि कामं कं तेऽद्य प्रवृणीष्व यमिच्छसि // // युगस्येव विपर्यासो लोकानामिव मोहनम् / ततो दुर्योधनश्चिन्त्य कर्णदुःशासनादिभिः / भीष्मस्य च वधस्तात द्रोणस्य च महात्मनः॥ 43 तमथोवाच दुर्धर्षमाचार्य जयतां वरम् // 5 न ह्येव ब्रह्मचर्येण न वेदाध्ययनेन च / ददासि चेद्वरं मह्यं जीवग्राहं युधिष्ठिरम् / न क्रियाभिन शस्त्रेण मृत्योः कश्चिद्विमुच्यते // 44 गृहीत्वा रथिनां श्रेष्ठं मत्समीपमिहानय / / 6 लोकसंभावितौ वीरौ कृतास्त्रौ युद्धदुर्मदौ / ततः कुरूणामाचार्यः श्रुत्वा पुत्रस्य ते वचः / भीष्मद्रोणौ हतौ श्रुत्वा किं नु जीवामि संजय // सेनां प्रहर्षयन्सर्वामिदं वचनमब्रवीत् // 7 यां तां श्रियमसूयामः पुरा यातां युधिष्ठिरे / धन्यः कुन्तीसुतो राजा यस्य ग्रहणमिच्छसि / अद्य तामनुजानीमो भीष्मद्रोणवधेन च // 46 न वधार्थं सुदुर्धर्ष वरमद्य प्रयाचसि // 8 तथा च मत्कृते प्राप्तः कुरूणामेष संक्षयः / किमर्थं च नरव्याघ्र न वधं तस्य काङ्क्षसि / पकानां हि वधे सूत वज्रायन्ते तृणान्यपि // 47 नाशंससि क्रियामेतां मत्तो दुर्योधन ध्रुवम् // 9 अनन्यमिदमैश्वर्यं लोके प्राप्तो युधिष्ठिरः / आहोस्विद्धर्मपुत्रस्य द्वेष्टा तस्य न विद्यते / यस्य कोपान्महेष्वासौ भीष्मद्रोणी निपातितो॥४८ यदिच्छसि त्वं जीवन्तं कुलं रक्षसि चात्मनि / / 10 प्राप्तः प्रकृतितो धर्मो नाधर्मो मानवान्प्रति / अथ वा भरतश्रेष्ठ निर्जित्य युधि पाण्डवान् / क्रूरः सर्वविनाशाय कालः समतिवर्तते // 49 राज्यांशं प्रतिदत्त्वा च सौभ्रानं कर्तुमिच्छसि॥११ अन्यथा चिन्तिता ह्या नरैस्तात मनस्विभिः / धन्यः कुन्तीसुतो राजा सुजाता चास्य धीमतः / अन्यथैव हि गच्छन्ति देवादिति मतिर्मम // 50 अजातशत्रुता सत्या तस्य यत्स्निह्यते भवान् // 12 तस्मादपरिहार्येऽर्थे संप्राप्ते कृच्छ्र उत्तमे / द्रोणेन त्वेवमुक्तस्य तव पुत्रस्य भारत / अपारणीये दुश्चिन्त्ये यथाभूतं प्रचक्ष्व मे // 51 सहसा निःसृतो भावो योऽस्य नित्यं प्रवर्तते // 13 इति श्रीमहाभारते द्रोणपर्वणि दशमोऽध्यायः // 10 // नाकारो गृहितुं शक्यो बृहस्पतिसमैरपि / तस्मात्तव सुतो राजन्प्रहृष्टो वाक्यमब्रवीत् // 14 संजय उवाच। वधे कुन्तीसुतस्याजौ नाचार्य विजयो मम / हन्त ते वर्णयिष्यामि सर्व प्रत्यक्षदर्शिवान् / हते युधिष्ठिरे पार्थो हन्यात्सर्वान्हि नो ध्रुवम्॥१५ यथा स न्यपतद्रोणः सादितः पाण्डुसृञ्जयैः / / 1 / न च शक्यो रणे सर्वनिहन्तुममरैरपि / सेनापतित्वं संप्राप्य भारद्वाजो महारथः। य एव चैषां शेषः स्यात्स एवास्मान्न शेषयेत् / / मध्ये सर्वस्य सैन्यस्य पुत्रं ते वाक्यमब्रवीत् // 2 सत्यप्रतिज्ञे त्वानीते पुनतेन निजिते / यत्कौरवाणामृषभादापगेयादनन्तरम्। . पुनर्यास्यन्त्यरण्याय कौन्तेयास्तमनुव्रताः // 17 -.1352 - 11