________________ 5. 170. 1] उद्योगपर्व [5. 171. 4 उद्यतेषुमथो दृष्ट्वा समरेष्वाततायिनम् // 1 ते यतध्वं परं शक्त्या सर्वे मोक्षाय पार्थिवाः / पूर्वमुक्त्वा महाबाहो पाण्डवान्सह सोमकैः / प्रसह्य हि नयाम्येष मिषतां वो नराधिपाः // 14 वधिष्यामीति गाङ्गेय तन्मे ब्रूहि पितामह // 2 ततस्ते पृथिवीपालाः समुत्पेतुरुदायुधाः / भीष्म उवाच। योगो योग इति क्रुद्धाः सारथींश्चाप्यचोदयन् // शृणु दुर्योधन कथां सहैभिर्वसुधाधिपः / ते रथैर्मेघसंकाशैर्गजैश्च गजयोधिनः / यदर्थं युधि संप्रेक्ष्य नाहं हन्यां शिखण्डिनम् // 3 | पृष्ठयैश्चाश्वेर्महीपालाः समुत्पेतुरुदायुधाः // 16 महाराजो मम पिता शंतनुर्भरतर्षभः / ततस्ते मां महीपालाः सर्व एव विशां पते / दिष्टान्तं प्राप धर्मात्मा समये पुरुषर्षभ / 4 रथवातेन महता सर्वतः पर्यवारयन् // 17 ततोऽहं भरतश्रेष्ठ प्रतिज्ञां परिपालयन् / तानहं शरवर्षेण महता प्रत्यवारयम् / चित्राङ्गदं भ्रातरं वै महाराज्येऽभ्यषेचयम् // 5 सर्वान्नृपांश्चाप्यजयं देवराडिव दानवान् // 18 तस्मिंश्च निधनं प्राप्ते सत्यवत्या मते स्थितः / तेषामापततां चित्रान्ध्वजान्हेमपरिष्कृतान् / विचित्रवीर्यं राजानमभ्यषिञ्चं यथाविधि // 6 एकैकेन हि बाणेन भूमौ पातितवानहम् // 19 ग्याभिषिक्तो राजेन्द्र यवीयानपि धर्मतः / हयांश्चैषां गजांश्चैव सारथींश्चाप्यहं रणे / वेचित्रवीर्यो धर्मात्मा मामेव समुदैक्षत / / 7 अपातयं शरैर्दीप्तैः प्रहसन्पुरुषर्षभ // 20 तस्य दारक्रियां तात चिकीर्षुरहमप्युत / ते निवृत्ताश्च भग्नाश्च दृष्ट्वा तल्लाघवं मम / अनुरूपादिव कुलादिति चिन्त्य मनो दधे // 8 / अथाहं हास्तिनपुरमायां जित्वा महीक्षितः // 21 तथाश्रौषं महाबाहो तिस्रः कन्याः स्वयंवरे। ततोऽहं ताश्च कन्या वै भ्रातुराय भारत / रूपेणाप्रतिमाः सर्वाः काशिराजसुतास्तदा / तच्च कर्म महाबाहो सत्यवत्यै न्यवेदयम् // 22 . अम्बा चैवाम्बिका चैव तथैवाम्बालिकापरा // 9 इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि राजानश्च समाहूताः पृथिव्यां भरतर्षभ / सप्तत्यधिकशततमोऽध्यायः // 170 // अम्बा ज्येष्ठाभवत्तासामम्बिका त्वथ मध्यमा। 171 अम्बालिका च राजेन्द्र राजकन्या यवीयसी // 10 भीष्म उवाच / सोऽहमेकरथेनैव गतः काशिपतेः पुरीम् / ततोऽहं भरतश्रेष्ठ मातरं वीरमातरम् / अपश्यं ता महाबाहो तिस्रः कन्याः स्वलंकृताः / अभिगम्योपसंगृह्य दाशेयीमिदमब्रुवम् // 1 यज्ञश्चैव समावृत्तान्पार्थिवान्पृथिवीपते // 11 इमाः काशिपतेः कन्या मया निर्जित्य पार्थिवान् / ततोऽहं तान्नृपान्सर्वानाहूय समरे स्थितान् / विचित्रवीर्यस्य कृते वीर्यशुल्का उपार्जिताः // 2 त्यमारोपयांचके कन्यास्ता भरतर्षभ // 12 ततो मूर्धन्युपाघ्राय पर्यश्रुनयना नृप / वीर्यशुल्काश्च ता ज्ञात्वा समारोप्य रथं तदा / आह सत्यवती हृष्टा दिष्ट्या पुत्र जितं त्वया // 3 अवोचं पार्थिवान्सर्वानहं तत्र समागतान् / / सत्यवत्यास्त्वनुमते विवाहे समुपस्थिते / भीष्मः शांतनवः कन्या हरतीति पुनः पुनः // 13 / उवाच वाक्यं सव्रीडा ज्येष्ठा काशिपतेः सुता // 4 - 1099 -