________________ 6. 92. 1] महाभारते [6. 92. 28 अपराहे महाराज संग्रामः समपद्यत / संजय उवाच / पर्जन्यसमनिर्घोषो भीष्मस्य सह पाण्डवैः // 14 पुत्रं तु निहतं श्रुत्वा इरावन्तं धनंजयः / ततो राजंस्तव सुता भीमसेनमुपाद्रवन् / दुःखेन महताविष्टो निःश्वसन्पन्नगो यथा // 1 परिवार्य रणे द्रोणं वसवो वासवं यथा // 15 अब्रवीत्समरे राजन्वासुदेवमिदं वचः / ततः शांतनवो भीष्मः कृपश्च रथिनां वरः।। इदं नूनं महाप्राज्ञो विदुरो दृष्टवान्पुरा // 2 भगदत्तः सुशर्मा च धनंजयमुपाद्रवन् // 16 ... कुरूणां पाण्डवानां च क्षयं घोरं महामतिः / हार्दिक्यो बाह्निकश्चैव सात्यकिं समभिद्रुतौ / ततो निवारयितवान्धृतराष्ट्रं जनेश्वरम् // 3 अम्बष्ठकस्तु नृपतिरभिमन्युमवारयत् // 17 अवध्या बहवो वीराः संग्रामे मधुसूदन / शेषास्त्वन्ये महाराज शेषानेव महारथान् / .. निहताः कौरवैः संख्ये तथास्माभिश्च ते हताः // 4 ततः प्रववृते युद्धं घोररूपं भयावहम् // 18. , अर्थहेतोर्नरश्रेष्ठ क्रियते कर्म कुत्सितम् / भीमसेनस्तु संप्रेक्ष्य पुत्रांस्तव जनेश्वर / धिगर्थान्यत्कृते ह्येवं क्रियते ज्ञातिसंक्षयः // 5 प्रजज्वाल रणे क्रुद्धो हविषा हव्यवाडिव // 19 अधनस्य मृतं श्रेयो न च ज्ञातिवधाद्धनम् / पुत्रास्तु तव कौन्तेयं छादयांचक्रिरे शरैः / किं नु प्राप्स्यामहे कृष्ण हत्वा ज्ञातीन्समागतान्॥६ प्रावृषीव महाराज जलदाः पर्वतं यथा // 20 , दुर्योधनापराधेन शकुनेः सौबलस्य च / स च्छाद्यमानो बहुधा पुत्रैस्तव विशां पते / क्षत्रिया निधनं यान्ति कर्णदुर्मत्रितेन च // 7 सृक्विणी विलिहन्वीरः शार्दूल इव दर्पितः / / 21 इदानीं च विजानामि सुकृतं मधुसूदन / व्यूढोरस्कं ततो भीमः पातत्यामास पार्थिव / कृतं राज्ञा महाबाहो याचता स्म सुयोधनम् / क्षुरप्रेण सुतीक्ष्णेन सोऽभवद्गतजीवितः / / 22 राज्या, पश्च वा ग्रामान्नाकार्षीत्स च दुर्मतिः // 8 | अपरेण तु भल्लेन पीतेन निशितेन च / दृष्ट्वा हि क्षत्रियाशूराशयानान्धरणीतले। अपातयत्कुण्डलिनं सिंहः क्षुद्रमृगं यथा / / 23 निन्दामि भृशमात्मानं धिगस्तु क्षत्रजीविकाम् // 9 / ततः सुनिशितान्पीतान्समादत्त शिलीमुखान् / अशक्तमिति मामेते ज्ञास्यन्ति क्षत्रिया रणे। स सप्त त्वरया युक्तः पुत्रांस्ते प्राप्य मारिष // 24 युद्धं ममैभिरुचितं ज्ञातिभिर्मधुसूदन // 10 प्रेषिता भीमसेनेन शरास्ते दृढधन्वना / संचोदय हयान्क्षिप्रं धार्तराष्ट्रचमूं प्रति / अपातयन्त पुत्रांस्ते रथेभ्यः सुमहारथान् // 25 प्रतरिष्ये महापारं भुजाभ्यां समरोदधिम् / अनाधृष्टिं कुण्डभेदं वैराटं दीर्घलोचनम् / नायं क्लीबयितुं कालो विद्यते माधव कचित् // 11 / दीर्घबाहुं सुबाहुं च तथैव कनकध्वजम् // 26 एवमुक्तस्तु पार्थेन केशवः परवीरहा / प्रपतन्त स्म ते वीरा विरेजुर्भरतर्षभ / चोदयामास तानश्वान्पाण्डुरान्वातरंहसः // 12 / वसन्ते पुष्पशबलाश्चूताः प्रपतिता इव // 27 अथ शब्दो महानासीत्तव सैन्यस्य भारत / ततः प्रदुद्रुवु शेषाः पुत्रास्तव विशां पते / मारुतोद्भूतवेगस्य सागरस्येव पर्वणि // 13 | तं कालमिव मन्यन्तो भीमसेनं महाबलम // 28 - 1282 -