________________ 6. 55. 26] - भीष्मपर्व [6. 55.55 कुर्वाणं समरे कर्म सूदयानं च वाहिनीम् / उवाच पार्थं बीभत्सुं निगृह्य रथमुत्तमम् // 40 व्याक्रोशन्त रणे तत्र वीरा बहुविधं बहु / अयं स कालः संप्राप्तः पार्थ यः कातितस्त्वया / अमानुषेण रूपेण चरन्तं पितरं तव // 26 प्रहरास्मै नरव्याघ्र न चेन्मोहाद्विमुह्यसे // 41 शलभा इव राजानः पतन्ति विधिचोदिताः / यत्त्वया कथितं वीर पुरा राज्ञां समागमे / भीष्माग्निमभि संक्रुद्धं विनाशाय सहस्रशः // 27 भीष्मद्रोणमुखान्सन्धिार्तराष्ट्रस्य सैनिकान् // 42 न हि मोघः शरः कश्चिदासीद्भीष्मस्य संयुगे। सानुबन्धान्हनिष्यामि ये मां योत्स्यन्ति संयुगे / नरनागाश्वकायेषु बहुत्वाल्लघुवेधिनः // 28 इति तत्कुरु कौन्तेय सत्यं वाक्यमरिंदम // 43 भिनत्त्येकेन बाणेन सुमुक्तेन पतत्रिणा। बीभत्सो पश्य सैन्यं स्वं भज्यमानं समन्ततः / गजकङ्कटसंनाहं वज्रेणेवाचलोत्तमम् // 29 द्रवतश्च महीपालान्सर्वान्यौधिष्ठिरे बले // 44 द्वौ त्रीनपि गजारोहान्पिण्डितान्वर्मितानपि / दृष्ट्वा हि समरे भीष्मं व्यात्ताननमिवान्तकम् / नाराचेन सुतीक्ष्णेन निजघान पिता तव // 30 भयार्ताः संप्रणश्यन्ति सिंहं क्षुद्रमृगा इव // 45 यो यो भीष्मं नरव्याघ्रमभ्येति युधि कश्चन / एवमुक्तः प्रत्युवाच वासुदेवं धनंजयः / मुहूर्तदृष्टः स मया पातितो भुवि दृश्यते // 31 चोदयाश्वान्यतो भीष्मो विगायैतद्वलार्णवम् // 46 एवं सा धर्मराजस्य वध्यमाना महाचमूः / ततोऽश्वान्रजतप्रख्यांश्चोदयामास माधवः / भीष्मेणातुलवीर्येण व्यशीर्यत सहस्रधा // 32 यतो भीष्मरथो राजन्दुष्प्रेक्ष्यो रश्मिमानिव // 47 प्रकीर्यत महासेना शरवर्षाभितापिता / ततस्तत्पुनरावृत्तं युधिष्ठिरबलं महत् / पश्यतो वासुदेवस्य पार्थस्य च महात्मनः // 33 दृष्ट्वा पार्थ महाबाहुं भीष्मायोद्यन्तमाहवे / / 48 यतमानापि ते वीरा द्रवमाणान्महारथान् / ततो भीष्मः कुरुश्रेष्ठः सिंहवद्विनदन्मुहुः / नाशक्नुवन्वारयितुं भीष्मबाणप्रपीडिताः // 34 धनंजयरथं तूर्णं शरवर्षैरवाकिरत् // 49 महेन्द्रसमवीर्येण वध्यमाना महाचमूः / क्षणेन स रथस्तस्य सहयः सहसारथिः / अभज्यत महाराज न च द्वौ सह धावतः / 35 शरवर्षेण महता संछन्नो न प्रकाशते // 50 आविद्धनरनागाश्वं पतितध्वजकूबरम् / वासुदेवस्त्वसंभ्रान्तो धैर्यमास्थाय सत्त्ववान् / अनीकं पाण्डुपुत्राणां हाहाभूतमचेतनम् // 36 चोदयामास तानश्वान्वितुन्नान्भीष्मसायकैः // 51 जघानात्र पिता पुत्रं पुत्रश्च पितरं तथा / ततः पार्थो धनुर्गृह्य दिव्यं जलदनिस्वनम् / प्रियं सखायं चाक्रन्दे सखा दैवबलात्कृतः // 37 पातयामास भीष्मस्य धनुश्छित्त्वा त्रिभिः शरैः॥ विमुच्य कवचानन्ये पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः। स च्छिन्नधन्वा कौरव्यः पुनरन्यन्महद्धनुः / प्रकीर्य केशान्धावन्तः प्रत्यदृश्यन्त भारत // 38 निमेषान्तरमात्रेण सज्यं चक्रे पिता तव // 53 तद्गोकुलमिवोद्धान्तमुद्धान्तरथयूथपम् / विचकर्ष ततो दोभ्यां धनुर्जलदनिस्वनम् / ददृशे पाण्डुपुत्रस्य सैन्यमार्तस्वरं तदा // 39 अथास्य तदपि क्रुद्धश्चिच्छेद धनुरर्जुनः // 54 प्रभज्यमानं तत्सैन्यं दृष्ट्वा देवकिनन्दनः / तस्य तत्पूजयामास लाघवं शंतनोः सुतः / -1215