________________ 5. 15. 1] महाभारते [5. 15. 28 सर्वेषां तेज आदत्स्व स्वेन वीर्येण दर्शनात् / शल्य उवाच / न ते प्रमुखतः स्थातुं कश्चिदिच्छति वीर्यवान् // 13 एवमुक्तः स भगवाञ्शच्या पुनरथाब्रवीत् / शल्य उवाच / विक्रमस्य न कालोऽयं नहुषो बलवत्तरः॥ 1 एवमुक्तस्तु नहुषः प्राहृष्यत तदा किल / विवर्धितश्च ऋषिभिर्हव्यैः कव्यैश्च भामिनि / / उवाच वचनं चापि सुरेन्द्रस्तामनिन्दिताम् // 14 नीतिमत्र विधास्यामि देवि तां कर्तुमर्हसि // 2 अपूर्व वाहनमिदं त्वयोक्तं वरवर्णिनि। गुह्यं चैतत्त्वया कार्यं नाख्यातव्यं शुभे क्वचित् / दृढं मे रुचितं देवि त्वद्वशोऽस्मि वरानने // 15 गत्वा नहुषमेकान्ते ब्रवीहि तनुमध्यमे // 3 न ह्यल्पवीर्यो भवति यो वाहान्कुरुते मुनीन् / ऋषियानेन दिव्येन मामुपैहि जगत्पते / अहं तपस्वी बलवान्भूतभव्यभवत्प्रभुः // 16 एवं तव वशे प्रीता भविष्यामीति तं वद // 4 मयि क्रुद्धे जगन्न स्यान्मयि सर्वं प्रतिष्ठितम् / / इत्युक्ता देवराजेन पत्नी सा कमलेक्षणा। देवदानवगन्धर्वाः किंनरोरगराक्षसाः // 17 एवमस्त्वित्यथोक्त्वा तु जगाम नहुषं प्रति // 5 न मे क्रुद्धस्य पर्याप्ताः सर्वे लोकाः शुचिस्मिते / नहुषस्तां ततो दृष्ट्वा विस्मितो वाक्यमब्रवीत् / चक्षुषा यं प्रपश्यामि तस्य तेजो हराम्यहम् // 18 स्वागतं ते वरारोहे किं करोमि शुचिस्मिते // 6 तस्मात्ते वचनं देवि करिष्यामि न संशयः / भक्तं मां भज कल्याणि किमिच्छसि मनस्विनि / सप्तर्षयो मां वक्ष्यन्ति सर्वे ब्रह्मर्षयस्तथा। . तव कल्याणि यत्कार्यं तत्करिष्ये सुमध्यमे // 7 पश्य माहात्म्यमस्माकमृद्धिं च वरवर्णिनि // 19 न च व्रीडा त्वया कार्या सुश्रोणि मयि विश्वस। एवमुक्त्वा तु तां देवीं विसृज्य च वराननाम् / सत्येन वै शपे देवि कर्तास्मि वचनं तव // 8 विमाने योजयित्वा स ऋषीन्नियममास्थितान् // 20 इन्द्राण्युवाच / अब्रह्मण्यो बलोपेतो मत्तो वरमदेन च / यो मे त्वया कृतः कालस्तमाकाङ्के जगत्पते / कामवृत्तः स दुष्टात्मा वाहयामास तानृषीन् // 21 ततस्त्वमेव भर्ता मे भविष्यसि सुराधिप // 9 नहुषेण विसृष्टा च बृहस्पतिमुवाच सा / कार्यं च हृदि मे यत्तद्देवराजावधारय / समयोऽल्पावशेषो मे नहुषेणेह यः कृतः / वक्ष्यामि यदि मे राजन्प्रियमेतत्करिष्यसि / शक्रं मृगय शीघ्रं त्वं भक्तायाः कुरु मे दयाम् // 22 वाक्यं प्रणयसंयुक्तं ततः स्यां वशगा तव // 10 बाढ मित्येव भगवान्बृहस्पतिरुवाच ताम् / / इन्द्रस्य वाजिनो वाहा हस्तिनोऽथ रथास्तथा / न भेतव्यं त्वया देवि नहुषाढुष्टचेतसः // 23 इच्छाम्यहमिहापूर्वं वाहनं ते सुराधिप / न ह्येष स्थास्यति चिरं गत एष नराधमः। यन्न विष्णोर्न रुद्रस्य नासुराणां न रक्षसाम् // 11 / अधर्मज्ञो महर्षीणां वाहनाच्च हतः शुभे // 24 वहन्तु त्वां महाराज ऋषयः संगता विभो। इष्टिं चाहं करिष्वामि विनाशायास्य दुर्मतेः / सर्वे शिबिकया राजन्नेतद्धि मम रोचते // 12 / शक्रं चाधिगमिष्यामि मा भैस्त्वं भद्रमस्तु ते // 25 नासुरेषु न देवेषु तुल्यो भवितुमर्हसि / ततः प्रज्वाल्य विधिवज्जुहाव परमं हविः / . -894 -