________________ 5. 175. 30] महाभारते [5. 176.28 तन्मे कार्यतमं कार्यमिति मे भगवन्मतिः // 30 तस्मात्प्रतिक्रिया युक्ता भीष्मे कारयितुं त्वया // 12 इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि अम्बोवाच / पञ्चसप्तत्यधिकशततमोऽध्यायः // 175 // ममाप्येष महान्ब्रह्मन्हृदि कामोऽभिवर्तते / 176 घातयेयं यदि रणे भीष्ममित्येव नित्यदा // 13 अकृतव्रण उवाच / भीष्मं वा शाल्वराजं वा यं वा दोषेण गच्छसि / दुःखद्वयमिदं भद्रे कतरस्य चिकीर्षसि / प्रशाधि तं महाबाहो यत्कृतेऽहं सुदुःखिता // 14 प्रतिकर्तव्यमबले तत्त्वं वत्से ब्रवीहि मे // 1 भीष्म उवाच / यदि सौभपतिर्भद्रे नियोक्तव्यो मते तव / एवं कथयतामेव तेषां स दिवसो गतः। . नियोक्ष्यति महात्मा तं रामस्त्वद्धितकाम्यया // 2 / रात्रिश्च भरतश्रेष्ठ सुखशीतोष्णमारुता // 15 अथापगेयं भीष्मं तं रामेणेच्छसि धीमता / ततो रामः प्रादुरासीत्प्रज्वलन्निव तेजसा / रणे विनिर्जितं द्रष्टुं कुर्यात्तदपि भार्गवः // 3 शिष्यैः परिवृतो राजञ्जटाचीरधरो मुनिः // 16 सृञ्जयस्य वचः श्रुत्वा तव चैव शुचिस्मिते / धनुष्पाणिरदीनात्मा खङ्गं विभ्रत्परश्वधी / यदत्रानन्तरं कार्य तदद्यैव विचिन्त्यताम् / / 4 विरजा राजशार्दूल सोऽभ्ययात्सृञ्जयं नृपम् // 17 अम्बोवाच / ततस्तं तापसा दृष्ट्वा स च राजा महातपाः / अपनीतास्मि भीष्मेण भगवन्नविजानता। तस्थुः प्राञ्जलयः सर्वे सा च कन्या तपस्विनी // न हि जानाति मे भीष्मो ब्रह्मशाल्वगतं मनः // 5 पूजयामासुरव्यग्रा मधुपर्केण भार्गवम् / एतद्विचार्य मनसा भवानेव विनिश्चयम् / अर्चितश्च यथायोगं निषसाद सहैव तैः // 19 विचिनोतु यथान्यायं विधानं क्रियतां तथा // 6 ततः पूर्वव्यतीतानि कथयेते स्म तावुभौ।। भीष्मे वा कुरुशार्दूले शाल्वराजेऽथ वा पुनः / सृञ्जयश्च स राजर्षिर्जामदग्यश्च भारत // 20 उभयोरेव वा ब्रह्मन्ययुक्तं तत्समाचर // 7 निवेदितं मया ह्येतद्दुःखमूलं यथातथम् / ततः कथान्ते राजर्षिभृगुश्रेष्ठं महाबलम् / उवाच मधुरं काले रामं वचनमर्थवत् // 21 विधानं तत्र भगवन्कर्तुमर्हसि युक्तितः // 8 रामेयं मम दौहित्री काशिराजसुता प्रभो। अकृतव्रण उवाच। उपपन्नमिदं भद्रे यदेवं वरवर्णिनि / अस्याः शृणु यथातत्त्वं कार्य कार्यविशारद // 22 धर्म प्रति वचो ब्रयाः शृणु चेदं वचो मम // 9 परमं कथ्यतां चेति तां रामः प्रत्यभाषत / यदि त्वामापगेयो वै न नयेद्गजसाह्वयम् / ततः साभ्यगमद्रामं ज्वलन्तमिव पावकम् // 23 शाल्वस्त्वां शिरसा भीरु गृहीयाद्रामचोदितः // 10 सा चाभिवाद्य चरणौ रामस्य शिरसा शुभा / तेन त्वं निर्जिता भद्रे यस्मान्नीतासि भामिनि / स्पृष्ट्वा पद्मदलाभाभ्यां पाणिभ्यामग्रतः स्थिता // 24 संशयः शाल्वराजस्य तेन त्वयि सुमध्यमे // 11 रुरोद सा शोकवती बाष्पव्याकुललोचना / भीष्मः पुरुषमानी च जितकाशी तथैव च। | प्रपेदे शरणं चैव शरण्यं भृगुनन्दनम् // 25 -1104