Mahabharat Samhita Part 02

SR No.: 004322
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1972
Total Pages: 770
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 294

6. 24. 46 ] महाभारते [6. 24.72 तावान्सर्वेषु वेदेषु ब्राह्मणस्य विजानतः // 46 इन्द्रियाणि प्रमाथीनि हरन्ति प्रसभं मनः॥ 60 कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन / तानि सर्वाणि संयम्य युक्त आसीत मत्परः। मा कर्मफलहेतुर्भूर्मा ते सङ्गोऽस्त्वकर्मणि // 47 वशे हि यस्येन्द्रियाणि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता॥ 61 योगस्थः कुरु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा धनंजय / ध्यायतो विषयान्पुंसः सङ्गरतेषूपजायते / सिद्ध्यसिद्ध्योः समो भूत्वा समत्वं योग उच्यते॥ सङ्गात्संजायते कामः कामात्क्रोधोऽभिजायते // 62 दूरेण ह्यवरं कर्म बुद्धियोगाद्धनंजय / क्रोधाद्भवति संमोहः संमोहात्स्मृतिविभ्रमः / बुद्धौ शरणमन्विच्छ कृपणाः फलहेतवः // 49 स्मृतिभ्रंशाद्बुद्धिनाशो बुद्धिनाशात्प्रणश्यति // 63 बुद्धियुक्तो जहातीह उभे सुकृतदुष्कृते / रागद्वेषवियुक्तैस्तु विषयानिन्द्रियैश्वरन् / तस्माद्योगाय युज्यस्व योगः कर्मसु कौशलम् // 50 आत्मवश्यैर्विधेयात्मा प्रसादमधिगच्छति // 64 कर्मजं बुद्धियुक्ता हि फलं त्यक्त्वा मनीषिणः / प्रसादे सर्वदुःखानां हानिरस्योपजायते। . ' जन्मबन्धविनिर्मुक्ताः पदं गच्छन्त्यनामयम् // 51 प्रसन्नचेतसो ह्याशु बुद्धिः पर्यवतिष्ठते // 65 यदा ते मोहकलिलं बुद्धिर्व्यतितरिष्यति / नास्ति बुद्धिरयुक्तस्य न चायुक्तस्य भावना / तदा गन्तासि निर्वेदं श्रोतव्यस्य श्रुतस्य च // 52 न चाभावयतः शान्तिरशान्तस्य कुतः सुखम् // 66 श्रुतिविप्रतिपन्ना ते यदा स्थास्यति निश्चला। इन्द्रियाणां हि चरतां यन्मनोऽनुविधीयते / समाधावचला बुद्धिस्तदा योगमवाप्स्यसि // 53 तदस्य हरति प्रज्ञां वायु वमिवाम्भसि // 67 ___ अर्जुन उवाच / तस्माद्यस्य महाबाहो निगृहीतानि सर्वशः / स्थितप्रज्ञस्य का भाषा समाधिस्थस्य केशव / इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस्तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता // 68 स्थितधीः किं प्रभाषेत किमासीत व्रजेत किम् // श्रीभगवानुवाच / या निशा सर्वभूतानां तस्यां जागर्ति संयमी / प्रजहाति यदा कामान्सर्वान्पार्थ मनोगतान् / यस्यां जाग्रति भूतानि सा निशा पश्यतो मुनेः // 69 आत्मन्येवात्मना तुष्टः स्थितप्रज्ञस्तदोच्यते // 55 आपूर्यमाणमचलप्रतिष्ठं दुःखेष्वनुद्विग्नमनाः सुखेषु विगतस्पृहः।। ____ समुद्रमापः प्रविशन्ति यद्वत् / वीतरागभयक्रोधः स्थितधीर्मुनिरुच्यते // 56 तद्वत्कामा यं प्रविशन्ति सर्वे यः सर्वत्रानभिस्नेहस्तत्तत्प्राप्य शुभाशुभम् / स शान्तिमाप्नोति न कामकामी // 70 नाभिनन्दति न द्वेष्टि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता / / 57 विहाय कामान्यः सर्वान्पुमांश्चरति नि:स्पृहः / यदा संहरते चायं कूर्मोऽङ्गानीव सर्वशः / / निर्ममो निरहंकारः स शान्तिमधिगच्छति // 71 इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस्तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता // 58 एषा ब्राह्मी स्थितिः पार्थ नैनां प्राप्य विमुह्यति / विषया विनिवर्तन्ते निराहारस्य देहिनः / स्थित्वास्यामन्तकालेऽपि ब्रह्मनिर्वाणमृच्छति // 72 रसवर्ज रसोऽप्यस्य परं दृष्ट्वा निवर्तते // 59 इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि यततो ह्यपि कौन्तेय पुरुषस्य विपश्चितः / चतुर्विंशोऽध्यायः॥२४॥ - 1162 -