________________ 5. 144. 5] उद्योगपर्व [5. 145. 4 अकरोन्मयि यत्पापं भवती सुमहात्ययम् / न तु तेऽयं समारम्भो मयि मोघो भविष्यति / अवकीर्णोऽस्मि ते तेन तद्यशःकीर्तिनाशनम् // 5 वध्यान्विषह्यान्संग्रामे न हनिष्यामि ते सुतान् / अहं च क्षत्रियो जातो न प्राप्तः क्षत्रसक्रियाम् / युधिष्ठिरं च भीमं च यमौ चैवार्जुनाहते // 20 त्वत्कृते किं नु पापीयः शत्रुः कुर्यान्ममाहितम् // 6 अर्जुनेन समं युद्धं मम यौधिष्ठिरे बले। क्रियाकाले त्वनुक्रोशमकृत्वा त्वमिमं मम / अर्जुन हि निहत्याजी संप्राप्तं स्यात्फलं मया / . हीनसंस्कारसमयमद्य मां समचूचुदः // . यशसा चापि युज्येयं निहतः सव्यसाचिना // 21 न वै मम हितं पूर्व मातृवच्चेष्टितं त्वया। न ते जातु नशिष्यन्ति पुत्राः पञ्च यशस्विनि / सा मां संबोधयस्यद्य केवलात्महितैषिणी // 8 निरर्जुनाः सकर्णा वा सार्जुना वा हते मयि // 22 कृष्णेन सहितात्को वै न व्यथेत धनंजयात् / वैशंपायन उवाच / कोऽद्य मीतं न मां विद्यात्पार्थानां समितिं गतम् // इति कर्णवचः श्रुत्वा कुन्ती दुःखात्प्रवेपती। अभ्राता विदितः पूर्व युद्धकाले प्रकाशितः / उवाच पुत्रमाश्लिष्य कणं धैर्यादकम्पितम् // 23 पाण्डवान्यदि गच्छामि किं मां क्षत्रं वदिष्यति // एवं वै भाव्यमेतेन क्षयं यास्यन्ति कौरवाः / सर्वकामैः संविभक्तः पूजितश्च सदा भृशम् / यथा त्वं भाषसे कर्ण दैवं तु बलवत्तरम् // 24 अहं वै धार्तराष्ट्राणां कुयां तदफलं कथम् // 11 त्वया चतुर्णा भ्रातृणामभयं शत्रुकर्शन / उपनह्य परैर्वैरं ये मां नित्यमुपासते / दत्तं तत्प्रतिजानीहि संगरप्रतिमोचनम् // 25 नमस्कुर्वन्ति च सदा वसवो वासवं यथा // 12 अनामयं स्वस्ति चेति पृथाथो कर्णमब्रवीत् / मम प्राणेन ये शत्रूशक्ताः प्रतिसमासितुम् / मन्यन्तेऽद्य कथं तेषामहं मिन्द्यां मनोरथम् // 13 तां कर्णोऽभ्यवदत्प्रीतस्ततस्तौ जग्मतुः पृथक् // 26 मया प्लवेन संग्रामं तितीर्षन्ति दुरत्ययम् / / इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि चतुश्चत्वारिंशदधिकशततमोऽध्यायः // 144 // अपारे पारकामा ये त्यजेयं तानहं कथम् // 14 अयं हि कालः संप्राप्तो धार्तराष्ट्रोपजीविनाम् / वैशंपायन उवाच / निर्वेष्टव्यं मया तत्र प्राणानपरिरक्षता // 15 आगम्य हास्तिनपुरादुपप्लव्यमरिंदमः / कृतार्थाः सुभृता ये हि कृत्यकाल उपस्थिते / अनवेक्ष्य कृतं पापा विकुर्वन्त्यनवस्थिताः // 16 पाण्डवानां यथावृत्तं केशवः सर्वमुक्तवान् // 1 राजकिल्बिषिणां तेषां भर्तृपिण्डापहारिणाम् / संभाष्य सुचिरं कालं मत्रयित्वा पुनः पुनः। . नैवायं न परो लोको विद्यते पापकर्मणाम् // 17 स्वमेवावसथं शौरिर्विश्रामाथं जगाम ह // 2 धृतराष्ट्रस्य पुत्राणामर्थे योत्स्यामि ते सुतैः। | विसृज्य सर्वान्नृपतीन्विराटप्रमुखांस्तदा।। बलं च शक्तिं चास्थाय न वै त्वय्यनृतं वदे // 18 पाण्डवा भ्रातरः पञ्च भानावस्तंगते सति // 3 आनृशंस्यमथो वृत्तं रक्षन्सत्पुरुषोचितम् / संध्यामुपास्य ध्यायन्तस्तमेव गतमानसाः / अतोऽर्थकरमप्येतन्न करोम्यद्य ते वचः // 19 आनाय्य कृष्णं दाशार्ह पुनर्मत्रममन्त्रयन् // 4 . - 1069 -