________________ 6. 46. 35 ] भीष्मपर्व [6. 47.5 ये चान्ये पृथिवीपालाः प्रधानाः पुरुषर्षभ // 35 / मडका लडकाश्चैव तङ्गणाः परतङ्गणाः / // 49 तत उद्धर्षयन्सन्धृिष्टद्युम्नोऽभ्यभाषत। बाहिकास्तित्तिराश्चैव चोलाः पाण्ड्याश्च भारत / अहं द्रोणान्तकः पार्थ विहितः शंभुना पुरा // 36 एते जनपदा राजन्दक्षिणं पक्षमाश्रिताः // 50 रणे भीष्मं तथा द्रोणं कृपं शल्यं जयद्रथम् / अग्निवेश्या जगत्तुण्डाः पलदाशाश्च भारत / सर्वानद्य रणे दृप्तान्प्रतियोत्स्यामि पार्थिव // 37 शबरास्तुम्बुपाश्चैव वत्साश्च सह नाकुलैः / अथोत्क्रुष्टं महेष्वासैः पाण्डवैर्युद्धदुर्मदैः। नकुलः सहदेवश्च वाम पार्श्व समाश्रिताः // 51 समुद्यते पार्थिवेन्द्रे पार्षते शत्रुसूदने / / 38 रथानामयुतं पक्षौ शिरश्च नियुतं तथा / तमब्रवीत्ततः पार्थः पार्षतं पृतनापतिम् / / पृष्ठमबुंदमेवासीत्सहस्राणि च विंशतिः / व्यूहः क्रौश्वारुणो नाम सर्वशत्रुनिबर्हणः // 39 ग्रीवायां नियुतं चापि सहस्राणि च सप्ततिः // 52 यं बृहस्पतिरिन्द्राय तदा देवासुरेऽब्रवीत् / पक्षकोटिप्रपक्षेषु पक्षान्तेषु च वारणाः / तं यथावत्प्रतिव्यूह परानीकविनाशनम् / जग्मुः परिवृता राजश्वलन्त इव पर्वताः // 53 अदृष्टपूर्व राजानः पश्यन्तु कुरुभिः सह // 40 जघनं पालयामास विराटः सह केकयैः / / तथोक्तः स नृदेवेन विष्णुर्वघ्रभृता इव / काशिराजश्च शैब्यश्च रथानामयुतैनिभिः // 54 प्रभाते सर्वसैन्यानामग्रे चक्रे धनंजयम् // 41 एवमेतं महाव्यूहं व्यूह्य भारत पाण्डवाः / आदित्यपथगः केतुस्तस्याद्भुतमनोरमः / सूर्योदयनमिच्छन्तः स्थिता युद्धाय दंशिताः // 55 शासनात्पुरुहूतस्य निर्मितो विश्वकर्मणा // 42 तेषामादित्यवर्णानि विमलानि महान्ति च। इन्द्रायुधसवर्णाभिः पताकाभिरलंकृतः / श्वेतच्छत्राण्यशोभन्त वारणेषु रथेषु च // 56 आकाशग इवाकाशे गन्धर्वनगरोपमः। .. इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि नृत्यमान इवाभाति रथचर्यासु मारिष // 43 षट्चत्वारिंशोऽध्यायः // 46 // तेन रत्नवता पार्थः स च गाण्डीवधन्वना / बभूव परमोपेतः स्वयंभूरिव भानुना // 44 संजय उवाच। शिरोऽभद्रुपदो राजा महत्या सेनया वृतः / क्रौञ्चं ततो महाव्यूहमभेद्यं तनयस्तव / कुन्तिभोजश्च चैद्यश्च चक्षुष्यास्तां जनेश्वर / 45 व्यूढं दृष्ट्वा महाघोरं पार्थेनामिततेजसा // 1 दाशार्णकाः प्रयागाश्च दाशेरकगणैः सह / आचार्यमुपसंगम्य कृपं शल्यं च मारिष / / अनूपगाः किराताश्च ग्रीवायां भरतर्षभ // 46 सौमदत्तिं विकणं च अश्वत्थामानमेव च // 2 पटच्चरैश्च हुण्डैश्च राजन्पौरवकैस्तथा / दुःशासनादीन्भ्रातृ॑श्च स सर्वानेव भारत / निषादैः सहितश्चापि पृष्ठमासीद्युधिष्ठिरः // 47 अन्यांश्च सुबहूशूरान्युद्धाय समुपागतान् // 3 . पक्षौ तु भीमसेनश्च धृष्टद्युम्नश्च पार्षतः / प्राहेदं वचनं काले हर्षयंस्तनयस्तव / / द्रौपदेयाभिमन्युश्च सात्यकिश्च महारथः // 48 नानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे शस्त्रास्त्रवेदिनः // 4 .. पिशाचा दरदाश्चैव पुण्डाः कुण्डीविपैः सह / / एकैकशः समर्था हि यूयं सर्वे महारथाः।.. -1199 - 47