________________ 5. 164. 8] उद्योगपर्व [5. 164. 37 जीवितं प्रियमत्यर्थमायुष्कामः सदा द्विजः।। वृषसेनो रथाग्र्यस्ते कर्णपुत्रो महारथः / न ह्यस्य सदृशः कश्चिदुभयोः सेनयोरपि // 8 प्रधक्ष्यति रिपूणां ते बलानि बलिनां वरः // 23 हन्यादेकरथेनैव देवानामपि वाहिनीम् / जलसंधो महातेजा राजरथवरस्तव / वपुष्मांस्तलघोषेण स्फोटयेदपि पर्वतान् // 9 त्यक्ष्यते समरे प्राणान्मागधः परवीरहा // 24 असंख्येयगुणो वीरः प्रहर्ता दारुणद्युतिः / एष योत्स्यति संग्रामे गजस्कन्धविशारदः / दण्डपाणिरिवासह्यः कालवत्प्रचरिष्यति // 10 रथेन वा महाबाहुः क्षपयशत्रुवाहिनीम् // 25 युगान्ताग्निसमः क्रोधे सिंहग्रीवो महामतिः / रथ एष महाराज मतो मम नरर्षभः / एष भारत युद्धस्य पृष्ठं संशमयिष्यति // 11 त्वदर्थे त्यक्ष्यति प्राणान्सहसैन्यो महारणे // 26 पिता त्वस्य महातेजा वृद्धोऽपि युवभिर्वरः। . एष विक्रान्तयोधी च चित्रयोधी च संगरे / रणे कर्म महत्कर्ता तत्र मे नास्ति संशयः // 12 वीतभीश्चापि ते राजञ्शात्रवैः सह योत्स्यते // 27 अस्रवेगानिलोद्धृतः सेनाकक्षेन्धनोत्थितः / बाह्रीकोऽतिरथश्चैव समरे चानिवर्तिता। पाण्डुपुत्रस्य सैन्यानि प्रधक्ष्यति जये धृतः // 13 मम राजन्मतो युद्धे शूरो वैवस्वतोपमः // 28 रथयूथपयूथानां यूथपः स नरर्षभः / न ह्येष समरं प्राप्य निवर्तेत कथंचन / भारद्वाजात्मजः कर्ता कर्म तीव्र हिताय वः // 14 यथा सततगो राजन्नाभिहत्य परान्रणे // 29 सर्वमूर्धाभिषिक्तानामाचार्यः स्थविरो गुरुः / / सेनापतिर्महाराज सत्यवांस्ते महारथः / गच्छेदन्तं सृञ्जयानां प्रियस्त्वस्य धनंजयः / / 15 रणेष्वद्भुतकर्मा च रथः पररथारुजः // 30 नैष जातु महेष्वासः पार्थमक्लिष्टकारिणम् / एतस्य समरं दृष्ट्वा न व्यथास्ति कथंचन / हन्यादाचार्यकं दीप्तं संस्मृत्य गुणनिर्जितम् // 16 उत्स्मयन्नभ्युपैत्येष परान्रथपथे स्थितान् // 31 श्लाघत्येष सदा वीरः पार्थस्य गुणविस्तरैः / एष चारिषु विक्रान्तः कर्म सत्पुरुषोचितम् / पुत्रादभ्यधिकं चैव भारद्वाजोऽनुपश्यति // 17 कर्ता विमर्दे सुमहत्त्वदर्थे पुरुषोत्तमः // 32 हन्यादेकरथेनैव देवगन्धर्वदानवान् / अलायुधो राक्षसेन्द्रः क्रूरकर्मा महाबलः / एकीभूतानपि रणे दिव्यैरस्त्रैः प्रतापवान् // 18 हनिष्यति परान्राजन्पूर्ववैरमनुस्मरन् // 33 पौरवो राजशार्दूलस्तव राजन्महारथः / एष राक्षससैन्यानां सर्वेषां रथसत्तमः / मतो मम रथो वीर परवीररथारुजः // 19 मायावी दृढवैरश्च समरे विचरिष्यति // 34 स्वेन सैन्येन सहितः प्रतपञ्शत्रुवाहिनीम् / प्राग्योतिषाधिपो वीरो भगदत्तः प्रतापवान् / प्रधक्ष्यति स पाञ्चालान्कक्षं कृष्णगतिर्यथा / / 20 गजाङ्कशधरश्रेष्ठो रथे चैव विशारदः // 35 सत्यव्रतो रथवरो राजपुत्रो महारथः / एतेन युद्धमभवत्पुरा गाण्डीवधन्वनः / सब राजन्रिपुबले कालवत्प्रचरिष्यति // 21 दिवसान्सुबहूनराजन्नुभयोर्जयगृद्धिनोः // 36 एतस्य योधा राजेन्द्र विचित्रकवचायुधाः। ततः सखायं गान्धारे मानयन्पाकशासनम् / विचरिष्यन्ति संग्रामे निघ्नन्तः शात्रवांस्तव // 22 अकरोत्संविदं तेन पाण्डवेन महात्मना // 37 - 1093 -