________________ 6. 17. 39] भीष्मपर्व [6. 19.7 द्रोणेन विहितो राजनराज्ञा शांतनवेन च / शाल्वा मत्स्यास्तथाम्बष्ठास्त्रिगर्ताः केकयास्तथा / तथैवाचार्यपुत्रेण बाह्रीकेन कृपेण च // 39 सौवीराः कितवाः प्राच्याः प्रतीच्योदीच्यमालवाः॥ इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि द्वादशैते जनपदाः सर्वे शूरास्तनुत्यजः / __ सप्तदशोऽध्यायः // 17 // महता रथवंशेन तेऽभ्यरक्षन्पितामहम् // 14 18 अनीकं दशसाहस्रं कुञ्जराणां तरस्विनाम् / संजय उवाच। मागधो येन नृपतिस्तद्रथानीकमन्वयात् // 15 ततो मुहूर्तात्तुमुलः शब्दो हृदयकम्पनः। . रथानां चक्ररक्षाश्च पादरक्षाश्च दन्तिनाम् / अश्रूयत महाराज योधानां प्रयुयुत्सताम् // 1 अभूवन्वाहिनीमध्ये शतानामयुतानि षट् // 16 शङ्खदुन्दुभिनिर्घोषैर्वारणानां च बृंहितैः / / पादाताश्चाग्रतोऽगच्छन्धनुश्चर्मासिपाणयः / स्थानां नेमिघोषैश्च दीर्यतीव वसुंधरा // 2 अनेकशतसाहस्रा नखरप्रासयोधिनः // 17 हयानां हेषमाणानां योधानां तत्र गर्जताम् / अक्षौहिण्यो दशैका च तव पुत्रस्य भारत। क्षणेन खं दिशश्चैव शब्देनापूरितं तदा // 3 अदृश्यन्त महाराज गङ्गेव यमुनान्तरे // 18 पुत्राणां तव दुर्धर्ष पाण्डधानां तथैव च। इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि समकम्पन्त सैन्यानि परस्परसमागमे // 4 अष्टादशोऽध्यायः॥१८॥ तत्र नागा रथाश्चैव जाम्बूनदविभूषिताः / भ्राजमाना व्यदृश्यन्त मेघा इव सविद्युतः॥ 5 धृतराष्ट्र उवाच। ध्वजा बहुविधाकारास्तावकानां नराधिप / अक्षौहिण्यो दशैकां च व्यूढां दृष्ट्वा युधिष्ठिरः / काञ्चनाङ्गदिनो रेजुर्खलिता इव पावकाः // 6 कथमल्पेन सैन्येन प्रत्यव्यूहत पाण्डवः // 1 स्वेषां चैव परेषां च समदृश्यन्त भारत / यो वेद मानुषं व्यूहं दैवं गान्धर्वमासुरम् / महेन्द्रकेतवः शुभ्रा महेन्द्रसदनेष्विव // 7 कथं भीष्मं स कौन्तेयः प्रत्यव्यूहत पाण्डवः // 2 काञ्चनैः कवचैर्वीरा ज्वलनार्कसमप्रभैः / संजय उवाच। संनद्धाः प्रत्यदृश्यन्त ग्रहाः प्रज्वलिता इव // 8 धार्तराष्ट्राण्यनीकानि दृष्ट्वा व्यूढानि पाण्डवः / उद्यतैरायुधैश्चित्रैस्तलबद्धाः पताकिनः / अभ्यभाषत धर्मात्मा धर्मराजो धनंजयम् // 3 अषभाक्षा महेष्वासाश्वमूमुखगता बभुः // 9 महर्षेर्वचनात्तात वेदयन्ति बृहस्पतेः / पृष्ठगोपास्तु भीष्मस्य पुत्रास्तव नराधिप / संहतान्योधयेदल्पान्कामं विस्तारयेद्बहून् // 4 दुःशासनो दुर्विषहो दुर्मुखो दुःसहस्तथा // 10 सूचीमुखमनीकं स्यादल्पानां बहुभिः सह / विविंशतिश्चित्रसेनो विकर्णश्च महारथः / अस्माकं च तथा सैन्यमल्पीयः सुतरां परैः // 5 सत्यव्रतः पुरुमित्रो जयो भूरिश्रवाः शलः // 11 एतद्वचनमाज्ञाय महर्षेयूंह पाण्डव / स्था विंशतिसाहस्रास्तथैषामनुयायिनः / तच्छ्रुत्वा धर्मराजस्य प्रत्यभाषत फल्गुनः // 6 अभीषाहाः शूरसेनाः शिबयोऽथ वसातयः // 12 / एष व्यूहामि ते राजन्व्यूहं परमदुर्जयम् / म.भा. 145 - 1153 -