________________ 6. 50. 33] महाभारते . [6. 50.60 तेन शब्देन विवस्ता कलिङ्गानां वरूथिनी / छिन्नदन्ताग्रहस्ताश्च भिन्नकुम्भास्तथापरे / न भीमं समरे मेने मानुषं भरतर्षभ // 33 वियोधाः स्वान्यनीकानि जघ्नुर्भारत वारणाः / ततो भीमो महाराज नदित्वा विपुलं स्वनम् / निपेतुरुव्यां च तथा विनदन्तो महारवान् // 47 सासिर्वेगादवप्लुत्य दन्ताभ्यां वारणोत्तमम् // 34 छिन्नांश्च तोमरांश्चापान्महामात्रशिरांसि च / आरोह ततो मध्यं नागराजस्य मारिष। परिस्तोमानि चित्राणि कक्ष्याश्च कनकोज्जवलाः॥४८ खड्नेन पृथुना मध्ये भानुमन्तमथाच्छिनत् // 35 प्रैवेयाण्यथ शक्तीश्च पताकाः कणपांस्तथा। सोऽन्तरायुधिनं हत्वा राजपुत्रमरिंदमः / तूणीराण्यथ यत्राणि विचित्राणि धनूंषि च // 49 गुरुभारसहस्कन्धे नागस्यासिमपातयत् // 36 अग्निकुण्डानि शुभ्राणि तोत्रांश्चैवाङ्कशैः सह / छिन्नस्कन्धः स विनदन्पपात गजयूथपः / घण्टाश्च विविधा राजन्हेमगांस्त्सरूनपि / आरुग्णः सिन्धुवेगेन सानुमानिव पर्वतः // 37 पततः पतितांश्चैव पश्यामः सह सादिभिः // 50 ततस्तस्मादवप्लुत्य गजाद्भारत भारतः / छिन्नगात्रावरकरैनिहतैश्चापि वारणैः / खगपाणिरदीनात्मा अतिष्ठद्भुवि दंशितः / / 38 आसीत्तस्मिन्समास्तीर्णा पतितैर्भूनगैरिव // 51 स चचार बहून्मार्गानभीतः पातयन्गजान् / विमृद्यैवं महानागान्ममर्दाश्वानरर्षभः / अग्निचक्रमिवाविद्धं सर्वतः प्रत्यदृश्यत // 39 अश्वारोहवरांश्चापि पातयामास भारत / अश्ववृन्देषु नागेषु रथानीकेषु चाभिभूः। तद्धोरमभवद्युद्धं तस्य तेषां च भारत // 52. पदातीनां च संघेषु विनिम्नशोणितोक्षितः / खलीनान्यथ योक्त्राणि कशाश्व कनकोज्वलाः / श्येनवव्यचरद्भीमो रणे रिपुबलोत्कटः // 40 परिस्तोमाश्च प्रासाश्च ऋष्टयश्च महाधनाः // 53 छिन्दस्तेषां शरीराणि शिरांसि च महाजवः / कवचान्यथ चर्माणि चित्राण्यास्तरणानि च। खड्नेन शितधारेण संयुगे गजयोधिनाम् // 41 तत्र तत्रापविद्धानि व्यदृश्यन्त महाहवे // 54 पदातिरेकः संक्रुद्धः शत्रूष्पां भयवर्धनः / प्रोथयत्रैर्विचित्रैश्च शस्त्रैश्च विमलैस्तथा। मोहयामास च तदा कालान्तकयमोपमः // 42 स चक्रे वसुधां कीणां शबलैः कुसुमैरिव // 55 मूढाश्च ते तमेवाजौ विनदन्तः समाद्रवन् / आप्लुत्य रथिनः कांश्चित्परामृश्य महाबलः / सासिमुत्तमवेगेन विचरन्तं महारणे // 43 पातयामास खड्नेन सध्वजानपि पाण्डवः // 56 निकृत्य रथिनामाजौ रथेषाश्च युगानि च / मुहुरुत्पततो दिक्षु धावतश्च यशस्विनः / जघान रथिनश्चापि बलवानरिमर्दनः // 44 मार्गाश्च चरतश्चित्रान्व्यस्मयन्त रणे जनाः // 57 भीमसेनश्वरन्मार्गान्सुबहून्प्रत्यदृश्यत / निजघान पदा कांश्चिदाक्षिप्यान्यानपोथयत् / भ्रान्तमुद्धान्तमाविद्धमाप्लुतं प्रसृतं सृतम् / खड्गेनान्यांश्च चिच्छेद नादेनान्यांश्च भीषयन्॥५८ संपातं समुदीर्यं च दर्शयामास पाण्डवः // 45 ऊरुवेगेन चाप्यन्यान्पातयामास भूतले / केचिदग्रासिना छिन्नाः पाण्डवेन महात्मना / अपरे चैनमालोक्य भयात्पश्चत्वमागताः // 59 विनेदुर्भिन्नमर्माणो निपेतुश्च गतासवः // 46 / एवं सा बहुला सेना कलिङ्गानां तरस्विनाम् / - 1206 -